Thính giả Sơn Nguyễn hỏi về vấn đề ứng viên vào học ngành y khoa và bịnh viêm gan B
Bác sĩ Hồ Văn Hiền trả lời:
Viêm gan B (hepatitis B) là một loại bịnh nhiễm do siêu vi (HBV) làm tổn thương gan, Ở Mỹ có chừng 1,2 triệu người mắc chứng viêm gan B mãn tính và trên một nửa số người này là gốc châu Á. Các khảo cứu ở Mỹ cho thấy người gốc châu Á, trong 100 người có chừng 13 người mang siêu vi gan B trong dòng máu mình (viêm gan B mãn tính)(chronic hepatitis B). Virus viêm gan B ( HBV) có thể lan truyền từ người này qua người khác qua bằng đường máu (kim chích, dụng cụ phẫu thuật không khử trùng đàng hoàng; dung dao cạo râu chung; do đường tính dục (sexual transmission), và từ mẹ truyền qua con lúc sanh.
Trên thế giới 370 triệu người bị viêm gan B mãn tính, có nghĩa là mang siêu vi gan B trong máu, và các dịch khác của cơ thể của họ, và có thể lây qua người khác. Trong số này 75% sống ở Á châu và vùng phía tây Thái Bình Dương. Bịnh viêm gan mãn tính phổ biến nhất ở người gốc châu Á đang sinh sống tại Mỹ, và riêng trong giới nhân viên làm việc trong ngành y tế (NVYT, health care worker), đến 25% các nhân viên là người gốc châu Á.
Đây là một câu hỏi rất quan trọng và câu trả lời không giản dị.
Khả năng lây bịnh của nhân viên y tế qua bịnh nhân tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố:
1) tình trạng người NVYT: số siêu vi đang có mặt trong dòng máu nhiều hay ít, tuy con số này có thể thay đổi theo thời gian; tình trạng HBeAg, nếu HBeAg dương khả năng lây cao hơn (19-30%), nếu âm (-) khả năng lây chỉ 5%.
2) thủ thuật thuộc loại nào, ví dụ phẫu thuật xương của bs chỉnh trực (orthopedist) mắc viêm gan B mãn tính sẽ có cơ nguy lây cho người bịnh cao hơn (exposure prone procedure). Năm 1991, một bs chỉnh trực mắc HBV mà không biết, và siêu vi HBV trong máu ông rất cao, làm lây nhiều bịnh nhân (2-8) và có người chết. Tuy nhiên đây là trường hợp duy nhất được báo cáo ở Mỹ trong mấy chục năm gần đây sau khi các biện pháp an toàn được sử dụng.
3) các biện pháp che chở: như mang 2 lớp găng tay, giảm bớt giờ làm việc để giảm mệt mỏi, stress; dùng các kim khâu ít bén hơn (blunt tip suture needle).
4) tình trạng miễn nhiễm của bịnh nhân đối với HBV: nếu bịnh nhân đã có kháng thể do từng bị bịnh HBV và phục hồi hay do đã chích ngừa. Hiện nay mọi em bé sơ sanh đều được chích ngừa HBV tại Mỹ.
Nói chung, theo CDC, trong đại đa số trường hợp "gặp gỡ" giữa bịnh nhân và NVYT mắc HBV ở Mỹ, cơ nguy truyền bịnh rất nhỏ hoặc không có ("there is minimal or no risk of hepatitis B virus transmission.")
Trước đây, sinh viên y khoa bị phát hiện có nhiễm HBV sẽ bị ngưng học. Đến năm 2011, chính sách này bị thách thức và Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) qua một vụ được thu xếp (settlement, 2013) rằng người bịnh viêm gan B mãn tính được xem như một trường hợp cá nhân bị "handicapped"và được luật về những người khuyết tật che chở (Americans with Disabilities Act/ADA). Năm 2011, Peter Nguyen, một sinh viên y khoa gốc Việt bị nghỉ học y khoa, cùng với nhiều sinh viên khác trong hoàn cảnh tương tự đã tiếp xúc với Quỹ Viêm Gan B (Hepatitis B Foundation, a nonprofit in Doylestown, Pa), được can thiệp và cho đi học y khoa tiếp và anh Peter Nguyen cho biết sẽ đi vào chuyên khoa bịnh gan.
Tóm lại, người mắc bịnh HBV được che chở chống kỳ thị theo luật định. Nhưng cụ thể mỗi trường hợp , mỗi tiểu bang, mỗi nhà thương hay trường điều dưỡng, trường y khoa áp dụng luật này như thế nào, cần liên lạc thẳng với họ hay nếu cần nhờ luật sư hay những cơ quan như Hepatitis B Foundation (Doylestown, Pa) giúp đỡ, nếu chúng ta thật sự thiết tha muốn đi vào ngành y khoa bằng mọi giá. Nếu không, có lẽ nên chọn một ngành nào khác thích hợp hơn.
Chúc anh bạn trẻ sinh viên nhiều may mắn.
References:
1) Hepatitis B and the infected health care worker: Public safety at what cost?
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3352840/
2) Hepatitis B no barrier to career in medicine, according to U.S. officials, guidelines
By Michael Rubinkam, The Associated Press
https://www.ctvnews.ca/health/health-headlines/hepatitis-b-no-barrier-to-career-in-medicine-according-to-u-s-officials-guidelines-1.1269072
3) Hep B Discrimination – Part Deux
http://www.hepb.org/blog/hep-b-discrimination-part-deux/
Bác sĩ Hồ Văn Hiền
Ngày 17 tháng 1, năm 2018
Cảm ơn bác sĩ Hồ Văn Hiền. Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi đáp Y học này.
Quý vị có thể xem và nghe lại các bài giải đáp trên mạng Internet ở địa chỉ voatiengviet.com
Quý vị muốn được giải đáp các thắc mắc về những vấn đề y học thường thức, xin gọi đến số (202) 205-7890, hoặc E-mail đến địa chỉ <vietnamese@voanews.com>.
