Đường dẫn truy cập

Ông Vaclav Havel, kịch tác gia, cựu Tổng thống Czech, từ trần


Ông Havel, lãnh tụ cuộc cách mạng chống cộng năm 1989, đã qua đời tại ngôi nhà nghỉ dưỡng cuối tuần tại miền bắc Cộng Hòa Czech, thọ 75 tuổi
Ông Havel, lãnh tụ cuộc cách mạng chống cộng năm 1989, đã qua đời tại ngôi nhà nghỉ dưỡng cuối tuần tại miền bắc Cộng Hòa Czech, thọ 75 tuổi

Kịch tác gia bất đồng chính kiến, người tranh đấu cho quyền tự do, ông Vaclav Havel, lãnh tụ cuộc cách mạng chống cộng năm 1989, đã qua đời tại ngôi nhà nghỉ dưỡng cuối tuần tại miền bắc Cộng Hòa Czech, thọ 75 tuổi. Thông tín viên Michael Bowman hồi cố lại nhà văn có khuynh hướng ôn hòa mà những lời lẽ ông viết đã đưa ông từ một tù nhân chính trị lên địa vị tổng thống.

Ra đời tại Praha 3 năm trước khi cuộc thế chiến thứ hai bùng nổ, ông Vaclav bị những người cộng sản cướp chính quyền năm 1948 trù dập vì cha mẹ ông thuộc giới giàu; họ đã cấm không cho ông theo học đại học.

Những vở kịch mà ông sáng tác trong thập niên 1960 được quốc tế chú ý theo dõi. Khi ông lớn tiếng phản đối hiệp định Vashava để Xô Viết đưa quân xâm chiếm quê hương ông năm 1968, hộ chiếu của ông bị tịch thu.

Trong những năm cuối thập niên 1970, ông Havel gia tăng những hoạt động tranh đấu cho nhân quyền, những hành động đã đưa đến hệ quả là ông bị nhiều năm tù và quản thúc tại gia.

Năm 1989, trong lúc các chế độ cộng sản ở đông Âu sụp đổ, ông Havel đương nhiên trở thành lãnh tụ của cuộc cách mạng Tiệp Khắc. Ông được bầu làm tổng thống tháng 12 năm 1989 và khi quốc gia này phân chia làm hai trong ôn hòa 4 năm đó, ông đã hai lần được bầu làm tổng thống Cộng Hòa Czech, một chức vụ ông đảm nhiệm cho đến năm 2003.

Trong lần đến thăm đại học Columbia trong tư cách một học giả năm 2006, ông Havel hồi ức lại ảnh hưởng bao trùm và nghẹt thở của chế độ cộng sản đối với đời sống người dân. Ông nói: "Tất cả mọi thứ đều bị kiểm soát. Tất cả mọi thứ đều bị chỉ đạo. Tất cả mọi thứ đều bị thao túng bằng mánh khóe. Trong những điều kiện như thế rất khó mà tin được rằng tình hình có thể thay đổi."

Ông nói với sinh viên tại đại học Columbia rằng điều quan trọng là phải chống lại việc đàn áp sự thật, đàn áp chân lý: "Chân lý và đạo đức có thể mạnh hơn là vũ khí. Và rất có lý khi người ta nói lên sự thật và làm điều mà người ta nghĩ là đúng, để là con người đạo đức và tìm cách liên đới với những người khác, những người trong hoàn cảnh cần đến."

Ông Havel cho biết thành quả mà ông tự hào nhất trong chức vụ tổng thống là giải thể hiệp ước Vashava, liên minh quân sự do Mascova lãnh đạo kéo dài cho đến năm 1991.

Ông Havel đã đau yếu nhiều năm. Ông bị sưng phổi và đã không được chữa trị trong thời gian ông bị cầm tù. Nghiện thuốc lá nặng và bị khó thở kinh niên, ông được nhập viện vì ung thư phổi năm 1996 và suýt chết. Tình trạng sức khỏe yếu kém của ông vẫn tiếp tục khi ông bị rách ruột kết năm 2007.

Tin Vắn Thế Giới

XS
SM
MD
LG