Tranh luận về khó khăn kinh tế Mỹ

Trong suốt lịch sử, những vụ hồi phục kinh tế của Hoa Kỳ theo thời gian đã lấy lại được đà tiến. Nhưng kể từ một năm rưỡi nay sau khi thoát khỏi vụ suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất sau thế chiến thứ hai, kinh tế Hoa Kỳ có tăng trưởng nhưng chỉ nhích lên chút đỉnh, và ngay cả mức tăng trưởng yếu ớt đó cũng có thể suy sụp.

Tin cho hay tình trạng thất nghiệp toàn quốc tăng lên mức trên 9% trong tháng qua đã làm các kinh tế gia lo sợ thêm rằng sự vận hành yếu ớt của nền kinh tế có thể cứ dai dẳng như vậy trong nhiều năm sắp tới.

Theo ông Robert Reich, từng là bộ trưởng Lao động dưới thời Tổng thống Clinton, tình hình kinh tế èo uột của nước Mỹ rất dễ hiểu.

Ông nói: "Tâm điểm của vấn đề là phía mức cầu. 70% nền kinh tế Mỹ dựa vào tiêu thụ. Mà giới tiêu thụ đã gặp một biến cố nghiêm trọng. Giá nhà đất sụt khủng khiếp. Mức điều chỉnh lương bổng để chạy theo lạm phát đang giảm đi. Công việc làm mất dần. Trong tình huống như thế này, giới tiêu thụ không chi tiền nữa. Và nếu như họ không chi tiền thì không thể tạo thêm công ăn việc làm được."

Ông Reich đã lên tiếng trong chương trình This Week của đài truyền hình ABC. Ông hô hào chính phủ liên bang nên đưa ra thêm những biện pháp kích thích để thúc đẩy hoạt động kinh tế.

Thượng nghị sỹ Cộng Hòa Richard Shelby, đại diện bang Alabama bất đồng sâu đậm với ý kiến trên. Ông lý luận: "Căn bản là kích thích không có hiệu quả. Theo tôi, điều nên làm là tạo những điều kiện cho kinh tế tăng trưởng: cải tổ thuế khóa, tạo điều kiện khuyến khích giới sản xuất. Thị trường nuôi dưỡng mức tăng trưởng kinh tế. Chúng ta đã nuôi dưỡng chính phủ, nhưng chúng ta chưa nuôi dưỡng được mức tăng trưởng kinh tế."

Nhưng cựu bộ trưởng Lao động Reich xác quyết rằng khi khu vực kinh tế tư yếu kém, chính phủ cần can thiệp. Ông phát biểu: "Khi giới tiêu thụ và giới đầu tư tư nhân ngưng chi tiền hay bỏ vốn làm ăn, thì rồi chính phủ phải điền thế vào khoảng trống đó. Chúng ta vẫn làm như thế từ 75 năm nay."

Dưới chính quyền của tổng thống Obama, một kế hoạch kích thích kinh tế 800 tỉ đô la đã được chấp thuận, chương trình giảm thuế lợi tức đã được triển hạn và số tiền khấu trừ từ chi phiếu lương của công nhân viên để tài trợ cho Quĩ An Sinh Xã Hội tạm thời được giảm bớt. Thêm vào đó Ngân Hàng Trung Ương Hoa Kỳ vẫn giữ mức lãi suất thấp kỷ lục và tìm cách bơm tiền vào nền kinh tế èo uột.

Thựơng nghị sỹ Shelby nói rằng có thật nhiều điều mà một chính phủ liên bang nợ nần chồng chất có thể làm hoặc nên làm, và rằng một kế hoạch mới kích thích kinh tế, nếu được đề nghị, sẽ không được quốc hội chấp thuận.

Ông nói: "Điều mà chúng ta cần làm là tạo được điều kiện chắc chắn, để cho người ta đủ tin tưởng mà đầu tư, hầu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hiện nay người ta không có mấy tin tưởng vào nền kinh tế."

Tổng thống Obama đã khuyến nghị dân chúng hãy kiên nhẫn, lý luận rằng nền kinh tế cần có thời gian để hồi phục sau cuộc suy thoái trầm trọng và cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Những nhân vật bên đảng Cộng Hòa đang ngấp nghé chiếc ghế tổng thống trong cuộc bầu cử năm tới đã nhanh chân lẹ miệng tuyên bố rằng điều thực sự cần hiện nay là quyền lãnh đạo mới về kinh tế.