Tổng thống Donald Trump nói ông sẽ rút khỏi Tổ chức Thương mại Thế giới nếu cơ quan này không đối xử tốt hơn với Hoa Kỳ, ông nhắm đến nền tảng của hệ thống thương mại quốc tế.
"Nếu họ không chấn chỉnh, tôi sẽ rút khỏi WTO", ông Trump nói hôm 30/8 trong một cuộc phỏng vấn tại Phòng Bầu dục với hãng Bloomberg News. Ông Trump cho biết thỏa thuận về thiết lập cơ quan này “là một thỏa thuận tồi tệ nhất từng được thực hiện”.
Việc Mỹ rút khỏi WTO có thể có ý nghĩa to lớn đối với kinh tế toàn cầu, còn hơn cả cuộc chiến thương mại đang gia tăng của ông Trump với Trung Quốc, làm xói mòn hệ thống hậu Thế chiến II mà Hoa Kỳ đã góp phần xây dựng.
Ông Trump hồi tháng trước nói rằng Hoa Kỳ đang ở thế bất lợi lớn khi bị WTO đối xử “rất tồi tệ” trong nhiều năm và cơ quan có trụ sở tại Geneva cần “thay đổi cách thức của họ”.
Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói rằng việc cho phép Trung Quốc gia nhập WTO vào năm 2001 là một sai lầm. Từ lâu, ông đã kêu gọi Hoa Kỳ có tiếp cận mạnh mẽ hơn với WTO, cho rằng tổ chức này không có khả năng đối phó với một nền kinh tế phi thị trường như Trung Quốc.
Ông Lighthizer đã cáo buộc rằng hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO can thiệp vào chủ quyền của Hoa Kỳ, đặc biệt là đối với các vụ chống bán phá giá. Hoa Kỳ đã chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán vào cơ quan xử lý khiếu nại của WTO, làm tăng khả năng là cơ quan này có thể chấm dứt hoạt động trong những năm tới.
Trong cuộc phỏng vấn tại Văn phòng Bầu dục, ông Trump nói rằng tại WTO “Mỹ hiếm khi thắng một vụ kiện, trừ năm ngoái”.
Ông nói thêm: "Trong năm qua, chúng tôi bắt đầu giành nhiều chiến thắng. Bạn có biết tại sao không? Bởi vì họ biết nếu chúng tôi không thắng, tôi sẽ rút ra khỏi chỗ đó”.
Dù phàn nàn nhiều về WTO, chính quyền của ông Trump tiếp tục nộp các đơn kiện các thành viên khác. Đầu tuần này, chính quyền Mỹ đã nộp đơn kiện các mức thuế của Nga đối với các sản phẩm của Mỹ mà chính quyền của ông Trump cho là các mức thuế đó thật “bất hợp pháp”.
Các nước nộp đơn kiện ở WTO thường có xu hướng giành chiến thắng, còn bị đơn trong các tranh chấp thương mại thường thua.
Tuy nhiên, dữ liệu của WTO cũng cho thấy rằng Hoa Kỳ đạt kết quả tốt hơn một chút so với mức trung bình của WTO trong cả hai trường hợp là họ đi kiện hoặc bị kiện, theo Simon Lester, một nhà phân tích thương mại tại Viện Cato, một viện đặt ở Washington cổ súy cho thương mại quốc tế cởi mở hơn.
Trong số 54 vụ mà Mỹ nộp đơn kiện trong suốt thời gian WTO hoạt động, Washington được tuyên thắng ít nhất ở một mục nào đó trong 49 vụ, tương đương 91%, số vụ, theo Lester. Trong số 80 vụ mà Mỹ bị kiện, ban xử lý khiếu nại của WTO đã tuyên Mỹ thua về ít nhất một khía cạnh nào đó trong 69 vụ, tương đương 86% số vụ.
(Bloomberg, CNBC)
