Chính phủ Việt Nam hôm 31/8 tuyên bố sẽ trả tự do cho gần 2.500 tù nhân, gồm cả công dân Mỹ, trước ngày Quốc khánh 2/9 trong đợt ân xá ít hơn so với những năm trước đây và không bao gồm các nhà hoạt động đang thụ án tù.
Những người bị kết án vì tội “tuyên truyền chống nhà nước” hay “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền” – các cáo buộc thường được dùng để bỏ tù các nhà hoạt động hay những người bất đồng chính kiến – sẽ không được trả tự do, theo thông báo chính thức về đợt đặc xá năm nay được truyền thông trong nước đăng tải.
Quyết định đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, công bố hôm 31/8 trong một buổi họp báo do Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức ở Hà Nội, cho biết 2.434 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù sẽ được trả tự do trong dịp Quốc khánh năm nay.
Trong số những người được chính phủ Việt Nam đặc xá trong dịp này có 16 phạm nhân quốc tịch nước ngoài gồm 3 công dân Mỹ, 4 công dân Trung Quốc và số còn lại là người Úc, Canada, Pháp, Nigeria, Campuchia, Malaysia và Lào, theo cổng thông tin điện tử Chính phủ.
Số phạm nhân được đặc xá lần này ít hơn so với các lần ân xá trước đây vì có những quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được đề nghị đặc xá, theo Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà được Tuổi Trẻ trích dẫn cho biết tại buổi họp báo.
Hơn 18.000 người được trả tự do trước thời hạn trong đợt đặc xá năm 2015 trong khi vào năm ngoái con số này là hơn 3.000. Theo VnExpress, Việt Nam đã tiến hành 6 đợt đặc xá tha tù trước thời hạn cho gần 90.000 phạm nhân từ năm 2009 đến 2016.
Việt Nam thường không đặc xá cho các tù nhân chính trị, như các nhà hoạt động dân chủ và nhân quyền.
Theo Tuổi Trẻ, lệnh đặc xá năm nay không xét các trường hợp phạm nhân bị kết tội phản bội Tổ quốc, gián điệp, hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân hay phá rối an ninh…
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết những người được đặc xá năm nay, ngoài việc chấp hành ít nhất 1/2 thời hạn án tù hoặc 15 năm tù và có ý thức cải tạo tốt, họ còn phải thực hiện hình phạt bổ sung là phạt tiền. Theo Bộ Công an, người được đặc xá năm 2022 và gia đình họ đã nộp án phí, bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác với tổng số tiền là 67 tỷ đồng.
Việc đặc xá tha tù trước thời hạn cho phạm nhân là “chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước” Việt Nam đối với những người bị kết án tù, cho dù là người Việt Nam hay người có quốc tịch nước ngoài, đã cải tạo tốt, theo báo Chính phủ.
Bộ Công an cho biết có khoảng 750 người nước ngoài đang thi hành án tù tại Việt Nam.
Công dân Úc gốc Việt Châu Văn Khảm là một trong số đó. Ông Khảm, 72 tuổi, đang thụ án 12 năm tù ở Việt Nam với cáo buộc “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân” do ủng hộ Đảng Việt Tân có trụ sở ở Mỹ. Các tổ chức nhân quyền quốc tế và cả chính phủ Úc đã nhiều lần kêu gọi Việt Nam trả tự do cho ông Khảm.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền quốc tế (HRW) cho biết có hơn 150 tù nhân chính trị đang bị giam cầm sau song sắt ở Việt Nam tính đến tháng 3 năm nay và quốc gia Đông Nam Á được biết tiếng về việc đưa ra các hình phạt khắc nghiệt đối với những người chỉ trích chính phủ và những người bất đồng chính kiến.
Trong những năm gần đây, chính quyền Việt Nam bị cộng đồng quốc tế chỉ trích vì tăng cường đàn áp các tiếng nói bất đồng cũng như bắt giữ những người chỉ trích Đảng Cộng sản, đặc biệt là những blogger hay các nhà báo độc lập với những đăng tải trên các nền tảng truyền thông xã hội.
Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) xếp Việt Nam trong nhóm các nước áp chót, 174/180, trên bảng Chỉ số Tự do Báo chí 2022.
Diễn đàn