Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ tìm cách củng cố vai trò lãnh đạo của Mỹ tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương trong nhiều năm sắp tới, khi ông chủ trì cuộc họp thượng đỉnh với 10 nước Đông Nam Á ở khu nghỉ mát lịch sử Rancho Mirage ở Sunnylands (bang California) hôm nay và ngày mai. Thông tín viên Tòa Bạch Ốc, Mary Alice Salinas tường trình.
Nghị trình làm việc tại địa điểm thắng cảnh tuyệt đẹp này sẽ không nặng phần nghi thức trịnh trọng, nhưng các nhà lãnh đạo sẽ bàn về một loạt các vấn đề gai góc và quan trọng, tâm điểm của kế hoạch tái cân bằng chiến lược của Mỹ hướng về Châu Á-Thái Bình Dương.
Hoa Kỳ xem việc chủ động giao tiếp với các nước Đông Nam Á là hết sức quan trọng đối với an ninh, thịnh vượng của nước Mỹ trong tương lai.
ASEAN đang bùng nổ tăng trưởng, cùng lúc với sự gia tăng của những mối căng thẳng. Đó cũng là lý do Tổng thống Mỹ sẽ thúc giục giới lãnh đạo Đông Nam Á thông qua một bộ quy tắc giúp đảm bảo rằng từng nước có thể theo đuổi các lợi ích của mình một cách hòa bình và hợp pháp.
Ông Daniel Russel, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, phát biểu:
‘Một khối ASEAN đoàn kết chặt chẽ sẽ đảm bảo sự tăng trưởng và ổn định được xây dựng trên cam kết chung về luật lệ và công bằng. Điều này cũng tạo điều kiện cho các nước lớn như Mỹ cùng các cường quốc khác tham gia một cách xây dựng trong vai trò đối tác, đồng thời ngăn chặn khu vực Đông Nam Á trở thành một phạm vi ảnh hưởng hoặc trở thành một trận địa.’
Tòa Bạch Ốc mô tả khu vực Đông Nam Á là ‘trái tim’ của Châu Á Thái Bình Dương và xem ASEAN như một diễn đàn tốt để xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm xử lý một loạt các vấn đề.
Một vấn đề tạo ra những căng thẳng lớn nhất chính là tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, một trong những hải lộ nhộn nhịp nhất thế giới.
Phó cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes nhấn mạnh:
‘Hiện đang có các yêu sách chủ quyền khác nhau. Hoa Kỳ không có tuyên bố chủ quyền tại đây, cho nên, lợi ích quốc gia của Mỹ là nhìn thấy các yêu sách chủ quyền được giải quyết phù hợp với luật quốc tế hiện có, nếu không mọi chuyện sẽ đi theo luật rừng, kiểu nước lớn hiếp đáp nước nhỏ. Và đó là cách dẫn tới cái vòng lẩn quẩn của xung đột, không có lợi cho bên nào cả.’
Tòa Bạch Ốc cho hay sẽ nêu rõ sự phản đối với việc mà Mỹ gọi là Trung Quốc ‘quân sự hóa’ những nơi đang có tranh chấp và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tuần tra để khẳng định quyền tự do hàng hải trong khu vực.
Mỹ hy vọng sẽ siết chặt quan hệ thương mại, khai thác sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của khu vực.
Hội nghị thượng đỉnh tại California cũng sẽ bao gồm các cuộc thảo luận về các vấn đề như chủ nghĩa cực đoan bạo động, an ninh mạng và biến đổi khí hậu.
Các quan chức trong chính quyền của Tổng thống Obama cho biết Tổng thống Mỹ hy vọng sẽ hoàn tất một kế hoạch làm việc cho năm cuối nhiệm kỳ của ông để tăng cường hơn nữa các nỗ lực tái cân bằng của Mỹ.
Ông Obama hy vọng việc này sẽ gửi thông điệp tới các chính quyền tương lai của Mỹ rằng Hoa Kỳ cần tham gia với khu vực nhiều như thế để đảm bảo và duy trì vai trò lãnh đạo của mình trong nhiều thập kỷ tới.
