Một giới chức Hoa Kỳ nhận định rằng ngày thảo luận đầu tiên ‘khởi đầu một cách tốt đẹp’, và rằng các giới chức trong chính quyền của Tổng thống Obama ‘khá hài lòng’ về hiệu quả mà các cuộc đàm phán về nhiều chủ đề đạt được.
Các giới chức Hoa Kỳ và Trung Quốc tiến hành các cuộc họp chiến lược và kinh tế, chia thành các nhóm nhỏ và lớn, bàn về một loạt các vấn đề từ việc xây dựng lòng tin giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới cho tới vấn đề biến đổi khí hậu, kinh tế toàn cầu, mức nợ của Hoa Kỳ và cuộc cải cách tiền tệ của Trung Quốc.
Cả hai bên đã tái khẳng định cam kết củng cố mối quan hệ hợp tác toàn diện.
Phát biểu khai mạc cuộc họp ngày hôm qua, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Đái Bỉnh Quốc nói rằng chưa khi nào thế giới cần sự hợp tác của Hoa Kỳ, và Trung Quốc như lúc này, để giải quyết một loạt các vấn đề khó khăn.
Ông Đái Bỉnh Quốc nói rằng xét về mặt lịch sử, cho dù mối bang giao giữa các cường quốc đã tạo được vị thế và các nước mới nổi không hề dễ dàng, mà nổi bật là tình trạng cạnh tranh không lành mạnh hay xung đột bạo lực, Hoa Kỳ và trung Quốc đang hợp tác với nhau. Ông nói rằng hai quốc gia đủ khôn ngoan và khả năng để kiến tạo một mối quan hệ có lợi cho cả hai bên.
Các giới chức Hoa Kỳ tán đồng quan điểm cho rằng hai nước được hưởng nhiều lợi ích từ mối quan hệ hợp tác hơn là xung đột, nhưng cũng nhấn mạnh rằng thành công còn phụ thuộc vào việc Bắc Kinh và Washington biến những mục đích đó thành hành động như thế nào.
Mặc dù tươi cười, bắt tay và bàn về chuyện hợp tác, các giới chức Hoa Kỳ, từ Ngoại trưởng Hillary Clinton tới Tổng thống Obama, đều chia sẻ quan ngại về tình trạng trấn áp tiếp diễn đối với giới bất đồng ở Trung Quốc cũng như thành tích nhân quyền của Bắc Kinh.
Trong các nhận định vào lúc khai mạc cuộc đối thoại, bà Clinton nói bà nóng lòng tham dự cuộc họp mà theo bà mang lại cho cả Hoa Kỳ và Trung Quốc cơ hội thảo luận các khác biệt một cách thành thật và trực diện.
Ngoại trưởng Clinton đã thẳng thắn nói về vấn đề nhân quyền.
Bà Clinton nói: “Chúng tôi đã nói rõ, cả công khai và trong chốn riêng tư, về quan ngại của chúng tôi về vấn đề nhân quyền. Chúng tôi lo ngại về ảnh hưởng của điều đó đối với tình hình chính trị trong nước tôi, đối với tình hình chính trị cũng như sự ổn định của Trung Quốc và khu vực.”
Bà Clinton nói thêm, lịch sử đã cho thấy rằng các nước thúc đẩy nhân quyền thường thịnh vượng, ổn định và thành công hơn. Tổng thống Barack Obama đã thảo luận vấn đề nhân quyền khi gặp hai đồng chủ tịch phía Trung Quốc tại cuộc đối thoại là Phó Thủ tướng Vương Kỳ Thâm và Ủy viên Quốc vụ viện Đái Bỉnh Quốc.
Theo thông cáo từ Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Barack Obama đã nói về sự ủng hộ của ông đối với các quyền phổ cập về tự do phát biểu và tự do tín ngưỡng, và quyền được tiếp cận thông tin và tham chính.
Gần đây, Trung Quốc đã tiến hành chiến dịch đàn áp giới bất đồng mạnh mẽ nhất trong nhiều năm. Động thái này diễn ra vào lúc một làn sóng các cuộc biểu tình ở Trung Đông dẫn tới việc lật đổ các chính phủ ở Tunisia và Ai Cập, và tình trạng bất ổn ở một số nước.
Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Đái Bỉnh Quốc bênh vực thành tích nhân quyền của Bắc Kinh trong lời phát biểu khai mạc cuộc đối thoại, và ông cũng kêu gọi người dân Hoa Kỳ tới thăm nước ông để hiểu rõ Trung Quốc hơn.
Ông Đái Bỉnh Quốc cho rằng khi tới thăm Trung Quốc, người dân Mỹ có thể trải nghiệm trực tiếp tiến bộ vượt bậc mà Trung Quốc đã đạt được trong nhiều lĩnh vực, gồm cả nhân quyền, và hiểu về điều ông gọi là “nước Trung Hoa thực sự’.
Tại cuộc Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Hoa Kỳ – Trung Quốc năm nay, cuộc họp lần thứ ba kể từ khi Tổng thống Barack Obama lên nắm quyền, hai nước cũng tìm cách giải quyết những bất đồng về việc tiếp cận thị trường, cũng như đạt thêm tiến bộ về việc tái quân bình nền kinh tế toàn cầu và ổn định hóa sự tăng trưởng.
Trung Quốc muốn các công ty nước này tiếp cận nhiều hơn đối với thị trường ở Hoa Kỳ và muốn Washington nơi lỏng các hạn chế về việc xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao sản xuất tại Hoa Kỳ. Các giới chức Mỹ nói rằng các chính sách cũng như việc thực thi bảo vệ tác quyền lỏng lẻo đã khiến cho các công ty Hoa Kỳ cũng như nước ngoài ngày càng khó cạnh tranh ở Trung Quốc.
Các nhà phân tích nói rằng các cuộc thảo luận hôm qua và hôm nay có thể cải thiện mối quan hệ giữa hai cường quốc kinh tế, nhưng cho rằng có nhiều phần chắc là sẽ không đạt được những khai thông quan trọng.
Xem bài tường trình của Thông tín viên VOA Mil Arcega
