Hôm qua, người đứng đầu Liên hiệp quốc bước ra khỏi máy bay từ châu Phi và tiến ngay vào các cuộc họp riêng với các đại sứ của Israel, Thổ Nhĩ Kỳ, các quốc gia Ả Rập và 5 nước thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an.
Sau đó, ông nói với các phóng viên rằng ông sẵn sàng tiến hành “biện pháp cần thiết” để khởi sự một cuộc điều tra đầy đủ về những diễn biến trên chiếc tàu Mavi Marmara mang cờ Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng ông nói ông sẽ tiến hành một cách cẩn thận, thảo luận việc tiến hành với tất cả các bên có liên quan trước khi đi đến quyết định về cách thức xúc tiến.
Ông Ban nói: “Đó phải là một cuộc điều tra có thể thu phục được sự tín nhiệm và ủng hộ của các bên liên hệ. Điều này rất tế nhị và thậm chí rất khó khăn, do đó, tôi vẫn còn đang trong tiến trình tham khảo ý kiến. Tôi sẽ cố gắng làm cho cuộc điều tra được hết sức vô tư, khả tín và minh bạch.”
Ông Ban nói thêm rằng có những “phương án khác nhau” cho cuộc điều tra, nhưng ông không đi sâu vào chi tiết.
Ông kêu gọi giới hữu trách Israel mau chóng cung cấp một bản tường trình đầy đủ và chi tiết về những sự kiện xoay quanh vụ việc, kể cả thông tin về những người bị bắt giữ, bị thương và tử vong.
Ông cũng nêu ra quyết định của tổ chức Human Rights Watch có trụ sở ở Geneva gửi một phái bộ quốc tế tìm hiểu sự thực đến khu vực để điều tra về những vi phạm luật quốc tế có thể đã xảy ra.
Tổng thư ký Ban nói bạo lực trên chiếc tàu Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã tránh được nếu Israel lưu tâm đến những lời kêu gọi trước đây đề nghị bãi bỏ cuộc phong tỏa đã kéo dài 3 năm đã ngăn trở việc đưa nhu yếu phẩm không đến cho 1 triệu rưởi cư dân trong dải Gaza.
Ông Ban nói: “Thảm kịch này chỉ nêu bật vấn đề nghiêm trọng nằm bên trong. Lệnh đóng cửa kéo dài áp đặt đối với dải Gaza có tính cách phản tác dụng, phi lý và sai trái. Việc này trừng phạt thường dân vô tội. Nhà chức trách Israel phải bãi bỏ ngay việc phong tỏa này.”
Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia Ả Rập đang đề nghị mở một cuộc điều tra quốc tế độc lập về vụ binh sĩ biệt kích Israel tấn công tàu Mavi Marmara vào lúc tàu đang ở trong hải phận quốc tế khi bị chận lại. Israel nói binh sĩ của họ hành động để tự vệ bởi vì hành khách trên tàu đã tấn công họ khi binh sĩ biệt kích chống cự với tàu từ máy bay trực thăng.
Hôm thứ ba, Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã kêu gọi một cuộc điều tra “nhanh chóng, vô tư, khả tín và minh bạch” về vụ việc. Nhiều thành viên trong hội đồng nói điều đó có nghĩa là một cuộc điều tra độc lập với các thành phần quốc tế, trong khi Hoa Kỳ nói Israel có khả năng tự mình thực hiện cuộc điều tra.
Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon cho hay ông đang cứu xét tất cả các phương án cho một cuộc điều tra về vụ Israel xông lên một tàu chở vật phẩm cứu trợ nhân đạo cho dải Gaza đưa đến cái chết của 9 người hoạt động thân Palestine. Từ trụ sở Liên hiệp quốc, thông tín viên VOA Margaret Besheer gửi về bài tường thuật sau đây.
