Vụ FBI khám xét dinh thự Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dẫn đến những phản ứng bùng nổ ở cả hai phía: một phía lên án mạnh mẽ ông Trump và đòi truy tố ông trong khi phía bên kia chỉ trích FBI ‘phục vụ mưu đồ chính trị’ của Đảng Dân chủ, theo ghi nhận của VOA.
Cuộc khám xét Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida, vào ngày 8/8 năm 2022 đã thu giữ 11 bộ tài liệu được đánh dấu mật, trong đó có 1 bộ ở cấp độ cao nhất là ‘thông tin tuyệt mật, nhạy cảm’ và 4 bộ ở cấp độ ‘tối mật’ còn các bộ còn lại ở cấp độ mật.
Theo tường thuật của New York Times, hơn 300 tài liệu mật của CIA, FBI và NSA về các chủ đề lợi ích an ninh quốc gia đã được thu hồi trong cuộc khám xét này. Giới chức Mỹ lo ngại nguy cơ những tài liệu này bị rò rỉ ra bên ngoài ở một nơi không an toàn với nhiều người ra vào như Mar-a-Lago, gây phương hại cho an ninh quốc gia.
Lệnh khám xét dựa trên khiếu nại của Cục Lưu trữ và Văn thư Quốc gia, được Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland ủy quyền và được một thẩm phán phê duyệt. Lệnh khám xét này sau đó đã được công bố và cho thấy FBI đang điều tra ông Trump về ba tội liên bang: xóa hoặc hủy hồ sơ chính phủ; phá hủy hay che giấu hồ sơ ‘với mục đích cản trở, ngăn chặn hay ảnh hưởng’ đến hoạt động của chính phủ liên bang; và vi phạm Luật Gián điệp về chiếm giữ trái phép thông tin quốc phòng.
Tuy nhiên, ông Trump đã lên án mạnh mẽ vụ khám xét này, gọi đó là ‘săn phù thủy’, ‘ngược đãi chính trị’ và ‘vũ khí hóa hệ thống tư pháp’. Đội ngũ pháp lý của ông mới đây còn đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở Florida, đòi chỉ định một bên thứ ba để xem xét các hồ sơ mà FBI tìm thấy tại dinh thự của ông.
‘Bắt buộc phải khám xét’
Trao đổi với VOA từ Houston, bang Texas, nơi ông đang là giáo sư Toán của Đại học Lone Star, ông Nguyễn Đình Minh Quốc nhận định rằng việc khám xét Mar-a-Lago là một quá trình lâu dài, thận trọng, có trù tính kỹ lưỡng của Bộ Tư pháp chứ không phải là ‘hành động ngang nhiên’ như có người chỉ trích.
Ông cũng cho rằng đó cũng là hậu quả của việc bản thân ông Trump đã gian dối, không chịu hợp tác với giới chức ngay từ đầu trong việc giao nộp các tài liệu mật mà ông nắm giữ trái phép.
Vị giáo sư Toán này chỉ ra việc phải mất một năm sau khi rời Tòa Bạch Ốc, ông Trump mới bắt đầu trả lại hồ sơ mà ông đã đem đi khi mãn nhiệm bất chấp Cục Lưu trữ và Văn thư Quốc gia đã nhiều lần viết thư yêu cầu ông trả lại.
Với những tài liệu mà Cục Lưu trữ và Văn thư Quốc gia lấy về, Bộ Tư pháp ‘thấy rõ có tài liệu mật bị thiếu’ nên mới âm thầm điều tra. “Đến tháng Sáu, Bộ Tư pháp đã yêu cầu ông Trump trả lại tài liệu mật mà ông ấy làm ngơ nên FBI bắt buộc phải đột kích để thu hồi,” ông Quốc nói.
“Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đã cho Trump thời gian để trả tài liệu, đã thương lượng để ông Trump trả nhưng không được nên mới ra lệnh khám xét chứ không phải vì ông Trump tuyên bố ra ứng cứ tổng thống mới khám xét,” ông phân tích và chỉ ra một khi thẩm phán phê chuẩn lệnh khám xét thì phải có trong tay đầy đủ bằng chứng.
Về việc ông Trump không có mặt khi FBI khám xét, ông Quốc nói rằng ‘có mặt hay không cũng không thay đổi gì cả’ vì người luật sư đại diện cho Trump ‘đã ký chứng nhận và chứng kiến tất cả việc làm của FBI’.
Trước những chỉ trích chính quyền ông Biden muốn dùng cơ quan tư pháp nhằm ‘ngáng đường tranh cử của ông Trump’, ông Quốc nói ‘nếu có bằng chứng thì hãy trưng ra chứ đừng nói miệng’.
Ông cũng chỉ ra việc bản thân ông Garland cũng bị nhiều người bên Đảng Dân chủ lên án vì có các bước đi pháp lý nhằm vào ông Trump ‘quá chậm chạp’ và ông Biden ‘chưa từng chỉ trích gì ông Garland’ về cuộc điều tra ông Trump từ lúc ông vào Tòa Bạch Ốc.
Ngược lại, ông Quốc cho rằng chính ông Trump khi còn tại vị mới là người tận dụng Bộ Tư pháp để thực hiện những thủ đoạn chính trị làm lợi cho mình, chẳng hạn như để cho Bộ trưởng Tư pháp William Barr sửa lại bản báo cáo của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller về cáo buộc thông đồng với Nga, hay giảm án cho bạn bè và những người thân tín của ông Trump như Roger Stone, Michael Flint, hay sa thải giám đốc FBI James Comey vì ‘không trung thành với ông Trump’.
“Ông Trump là người thối nát, làm lũng đoạn nền Dân chủ và phá hoại tính độc lập của Bộ Tư pháp một cách rất rõ ràng,” ông lên án và nhắc lại việc ông Trump đã áp lực Bộ Tư pháp lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 như thế nào.
Trước những chứng cớ ‘không thể chối cãi’ mà FBI ‘bắt được quả tang’ trong nhà ông Trump, ông Quốc cho rằng ông Trump xứng đáng bị điều tra và truy tố theo pháp luật.
“Ông Trump là cái gì mà phải khác những công dân khác khi ông không tuân thủ pháp luật,” ông Quốc lập luận và nhắc lại nguyên tắc pháp trị của nước Mỹ.
Ông nhắc lại vụ việc khi bà Hillary Clinton đang ra tranh cử tổng thống với ông Donald Trump, giám đốc FBI khi đó là ông James Comey đã tuyên bố vẫn tiếp tục điều tra bà Clinton về nghi vấn bà xử lý email công vụ không đúng cách chỉ bốn ngày trước khi cuộc bầu cử diễn ra, góp phần khiến bà Clinton thua trước ông Trump.
Cũng theo phân tích của ông thì ông Biden và Đảng Dân chủ không có lý do để sợ ông Trump ra tranh cử một lần nữa vì ông Trump đã thua bà Hillary Clinton hồi năm 2016 về số phiếu phổ thông (thắng nhờ phiếu đại cử tri) và thua ông Biden trong cuộc bầu cử năm 2020, thậm chí còn để mất cả Hạ viện và Thượng viện về tay Đảng Dân chủ.
“Ông ta đã thua thì bây giờ lấy lý do gì mà thắng ông Biden?” ông đặt vấn đề và khẳng định ông Trump thực sự ra tranh cử với ông Biden thì ‘cơ hội thắng của Biden sẽ cao hơn rất nhiều’.
“Ông Trump mà ra ứng cử thì số cử tri Dân chủ đi bầu còn đông hơn,” ông lý giải. “Bây giờ tình hình giá xăng dầu, lạm phát, kinh tế đều đang theo chiều hướng có lợi cho Biden.”
Tuy nhiên, vị giáo sư này cho rằng với những gì mà ông Trump đã làm, nhất là vai trò của ông trong vụ bạo loạn ở Quốc hội ngày 6/1 năm 2021, thì ông Trump ‘nên vô tù chứ không thể ra ứng cử nữa’.
“Những ai theo dõi vụ 6/1, bất kể cử tri Dân chủ, Cộng hòa hay độc lập, đều thấy ông Trump không xứng đáng ra tranh cử nữa,” ông khẳng định. “Chỉ những ai không đọc tin tức và tôn sùng ông Trump bằng mọi giá thì mới ủng hộ mà thôi.”
‘Ám hại ông Trump’
Từ Phoenix, bang Arizona, ông Nhất Trần, 79 tuổi, kỹ sư của hãng điện tử Intel nay đã nghỉ hưu, lên án mạnh mẽ hành động khám xét dinh thự ông Trump của Cục Điều tra Liên bang mà ông cho là ‘thiếu khôn ngoan’.
“Tại sao họ đột nhập vô nhà ông Trump khi không có chủ nhà? Đó là sai luật,” ông Nhất nói với VOA và khẳng định rằng chỉ có chủ nhà mới có thể đứng ra nhận lệnh khám xét.
Mặc dù thừa nhận việc ông Trump đưa tài liệu mật từ Nhà Trắng về nhà làm của riêng là ‘hết sức bậy’, nhưng ông Nhất nói nếu chính quyền Biden biết ‘tại sao không thu hồi sớm mà phải đợi một năm rưỡi sau, lúc ông Trump nhăm nhe ý định ra tranh cử lần nữa, mới thu hồi?’
Ông nói việc ông Trump ngay từ đầu không hợp tác trao trả tài liệu cho chính quyền là ‘quá lỗi’ nhưng thay vì khám nhà khi không có ông Trump, FBI ‘có thể cho người canh giữ nhà ông Trump 24/7 phòng tài liệu mật rò rỉ ra ngoài trong khi chờ đợi ông Trump quay về’.
Do đó, ông Nhất, vốn từng tạo ra những chiếc drone mang cờ Mỹ có in hình ông Trump để bay lên trời vận động mọi người bầu cho ông, nói việc nhà ông Trump bị khám xét khiến ông thấy ‘rất buồn và bực mình’.
“Nước Mỹ chưa bao giờ có tiền lệ một cựu tổng thống bị khám nhà, giờ chỉ mình ông Trump,” ông nói và cho biết bản thân chiếc xe lăn mà ông ngồi cũng có treo cờ có hình ông Trump mỗi khi ông di chuyển.
“Đảng Dân chủ tìm mọi cách ám hại ông Trump một cách không quân tử,” ông nói với VOA nhưng không đưa ra bằng chứng mà lập luận rằng tại vì Trump ‘vừa đánh tiếng sẽ tranh cử năm 2024 nên bị Dân chủ đánh’.
Mặc dù Giám đốc FBI Christopher Wray, người ký lệnh cho nhân viên thực hiện cuộc khám xét, là người do ông Trump bổ nhiệm, ông Nhất cho rằng ông Wray ‘phải nghe theo lệnh của tổng thống hiện tại là ông Biden’.
“Trên danh nghĩa thì Bộ Tư pháp Mỹ hoạt động độc lập với chính quyền nhưng Tổng thống Biden có thể dùng cách nhắc khéo Bộ trưởng Tư pháp điều tra ông Trump,” ông nói.
Nếu quả như những tài liệu thu được từ nhà ông Trump đúng là tài liệu tối mật, ông Nhất cũng không đồng ý Bộ Tư pháp truy tố ông Trump.
“Dù sao ông ấy cũng là cựu tổng thống. Truy tố ông ấy thì được cái gì hay là chỉ đẩy nước Mỹ xuống hố trong con mắt thế giới,” ông lập luận.
Về khả năng ông Trump ra tranh cử tổng thống lần nữa, ông Nhất nói ông tin rằng ‘ông Trump chắc chắn sẽ thắng nếu đối đầu ông Biden’.
“Ông ấy bị đủ mọi bê bối pháp lý vây quanh nhưng khi ông ấy đi về một quận hạt nhỏ ở bang Arizona vẫn có đông đảo người dân ra ủng hộ, còn ông Biden đi đến đâu có ai ra ủng hộ không?” ông Nhất lập luận.
“Khi ông Trump bị khám nhà, có những người sống chết vì Trump sục sôi lên,” ông nói thêm và cho rằng những cử tri này cho dù ông Trump có nói bậy, làm sai gì đi nữa thì họ cũng hết lòng ủng hộ.
Tuy nhiên, về phần mình, ông Nhất cho biết từ hai tháng qua, ông ‘đã xếp cờ quạt in hình ông Trump đem đi cất’.
Ông nói lý do ông ủng hộ ông Trump nhiệt thành vì ‘ông Trump nói đánh Trung Quốc’ nhưng ‘ông ấy nói miệng mà chỉ làm được phần nào thôi’.
“Trong thời gian 4 năm của ông Trump và chưa đến 2 năm của ông Biden thì cường độ của Mỹ đối đầu với Trung Quốc trên Biển Đông và cường độ triển khai tàu chiến hỗ trợ Đài Loan thì ông Trump không bằng ông Biden. Vì chỗ đó nên tôi bất mãn với ông Trump,” ông Nhất nói.
Diễn đàn