Từ vụ BlackPink và đường 9 đoạn: Yêu nước hay yêu thần tượng?

Tranh cãi bùng phát dữ dội trên mạng xã hội giữa những người tẩy chay đêm nhạc của BlackPink và những fan vẫn quyết tâm đến xem thần tượng của họ biểu diễn bất chấp việc nhà tổ chức chương trình đăng bản đồ hình 9 đoạn trên trang web của họ, theo tìm hiểu của VOA.

Mặc dù công ty iMe Entertainment của Trung Quốc, đơn vị tổ chức chương trình, đã ‘xin lỗi chân thành’ và khẳng định rằng họ ‘tôn trọng chủ quyền của tất cả các nước’, nhưng trên mạng xã hội, nhiều người vẫn kêu gọi tẩy chay hai đêm diễn ‘Born Pink’ của nhóm nhạc Hàn Quốc tại Sân Vận động Quốc gia Mỹ Đình vào ngày 29 và 30/7.

Tuy nhiên, bất chấp lời kêu gọi tẩy chay này, hàng chục ngàn vé đã bán hết sạch chỉ sau vài tiếng mặc dù giá vé lên đến cả chục triệu đồng.

‘Yêu nước cực đoan’

Theo quan sát của VOA, phía tẩy chay đã lên án nặng nề phía ủng hộ là ‘Việt gian’, ‘Hán nô’, ‘tay sai’, ‘bán nước’, ‘tiếp tay cho giặc’ …, trong khi các fan của BlackPink đả kích lại những người này là ‘cực đoan’, ‘tiêu chuẩn kép’, ‘yêu nước bằng mồm’, ‘yêu nước nửa mùa’ hay ‘yêu nước online’…

Trên trang BlackPink Vietnam Fan Club, một số fan của nhóm nhạc nữ này kêu gọi mọi người ‘yêu nước nhưng đừng cực đoan’ và lập luận sô diễn của BlackPink ‘đem lại nhiều lợi ích kinh tế’ vì kéo theo du khách quốc tế, nhà nước được thu tiền thuế, nhân công, cơ sở vật chất Việt Nam được thuê mướn…

Đêm nhạc đầu tiên của BlackPink ở Việt Nam, vốn rất được chờ đợi, đã bùng phát tranh cãi sau khi trang fanpage của iMe Vietnam đăng đường dẫn đưa tới trang chủ của họ ở Trung Quốc mà trên đó có đăng bản đồ đường chín đoạn vốn tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh với hầu hết Biển Đông.

Một khán giả có tên ‘Tic Micro’ viết trên trang BlackPink Vietnam Fan Club như sau: “Trang web của trụ sở chính có bản đồ đường lưỡi bò là bình thường. Bạn làm ăn với họ, qua nhà họ bạn không thể đòi hỏi thứ đi ngược lại với chính phủ của họ được.”

“Đừng mù quáng tẩy chay. Việt Nam và Trung Quốc về kinh tế đang hợp tác với nhau, tôi rất sợ chủ nghĩa dân tộc thái quá làm ảnh hưởng đến kinh tế nước nhà,” khán giả này viết thêm.

Theo khán giả này lập luận thì những nhà nhập khẩu Việt Nam nhập hàng của đối tác Trung Quốc có đăng hình lưỡi bò ‘chả có ai ủng hộ đường lưỡi bò cả’.

“Tôi không hiểu tẩy chay kiểu gì. Bao năm qua họ treo trên trang web họ như vậy thì mọi người đâu không thấy phản đối,” Tic Micro viết.

Một fan hâm mộ khác tên Nguyên Phương thì biện hộ cho iMe rằng họ không đăng bản đồ đường lưỡi bò mà chỉ là một đường dẫn đưa tới trang chủ của công ty mẹ ở Trung Quốc vì họ không có trang web riêng ở Việt Nam.

“Nếu tẩy chay thì đừng dùng mấy cái đồ của Trung Quốc nữa: Xiaomi, Huawei, Haidilao, Mixue, Tiktok… Đến cả Chanel, Dior thì trang web của họ bên Trung Quốc cũng gắn đường lưỡi bò thôi, yêu nước thì yêu cho tới chứ đừng nửa mùa,” Nguyên Phương lập luận. “Chẳng lẽ tất cả các công ty Trung Quốc đều nên tẩy chay? Rất nhiều công ty Trung Quốc đặt chi nhánh ở Việt Nam tạo công ăn việc làm cho dân mình.”

Giới trẻ sẽ quên chủ quyền?

Trao đổi với VOA từ Hải Phòng, anh Đỗ Hải Dương, cựu sinh viên Đại học Luật và Đại học Bách khoa Hà Nội, nói rằng mặc dù anh là fan hâm mộ BlackPink nhưng sô diễn của họ ‘liên quan đến chủ quyền quốc gia’ nên anh không ủng hộ.

Theo phân tích của anh thì hậu quả lớn nhất là ‘trước mắt là nó sẽ tác động vào ý thức của thanh thiếu niên Việt Nam’. “Giới trẻ Việt Nam sẽ dần quên mất cái mà họ phải bảo vệ, cụ thể là lãnh thổ trên biển của Việt Nam,” anh nói.

“Nếu có một sô diễn khác lặp lại tương tự, họ sẽ biện minh rằng tại sao sô của BlackPinh được diễn mà các nghệ sĩ khác không được diễn dù vẫn liên quan đến đường lưỡi bò,” anh Đỗ Hải Dương lập luận.

Về những fan đã mua vé đi xem, anh Dương nói anh ‘không đánh giá’ nhưng nhấn mạnh nhu cầu ‘phải tăng cường giáo dục và tuyên truyền’.

“Khi yêu ai đó người ta thường đặt nó trên mọi thứ. Giờ là thời bình mọi người dễ bị phân tâm vào lối sống hưởng thụ,” anh lý giải.

Tuy nhiên, anh không cho rằng những bạn trẻ đi xem sô ‘Born Pink’ ‘không phải là không yêu nước’ và những lý lẽ họ đưa ra ‘chỉ ra đang cố cãi để hợp thức hóa hành động của họ thôi’.

“Khi có chuyện xảy ra [như khi đất nước bị xâm phạm chủ quyền] thì tất cả người Việt Nam sẽ cùng nhau đứng lên đấu tranh thôi,” anh nói.

Khi được hỏi khi mà đông đảo giới trẻ Việt Nam vẫn đổ xô đi xem thì sự tẩy chay của một số người có tạo nên khác biệt gì không, anh trả lời ‘chắc chắn là có dù rất nhỏ, nếu tạo được hiệu ứng dây chuyền thì càng tốt.’

Trả lời câu hỏi có tẩy chay tất cả những gì của Trung Quốc có dính đến đường lưỡi bò không, anh nói bản thân anh vẫn thích xem và nghe các nghệ sỹ, diễn viên của Trung Quốc. “Nói cho cùng họ cũng đang đem làm con bài chính trị cho chính phủ Trung Quốc mà thôi. Họ có quyền yêu nước của họ,” anh nói.

Từ thành phố Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Thanh Hà làm việc cho một công ty quảng cáo ở Quận 3, nói với VOA rằng người con gái tuổi teen của bà hâm mộ cuồng nhiệt BlackPink và nài nỉ mẹ mua vé cho ra Hà Nội coi sô. Bà nói dù thương con nhưng bà cũng giải thích cho con hiểu về vấn đề chủ quyền biển đảo và con gái bà ‘sau khi nghe cũng đã hiểu’.

‘Phải kiên quyết trước Trung Quốc’

Nhạc sỹ Tuấn Khanh cũng ở thành phố Hồ Chí Minh nói với VOA rằng ông đã bị một số bạn trẻ gửi tin nhắn chửi bới sau khi ông lên tiếng về công ty iMe đăng bản đồ hình lưỡi bò.

“Nói về lợi dụng văn hóa để lồng chính trị vào thì Trung Quốc là bậc thầy. Nhiều năm nay họ dùng những tiền của để can thiệp vào các kịch bản của Hollywood cũng như các sản phẩm giải trí vô hại khác,” ông nói và cho biết một người bạn trẻ ở Úc đã gửi cho ông xem hình trái bóng tròn in hình địa cầu cũng có kèm cả đường chín đoạn.

Ông cho rằng nhà nước Việt Nam phải có chính sách kiên định và rõ ràng chứ không thể đối phó lần lượt từng trường hợp. “Bất kỳ ai ủng hộ những quan điểm tổn hại đến quốc gia, dân tộc thì sẽ bị cấm triệt để, không được bước vào đất nước này,” ông nói.

Khi được hỏi vụ việc của iMe Entertainment có nghiêm trọng không, ông Tuấn Khanh lập luận rằng nếu một nghệ sĩ Việt Nam mặc áo chống đường chín đoạn của Trung Quốc hay công khai bày tỏ quan điểm khẳng định Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam thì ‘liệu họ có được tự do và dễ dàng đi vào Trung Quốc tổ chức những chương trình biểu diễn rộng lớn hay không?’

So sánh việc cấm đoán những bộ phim Hollywood có hình ảnh đường chín đoạn, mà mới đây nhất là phim Barbie của Warner Bros, ông Khanh cho rằng ‘Việt Nam đã gửi thông điệp rất cụ thể đến với Trung Quốc, nhưng vẫn là gián tiếp’.

“Lần này đối tượng cụ thể là một công ty Trung Quốc ủng hộ chính sách của nhà nước cầm quyền. Tôi cũng như những người dân Việt Nam khác cũng đang chờ đợi xem nhà nước Việt Nam sẽ ứng xử trực tiếp và chính danh như thế nào,” ông bày tỏ và chỉ ra việc BlackPink được chào đón một cách đặc biệt trên trang Thông tin Chính phủ với cái tên rất Trung Quốc là nhóm ‘Hắc Hồng’.

Tận dụng cơ hội

Về sự cuồng nhiệt của giới trẻ Việt Nam nhạc sỹ Tuấn Khanh cho rằng ‘không có gì sai’ vì BlackPink là ‘một hiện tượng văn hóa’.

Anh Đỗ Hải Dương cho rằng nếu Nhà nước Việt Nam tận dụng cơ hội này để làm mạnh tay, tức là hủy sô của BlackPink, thì ‘sẽ tạo tiếng vang đối với quốc tế’.

“Cả thế giới sẽ biết đến việc Trung Quốc đang xâm phạm chủ quyền của chúng ta, và biết rằng Việt Nam sẽ đấu tranh trên mọi mặt trận kể cả nghệ thuật,” anh Dương phân tích.

Trên trang BlackPink Vietnam Fan Club, một người đề tên là ‘Tiếng Minh Bắp’ đề xuất các khán giả Việt Nam đi coi đêm diễn của BlackPink tất cả ‘đều mặc áo in hình lãnh thổ Việt Nam có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa’.

Nhạc sỹ Tuấn Khanh đề xuất rằng ‘vé chương trình bán ra có mặt in hình chín đoạn bị gạch bỏ, với chú thích rõ là dù công ty tổ chức biểu diễn chương trình này có quan điểm không đúng, người Việt Nam không chấp nhận nhưng họ vẫn chấp nhận BlackPink’.

Cũng trên trang BlackPink Vietnam Fan Club, một người có tên là Võ Thanh Nhàn khuyên các bạn trẻ rằng ‘thần tượng có quan trọng bằng chủ quyền đất nước, lòng tự tôn dân tộc không?’

“Thần tượng thì không có người này còn có người khác. Có chắc là vài năm nửa tụi em lớn hơn tụi em vẫn còn thần tượng nhóm này không? Còn đất nước thì em sinh ra lớn lên ở Việt Nam này chứ đâu,” Võ Thanh Nhàn ghi.

BlackPink là nhóm nhạc nữ Hàn Quốc gồm bốn thành viên là Jennie, Lisa, Jisoo, Rose vốn đã hoạt động được 7 năm nay. Nhờ có một số bản hit cùng vũ điệu lôi cuốn, phong cách trình diễn trẻ trung, sôi động, ăn mặc đẹp, nhóm nhạc này đã khuấy đảo các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.

Kênh YouTube của BlackPink hiện nay đã đạt hơn 30 tỷ lượt xem. Họ cũng là nhóm nhạc nữ có doanh thu cao nhất toàn cầu từ các tour lưu diễn.