Tổng thống Mỹ Barack Obama đề ra kế hoạch của chính quyền ông nhằm đóng cửa nhà tù quân sự ở Vịnh Guantanamo, Cuba, nói rằng cơ sở này "không thăng tiến an ninh quốc gia của chúng ta mà làm suy yếu nó."
"Nếu trong tư cách một quốc gia chúng ta không đối phó với điều này bây giờ thì khi nào chúng ta sẽ đối phó với nó?" ông Obama nêu câu hỏi tại Tòa Bạch Ốc, sau khi Bộ Quốc phòng Mỹ hôm thứ Ba trình kế hoạch lên Quốc hội. Ông kêu gọi Quốc hội đứng về "phía lề phải của lịch sử" và yêu cầu đất nước hành động dựa trên "những bài học" học được trong 15 năm qua.
Phe Cộng hòa đã chỉ trích đề xuất của Ngũ Giác Đài.
"Quốc hội đã nói rõ ràng đến mức không thể nhầm lẫn được. Thuyên chuyển tù nhân khủng bố đến đất Mỹ là trái luật và vẫn sẽ là trái luật," Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan nói. "Chúng tôi sẽ không gây nguy hại cho an ninh quốc gia của mình vì những hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử."
"Chúng ta đang lâm chiến, vậy mà điều khó tin là Tổng thống lại chú tâm vào việc di dời và phóng thích những chiến binh kẻ thù thay vì giam giữ những người mới," Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện Michael McCaul nói thêm.
Tuy nhiên, một quan chức cao cấp trong chính quyền nói rằng việc đóng cửa nhà tù là một ưu tiên an ninh quốc gia, và nói thêm rằng cơ sở này đã "khích lệ" những chiến binh thánh chiến và phục vụ như một công cụ tuyển mộ cho những kẻ khủng bố.
Tổng thống Obama đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đóng cửa cơ sở này khi ông nhậm chức vào năm 2009, nhưng trong khi chưa đầy một năm nữa là hết nhiệm kỳ tổng thống, 91 tù nhân vẫn còn bị giam giữ. Ông Obama nói rằng khi ông nhậm chức đã có sự hỗ trợ của cả hai đảng để đóng cửa nhà tù, nhưng theo thời gian các nhà lập pháp đã trở nên "lo lắng về yếu tố chính trị" gắn liền với nó.
"Đó là quyết định thúc đẩy bởi yếu tố chính trị," Gary Solis, một luật sư về chiến tranh tại Đại học Georgetown, nói với VOA. "Có những người chống đối chính quyền ông Obama, và tôi tin là cả cá nhân ông Obama, đến mức đơn giản là họ không muốn tham gia vào bất kỳ hoạt động nào có thể thúc đẩy những mục tiêu của ông ấy."
Kế hoạch của Ngũ Giác Đài đóng cửa cơ sở này bao gồm cuộc thảo luận về 13 địa điểm tiềm năng bên trong nước Mỹ, nơi quân đội có thể thuyên chuyển một nhóm khoảng 30 đến 60 tù nhân. Tuy nhiên, Ngũ Giác Đài không đề xuất địa điểm nào ở Mỹ nên được lựa chọn. Những địa điểm tiềm năng bao gồm những nhà tù liên bang ở các bang Kansas, Colorado và South Carolina, cũng như những cơ sở quân sự.
Một quan chức cao cấp của chính quyền cho biết thuyên chuyển tù nhân đến Mỹ từ cơ sở đắt đỏ ở Cuba sẽ giúp Ngũ Giác Đài tiết kiệm được khoảng từ 65 tới 85 triệu đôla mỗi năm và sẽ bù đắp được chi phí ban đầu cần có để thuyên chuyển tù nhân trong vòng từ ba tới năm năm.
Tổng thống Obama hôm thứ Ba nói thêm rằng khoản tiết kiệm tổng cộng từ việc đóng cửa nhà tù này sẽ lên đến 1,7 tỉ đôla trong vòng 20 năm tới.
Đề xuất này không bao gồm chi phí chính xác hoặc địa điểm cho cơ sở thay thế, điều mà những nghị sĩ Cộng hòa, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, đã sử dụng để đả kích kế hoạch.
