Tòa phúc thẩm Tòa án Nhân dân Tối cao Hà Nội giữ nguyên bản án 7 năm tù, 3 năm quản chế đối với tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ sau phiên xử kéo dài một ngày hôm 2/8.
Ông Cù Huy Chử, người nhà của luật sư nhân quyền Hà Vũ, phát biểu với VOA Việt Ngữ ngay sau khi phiên xử kết thúc:
“Vẫn y án như ở phiên sơ thẩm. Tôi hoàn toàn không ngạc nhiên về kết quả phiên tòa này. Tôi hoàn toàn biết trước điều đó, cũng như khi vụ án mới xảy ra, tôi đã biết vụ án sẽ đi đến đâu. Với kinh nghiệm của một người hiểu biết về mặt chính trị, hiểu biết về chế độ này, tôi hoàn toàn chả có gì không ngạc cả. Không những tôi, mà ngay bản thân Cù Huy Hà Vũ cũng không ngạc nhiên gì. Qua bức thư Vũ gửi cho đồng bào như một lời tuyên bố trước toàn thế giới, Vũ chẳng ngạc nhiên gì trước kết quả này đâu. Kết quả bản án này nói lên tính mất dân chủ của nhà nước, vì Vũ đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc, quyền dân chủ của xã hội và của cá nhân, và đấu tranh xây dựng một nền cộng hòa theo đúng ý nghĩa của nó mà nhân dân thế giới đã từng xây dựng.”
Bên công tố cho rằng các hành vi của ông Vũ vi phạm an ninh quốc gia và rằng ông đã lợi dụng quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận để chống đối nhà nước.
Đáp lại, ông Vũ nói ông không chống đảng cộng sản, nhưng ủng hộ một chế độ đa đảng tại Việt Nam để có sự cạnh tranh lành mạnh vì quyền lợi của người dân và đất nước. Ông cũng tuyên bố sẵn sàng chiến đấu chống lại nguy cơ của đất nước bằng mọi giá, kể cả cái chết. Ông Vũ nói gia đình ông 4 đời hy sinh, tranh đấu cho đất nước, và cha ông là một trong những người đã khai sinh ra chế độ đang bỏ tù ông hiện nay. Các hãng thông tấn quốc tế cho biết tại tòa phúc thẩm, ông Cù Huy Hà Vũ đã tố cáo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo vụ bắt giữ nhằm trả thù việc ông đã hai lần kiện Thủ tướng.
Các luật sư bảo vệ cho ông Vũ tại phiên phúc thẩm lần này gồm luật sư Trần Quốc Thuận thuộc đoàn luật sư TPHCM, cùng ba luật sư trong luật sư đoàn Hà Nội là luật sư Trần Đình Triển, Trần Vũ Hải, và Vương Thị Thanh.
Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng quốc hội và cũng từng là thẩm phán tại Việt Nam, nhận xét về phiên tòa phúc thẩm xét xử ông Hà Vũ:
“Phiên tòa diễn ra không đúng những gì đã quy định trong các điều luật, những gì được ghi trong Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật hình sự, những điều ghi trong Hiến pháp, công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị của công dân năm 1966 mà Việt Nam tham gia ký kết vào ngày 24/9/1992. Tất cả điều này đều không được thi hành tại phiên xử này. Rất đáng tiếc. Phiên tòa này hoàn toàn không có đối đáp đúng theo luật quy định. Cuối cùng, Hội đồng thẩm phán cũng làm cái việc mà tôi nghĩ rằng đã chuẩn bị từ trước. Đó là điều rất không bình thường và rất buồn. Những dấu hiệu phạm tội chưa chứng minh được một cách thuyết phục. Các luật sư đưa ra lý luận, lý lẽ rất xác đáng, nhưng Viện kiểm sát không trả lời được mà cứ bảo là giữ y ý kiến, rồi cuối cùng tòa lại quyết định theo như thế.”
Chỉ có hai hãng thông tấn nước ngoài được theo dõi phiên xử qua màn hình và không được phép dùng phương tiện ghi âm hay điện thoại di động.
Nhiều người ủng hộ luật sư nhân quyền Hà Vũ đã tập trung tại khu vực gần tòa án từ sáng sớm đến 7 giờ tối ngày 2/8 để theo dõi phiên xử và kêu gọi phóng thích tiến sĩ luật Hà Vũ trước hàng rào an ninh dày đặc. Một người trong số này cho Ban Việt Ngữ VOA biết:
“Tất cả các ngã đường rẽ vào tòa án đều có công an chốt ở đó và không ai được phép vào. Cho nên, tất cả mọi người đều đứng ở phía ngoài, không ai được tiếp cận tới tòa. Buổi sáng, tất cả mọi người ở đó đều hô to rất nhiều lần là Cù Huy Hà Vũ vô tội. Công an chìm có lao vào và bắt một số người đi. Mọi người tỏ ra bất bình khi tòa vẫn y án. Đây là một phiên tòa hết sức bất công. Theo quan điểm của tôi, thứ nhất, ông Hà Vũ không có tội. Cho dù ông có tội cũng cần phải xét xử một cách công khai và minh bạch để mọi người biết. Đằng này phiên tòa này lại xử một cách lén lút.”
Bản án 7 năm tù của ông Vũ về tội tuyên truyền chống phá nhà nước đã khiến Hoa Kỳ và Châu Âu quan ngại và kêu gọi Việt Nam phóng thích ông vô điều kiện. Các tổ chức bảo vệ nhân quyền trên thế giới chỉ trích đây là bản án phi lý và vi phạm nhân quyền chỉ vì ông Vũ đã thực thi các quyền căn bản của công dân, trong đó có quyền tự do ngôn luận.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách Châu Á thuộc tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch, cho rằng:
“Cách đảng cộng sản Việt Nam phản ứng trong vụ án của ông Vũ cho thấy họ tìm cách lấy ông Vũ làm gương để răn đe, và điều này không thể chấp nhận được.”
Bà Delphine Reculeau điều phối viên thuộc Tổ chức Quan sát Bảo vệ những người đấu tranh cho nhân quyền có trụ sở tại Geneva phát biểu với VOA Việt Ngữ:
“Chúng tôi rất thất vọng trước bản án này vì nó chứng tỏ các luật sư bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam bị cản trở hoạt động của mình và phải đối mặt trước những hậu quả như thế nào và cũng cho thấy chính quyền Hà Nội vi phạm các công ước cam kết với quốc tế về nhân quyền và quyền dân sự ra sao. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi vụ này và lên tiếng kêu gọi không chỉ với Việt Nam mà cả với các đối tác của Việt nam nữa để ông Vũ được trả tự do.”
Luật sư Fernanda Venzon từ Trung tâm Luật Bảo vệ Môi trường, một tổ chức chuyên bảo vệ nhân quyền của các cá nhân và tập thể ở các nước đang phát triển nơi có các hoạt động đấu tranh chống lại các tác hại cho môi trường, lên tiếng với Ban Việt Ngữ VOA:
“Kháng cáo của ông Vũ bị bác, đây không phải là điều bất ngờ và một lần nữa xác nhận thực tế rằng ông Vũ không được xét xử trong một phiên tòa công bằng và công minh. Chúng tôi đã gửi thông tin lên nhóm công tác Liên hiệp quốc chống lại việc bắt bớ tùy tiện và trường hợp của ông Vũ sẽ được mang ra trong phiên xử kế tiếp của nhóm công tác diễn ra từ ngày 29/8 đến 2/9. Chúng tôi hy vọng nhóm công tác Liên hiệp quốc sẽ kết luận rằng việc bắt bớ giam cầm ông Vũ là tùy tiện và ra khuyến nghị đối với chính phủ Việt Nam, yêu cầu phóng thích ông Vũ, vì bất kỳ hành động nào tước quyền tự do của công dân vì người ta thực thi quyền tự do bày tỏ quan điểm đều được xem là sự bắt bớ tùy tiện.”
Cáo trạng dành cho ông Vũ có đề cập tới các cuộc phỏng vấn của ông với báo chí nước ngoài, trong đó có đài VOA. Gia đình tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ cho biết sẽ tiếp tục kháng cáo. Trước khi phiên phúc thẩm diễn ra, ông Hà Vũ đã gửi thư cảm ơn những người quan tâm và khẳng định ông là tiếng nói đại diện cho những người cổ võ cho một nhà nước pháp quyền khi bênh vực người dân, phản đối dự án bauxite Tây Nguyên, và đề nghị đa đảng.
Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ bị tuyên án 7 năm tù ngày 4/4/2011
