Ngoại trưởng Mỹ chờ cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel

Ngoại trưởng Clinton nói Hoa Kỳ lấy làm buồn và thất vọng trước thông báo của Israel về chính sách tại Đông Jerusalem. Nhưng bà phủ nhận khái niệm cho rằng tranh cãi này đã làm nẩy sinh ra tình trạng khủng hoảng tệ hại nhất trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Israel trong nhiều thập niên qua.

Tuần trước, Israel đã làm chính quyền của Tổng thống Obama sửng sốt khi loan báo ngay lúc Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden khởi sự chuyến công du nước này rằng Israel đang cho xây cất 1600 căn hộ mới cho người Do Thái tại khu vực Đông Jerusalem có đa số người Ả Rập sinh sống.

Động thái này có nguy cơ phá hỏng các cuộc đàm phán hòa bình gián tiếp giữa Israel và Palestine do đặc sứ Hoa Kỳ về Trung Đông, George Mitchell, làm trung gian. Hôm thứ Sáu, Ngoại trưởng Clinton đã gọi điện cho Thủ tướng Benjamin Netanyahu của Israel để bày tỏ sự bất bình trước hành động đó.

Thế nhưng, tại một cuộc họp báo với Ngoại trưởng Ireland, Michael Martin, bà Clinton tuyên bố bà không chấp nhận quan điểm cho rằng mâu thuẫn này đã đẩy mối quan hệ song phương đến mức thấp nhất trong mấy chục năm qua.

Bà Clinton nói: “Tôi không chấp nhận điều này. Tôi chưa làm Ngoại trưởng tới mấy chục năm, nhưng cũng là một thời gian dài. Chúng tôi có một cam kết tuyệt đối đối với nền an ninh của Israel. Giữa Hoa Kỳ và Israel cũng như giữa người dân hai nước có một mối quan hệ mật thiết và không gì lay chuyển được. Chúng tôi chia sẻ các giá trị chung và sự cam kết về một tương lai dân chủ của thế giới, và cả hai nước đều hướng tới một giải pháp hai nhà nước.”

Ngoại trưởng Hoa Kỳ kêu gọi Thủ tướng Israel đảm bảo rằng sẽ không để tái diễn sự cố gây khó xử tương tự, và rằng Israel sẵn sàng thảo luận tất cả mọi vấn đề then chốt của tiến trình hòa bình, kể cả vấn đề ở Jerusalem, trong các cuộc đàm phán với phía Palestine.

Một giới chức cấp cao ở Washington cho biết người ta trông đợi hôm thứ tư Thủ tướng Israel sẽ gọi điện lại cho Ngoại trưởng Clinton. Phát biểu tại cuộc họp báo với Ngoại trưởng Ireland, bà Clinton đã nhấn mạnh rằng Washington muốn Israel có hành động chứng tỏ sự cam kết tất yếu đối với tiến trình hòa bình của khu vực.

Trong khi chờ đợi hồi đáp của Israel, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông P.J. Crowley, cho hay đặc sứ Mitchell đã đình hoãn chuyến công du tới khu vực lẽ ra đã khởi sự từ hôm chủ nhật nhằm khởi động các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới.

Ông Crowley nói: “Chúng tôi cảm thấy không có kết quả nếu đặc sứ Mitchell khởi hành từ Washington hôm chủ nhật, trước khi nghe hồi đáp của Thủ tướng Israel về cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Clinton.”

Ông Crowley cho biết đặc sứ Mitchell sẽ không đi thăm vùng này trước khi cùng với Ngoại trưởng Clinton tham dự một cuộc họp quốc tế 4 bên về vấn đề Trung Đông dự kiến khai diễn tại Moscow vào thứ năm.

Bốn bên bao gồm Hoa Kỳ, Nga, Liên hiệp Châu Âu, và Liên hiệp quốc đã lên án quyết định lập cư của Israel, đồng thời khẳng định cộng đồng quốc tế sẽ không công nhận các hành động đơn phương của bất kỳ bên nào có thể gây phương hại đến kết quả của các cuộc đàm phán.

Ngoại trưởng Clinton cũng sẽ có các cuộc họp tay đôi với các giới chức Nga trong nỗ lực chung quyết một hiệp ước cắt giảm võ khí hạt nhân khác và các biện pháp chế tài có thể có đối với Iran vì chương trình hạt nhân của nước này.