Việt Nam mới lên tiếng “đánh giá cao” Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sau khi nhà lãnh đạo này tuyên bố từ chức vì lý do sức khỏe.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết rằng chính quyền Hà Nội “đánh giá cao những đóng góp quan trọng của Ngài Thủ tướng Shinzo Abe đối với sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, thịnh vượng, hợp tác và phát triển ở khu vực và quốc tế”.
“Việt Nam chúc Ngài Thủ tướng Abe sức khỏe, hạnh phúc, tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước Nhật Bản cũng như quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Nhật Bản”, bà Hằng nói hôm 28/8.
Tuyên bố này được đưa ra cùng ngày ông Abe thông báo từ chức vì lý do sức khỏe mà báo chí nói là bệnh viêm loét đại tràng.
Thủ tướng Shinzo Abe từng nhiều lần tới thăm Việt Nam trong thời gian nắm quyền. Theo cổng thông tin chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và người đồng nhiệm tại vị lâu năm nhất của Nhật đã hai lần điện đàm kể từ khi bùng phát dịch COVID-19 đầu năm nay, mới nhất là ngày 4/8.
Ông Phúc được trích lời bày tỏ cảm ơn Nhật Bản đã hỗ trợ hàng trăm nghìn người Việt bị tác động bởi COVID-19 ở Nhật cũng như viện trợ trang thiết bị y tế chống dịch.
Trong khi đó, ông Abe được VGP News dẫn lời cho biết rằng “Nhật Bản sẵn sàng hỗ trợ tài chính để Việt Nam khắc phục những hậu quả của đại dịch COVID-19, phục hồi kinh tế”.
Tin cho hay, hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Nhật Bản còn trao đổi về vấn đề Biển Đông, “khẳng định lại quan điểm về bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; nhấn mạnh các bên liên quan đều phải tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982”.
Nhật Bản, quốc gia có tranh chấp chủ quyền lãnh hải với Trung Quốc trên biển Hoa Đông, hồi cuối tháng Bảy đã ký thỏa thuận nhằm tăng cường năng lực thực thi hàng hải của Cảnh sát Biển Việt Nam cũng như tạo điều kiện cho cơ quan này mua tàu mới, theo Cơ quan Hợp tác Quốc tế của Nhật Bản.
Liên quan tới quan hệ giữa hai nước, Nhật Bản hồi đầu tháng Bảy bày tỏ “lòng tri ân sâu sắc” tới phía Việt Nam vì đã hỗ trợ và cho máy bay tuần thám của “xứ sở mặt trời mọc” quá cảnh khi gặp sự cố giữa đợt dịch COVID-19.
“Nghĩa cử đẹp của Việt Nam đã thể hiện tình cảm đối với Nhật Bản và tinh thần sẵn sàng hỗ trợ khi nước bạn gặp khó khăn”, Đại sứ quán Nhật Bản viết, nói thêm rằng dù dịch bệnh COVID-19, Việt Nam “vẫn đồng ý cho máy bay P-3C quá cảnh ở sân bay Tân Sơn Nhất và hỗ trợ nhân đạo đối với tổ bay của máy bay sau khi sự cố phát sinh”.
Trước khi xảy ra sự cố P-3C, Nhật Bản trao tặng Việt Nam lô hàng với tổng trị giá khoảng 20 triệu yên (gần 180 nghìn đôla) để giúp thực hiện các xét nghiệm phát hiện nhanh COVID-19 ở Việt Nam.
Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) cho VOA Việt Ngữ biết rằng nhiều loại sinh phẩm đã được phía Nhật chuyển cho phía Việt Nam, sau khi nhận được “đề nghị hỗ trợ khẩn cấp từ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương”.
Tin cho hay, hiện có khoảng 400.000 nghìn người Việt Nam, “xếp thứ hai” trong số các nước có nhiều lao động và “đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Nhật Bản”. Tuy nhiên, phía Nhật cho biết rằng Việt Nam “giữ vị trí số một” về số người cư trú bất hợp pháp, số thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn và số vụ bắt giữ do vi phạm luật hình sự của Nhật.
Hồi tháng Bảy, Việt Nam và Nhật đã trao đổi văn kiện phê chuẩn hiệp định song phương về chuyển giao người bị kết án, phạt tù. Hiệp định ký giữa Nhật Bản và Việt Nam, vốn có hiệu lực ngày 19/8, quy định các thủ tục để chuyển giao về nước người đang chấp hành án phạt tù ở nước kia nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định.
