Trong một cuộc gặp gỡ chưa từng có tiền lệ, Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama nghênh tiếp người lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng, tại Tòa Bạch Ốc hôm qua, thứ Ba. Hai nhà lãnh đạo đều ca tụng các quan hệ mạnh mẽ hơn trong khi mở các cuộc thảo luận cởi mở về vấn đề thương mại và nhân quyền. Thông tín viên Aru Pande của Đài VOA tường trình từ Tòa Bạch Ốc.
40 năm sau khi kết thức Chiến tranh Việt Nam và chỉ 2 thập niên sau khi Hoa Kỳ và Việt Nam bình thường hoá bang giao, hai nước cựu thù cam kết siết chặt các quan hệ, giữa lúc Tổng Thống Obama chào mừng Tổng Bí Thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Phòng Bầu Dục. Tổng Thống Obama phát biểu:
“Đây là chỉ dấu của sự tiến bộ đáng kể đã diễn ra trong mối quan hệ giữa hai nước chúng ta trong 20 năm qua.”
Trong khi ông Trọng ghi nhận sự biến chuyển từ thù sang bạn, không phải chỉ có thiện chí không mà thôi đã đưa hai nhà lãnh đạo lại với nhau.
Chuyến đi đầu tiên của nhân vật lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam tới thăm Hoa Kỳ diễn ra giữa lúc hai bên chia sẻ những quan ngại về những tuyên bố chủ quyền và cách ứng xử của Trung Quốc tại Biển Đông. Nhưng cả hai ông, không ai nhắc tới tên Trung Quốc.
Tổng Thống Obama nói:
“Chúng tôi thảo luận về tầm quan trọng phải giải quyết những cuộc tranh chấp trên biển ở Biển Đông và trên khắp khu vực Á Châu-Thái Bình Dương, phù hợp với luật quốc tế.”
Nhưng Bắc Kinh là một yếu tố giữa lúc ông Obama và ông Nguyễn Phú Trọng bàn thảo về Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, một hiệp định thương mại tự do bao gồm Hoa Kỳ và Việt Nam trong số hàng chục quốc gia tham gia, trong đó không có Trung Quốc.
Trong khi đó bên ngoài Tòa Bạch Ốcc hôm qua, nhiều người Mỹ gốc Việt biểu tình để phản đối hiệp định TPP, nếu hiệp định này không bao gồm thêm những yêu cầu của phía Mỹ, đòi phải có thêm các biện pháp tốt hơn để bảo vệ nhân quyền ở Việt Nam. Ông Võ Hữu Định là một trong những người biểu tình. Ông nói:
“Bất cứ quan hệ thương mại nào cũng phải được đặt trên căn bản cải thiện nhân quyền tại Việt Nam, nếu không thì quan hệ thương mại chỉ có lợi cho giới lãnh đạo hàng đầu trong Đảng Cộng sản mà thôi, chứ có lợi ích gì cho nhân dân Việt Nam.”
Giữa lúc những người biểu tình kêu gọi phóng thích các nhà báo bị cầm tù ở Việt Nam, thì bên trong Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Obama cho hay ông và ông Trọng đã có những cuộc thảo luận thẳng thắn về những khác biệt quan điểm về nhân quyền, trong đó có cả quyền tự do tôn giáo.
Tổng Thống Obama nói ông tự tin là qua đối thoại, “những căng thẳng ấy có thể được giải quyết một cách hiệu quả".
