Các nhân chứng đến từ Việt Nam và một học giả luật quốc tế hôm nay trình bày trước các nhà lập pháp Hoa Kỳ về tình trạng tù nhân lương tâm tại Việt Nam, kêu gọi quốc tế quan tâm hơn nữa và thúc đẩy Hà Nội chấm dứt vi phạm nhân quyền.
Buổi tường trình tại trụ sở Quốc hội Mỹ diễn ra từ 3-4 giờ chiều ngày 11/6 (giờ thủ đô Washington) do các đồng chủ tịch trong Nhóm làm việc về Việt Nam tại Hạ viện Mỹ (Vietnam Caucus) chủ trì.
Đây là cơ hội để các nhà lập pháp Hoa Kỳ trao đổi và lắng nghe giới hoạt động Việt Nam chia sẻ những gì đang diễn ra và những gì cần làm để giúp cải thiện bộ mặt nhân quyền của Hà Nội trong lúc nhân quyền vẫn là trở ngại chính cho các mối quan hệ gần gũi hơn giữa hai nước Việt-Mỹ.
Tôi muốn làm một nhân chứng để trình bày cho các vị dân biểu Mỹ, chính phủ Mỹ, và toàn thế giới biết rằng ở Việt Nam không có tự do tôn giáo. Những bề nổi bên ngoài mà mọi người nhìn thấy là sự trá hình mà thôi. Họ chỉ dành một phần quyền tự do cho một số tín đồ, giáo hội phục tùng họ. Ngoài ra, tôi cũng muốn nói về tình trạng họ đánh đập dã man, cầm tù các đồng đạo của tôi...Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng, thành viên Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam.
Phái đoàn từ Việt Nam gồm có ông Nguyễn Văn Lợi, thân phụ nhà hoạt động Nguyễn Đặng Minh Mẫn đang thọ án 8 năm tù về tội danh ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền’; mục sư Nguyễn Mạnh Hùng, thành viên Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam; và nhà hoạt động Trương Minh Tam, thành viên Phong Trào Con Đường Việt Nam. Ngoài ra còn có phần trình bày của Giáo sư Giáo sư Allen Weiner, Giám đốc Chương trình Luật Quốc tế và Đối chiếu của Đại Học Luật Stanford (Hoa Kỳ), người từng nộp thỉnh nguyện thư lên Ủy ban Liên hiệp quốc Điều tra về Bắt giữ Tùy tiện nhờ can thiệp các bản án Hà Nội dành cho các hoạt động thực thi quyền con người và cổ xúy dân chủ.
Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng cho VOA Việt ngữ biết thông điệp ông mang theo trong chuyến quốc tế vận này:
“Tôi muốn làm một nhân chứng để trình bày cho các vị dân biểu Mỹ, chính phủ Mỹ, và toàn thế giới biết rằng ở Việt Nam không có tự do tôn giáo. Những bề nổi bên ngoài mà mọi người nhìn thấy là sự trá hình mà thôi. Họ chỉ dành một phần quyền tự do cho một số tín đồ, giáo hội phục tùng họ. Ngoài ra, tôi cũng muốn nói về tình trạng họ đánh đập dã man, cầm tù các đồng đạo của tôi. Thông qua buổi tường trình này, tôi kêu gọi chính giới, Quốc hội Hoa Kỳ, cùng các tổ chức đấu tranh nhân quyền hãy lên tiếng. Đặc biệt là chính phủ Mỹ trong các quan hệ ngoại giao, kinh tế, mậu dịch như TPP với Việt Nam và trong chuyến thăm sắp tới của ông Nguyễn Phú Trọng, hãy gây áp lực buộc Việt Nam có bước cải thiện rõ rệt về tự do tôn giáo và nhân quyền, trả tự do cho tất cả tù nhân lương tâm.”
Thân phụ nhà hoạt động Minh Mẫn nói cuộc điều trần hôm nay sẽ vạch rõ những vi phạm nhân quyền của Hà Nội bao gồm việc ngược đãi, giam cầm phi pháp những nhà bất đồng chính kiến tham gia các hoạt động chính trị-xã hội ôn hòa tại Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Lợi nói:
“Tôi muốn chính giới Hoa Kỳ và các tổ chức nhân quyền có tiếng nói mạnh mẽ hơn để Việt Nam tuân thủ rõ ràng. Tôi hy vọng rất nhiều vì không phải riêng mình tôi mà nhiều người, kể cả các tổ chức nhân quyền quốc tế, cũng đã lên tiếng như vậy. Tôi hy vọng sẽ có kết quả.”
Chuyến đi của các nhà hoạt động Việt Nam lần này dự kiến kéo dài hơn 1 tháng. Trước cuộc điều trần ở Quốc hội Mỹ hôm nay, phái đoàn đã có buổi điều trần tại Quốc hội Canada để chuyển tải tới cộng đồng quốc tế cùng một thông điệp: Hãy lên tiếng cho nhân quyền Việt Nam.
Hoa Kỳ xem vấn đề nhân quyền Việt Nam là cầu nối đưa tới mối quan hệ Việt-Mỹ tốt đẹp, gần gũi hơn, nhưng để tiến tới đích đến đó còn là một thử thách lớn giữa bối cảnh Hà Nội liên tiếp bị liệt kê vào danh sách những chính phủ vi phạm nhân quyền trầm trọng nhất trên thế, theo đánh giá của các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế.
Tôi muốn chính giới Hoa Kỳ và các tổ chức nhân quyền có tiếng nói mạnh mẽ hơn để Việt Nam tuân thủ rõ ràng. Tôi hy vọng rất nhiều vì không phải riêng mình tôi mà nhiều người, kể cả các tổ chức nhân quyền quốc tế, cũng đã lên tiếng như vậy.Ông Nguyễn Văn Lợi, thân phụ nhà hoạt động Minh Mẫn nói.
Chính phủ Việt Nam bác bỏ các chỉ trích về vi phạm nhân quyền và nói rằng có những khác biệt quan điểm về vấn đề này cần phải được thu hẹp. Trong khi đó, cộng đồng quốc tế khẳng định các giá trị nhân quyền tại mỗi quốc gia đều phải như nhau vì quyền con người mang tính căn bản, phổ quát toàn cầu.
Nhân quyền Việt Nam được xem là ‘khúc xương khó nuốt trong mâm cổ TPP’ giữa lúc Hà Nội đang nỗ lực gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương do Hoa Kỳ dẫn đầu.
Chủ tọa buổi điều trần tại Quốc hội Mỹ hôm nay, dân biểu Loretta Sanchez, Zoe Lofgren, và Chris Smith từng tuyên bố không thể chấp nhận TPP cho Việt Nam cho tới chừng nào chính phủ Hà Nội chứng minh những cải thiện rõ rệt, đáng kể về nhân quyền.
Điều này cũng được giới chức cấp cao trong hành pháp Mỹ khẳng định trong cuộc phỏng vấn với VOA Việt ngữ gần đây. Trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Dân chủ-Nhân quyền-Lao động Tom Malinowski nói phải có một số bước cải thiện nhân quyền trước từ phía chính phủ Việt Nam mới nói đến chuyện Hà Nội có thể gia nhập TPP.
Ông Malinowski nhấn mạnh Washington đang chờ đợi những tiến bộ nhân quyền cụ thể từ Hà Nội ngay trong vài tuần sắp tới, chứ không phải là vài tháng hay vài năm, giữa lúc giới lập pháp Hoa Kỳ đang thúc đẩy TPP đảm bảo các điều kiện về nhân quyền.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nói ‘chìa khóa chính bây giờ là tiến bộ nhân quyền từ phía Việt Nam.’
