Trung Quốc hôm 18/9 nói họ không còn lựa chọn nào khác hơn là trả đũa Mỹ áp thuế quan mới lên hàng hóa Trung Quốc, làm tăng rủi ro Tổng thống Trump có thể sớm áp thuế lên hầu hết hàng hóa của nước này nhập khẩu vào Hoa Kỳ, theo Reuters.
Tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc đã được đưa ra nhiều giờ sau khi ông Trump thông báo áp thuế 10% lên hàng hóa trị giá gần USD 200 tỷ nhập khẩu từ Trung Quốc, và đe dọa sẽ áp thuế lên 267 tỷ đôla hàng hóa nữa nếu Trung Quốc trả đũa hành động của Hoa Kỳ.
Tuyên bố ngắn gọn không đưa ra chi tiết về kế hoạch của Trung Quốc, nhưng trong cuộc họp báo thường nhật sau đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng nói rằng các bước của Mỹ mang lại tình trạng “bất định mới” trong những đàm phán giữa hai nước.
Reuters dẫn lời ông Cảnh Sảng nói: “Trung Quốc luôn khẳng định rằng cách đúng đắn duy nhất trong việc giải quyết tranh chấp thương mại Trung-Mỹ là thông qua đàm phán và tham vấn được tổ chức trên cơ sở bình đẳng, chân thành và tôn trọng lẫn nhau. Nhưng tại thời điểm này, mọi việc Hoa Kỳ làm không thể hiện sự chân thành hay thiện chí”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc không bình luận về “những giả thuyết” như những biện pháp mà Bắc Kinh có thể cân nhắc ngoài áp thuế quan đối với các sản phẩm Mỹ. Ông chỉ nói rằng các chi tiết đó sẽ được công bố vào thời điểm thích hợp.
Hôm 17/9, Tổng thống Trump cảnh báo nếu Trung Quốc trả đũa với những biện pháp chống lại nông dân hoặc các ngành công nghiệp Mỹ, “chúng tôi sẽ lập tức theo đuổi giai đoạn ba, đánh thuế lên khoảng 267 tỷ đôla hàng nhập khẩu”.
Đợt thuế mới nhất của Hoa Kỳ miễn trừ cho đồng hồ thông minh của Apple, Fitbit và các sản phẩm tiêu dùng khác như ghế ngồi trên xe hơi dành cho trẻ em. Nhưng nếu Mỹ thực thi các sắc thuế bổ sung, thì các biện pháp đó sẽ bao gồm mọi hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và các sản phẩm của Apple như iPhone và các sản phẩm cạnh tranh với nó có phần chắc sẽ không được miễn trừ.
Tháng trước, Trung Quốc công bố một danh sách đề nghị đánh thuế trên 60 tỷ đôla hàng hóa của Mỹ, từ khí thiên nhiên hóa lỏng cho tới một số loại máy bay nhất định, nếu Washington kích hoạt mức thuế trên danh sách 200 tỷ đôla.
Trung Quốc đang xem xét kế hoạch gửi một phái đoàn đến Washington để dự các cuộc đàm phán mới vì hành động của Hoa Kỳ, tờ Hoa Nam Buổi Sáng đưa tin hôm 18/9, dẫn nguồn tin chính phủ ở Bắc Kinh.
Áp thuế đối với các sản phẩm trên danh sách dài của Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 24/9, nhưng mức thuế sẽ tăng lên tới 25% vào cuối năm 2018, cho phép các công ty Mỹ có thời gian điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ sang các quốc gia khác.
Cho đến nay, Hoa Kỳ đã áp đặt thuế trên 50 tỷ đôla sản phẩm Trung Quốc nhằm áp lực Bắc Kinh phải giảm thặng dư thương mại song phương và thực hiện những thay đổi sâu rộng về các chính sách thương mại, chuyển giao công nghệ và trợ cấp công nghiệp công nghệ cao.
Bắc Kinh đã trả đũa bằng các biện pháp tương ứng, nhưng một số nhà phân tích và doanh nghiệp Mỹ lo ngại Trung Quốc có thể sẽ sử dụng các biện pháp khác như gây áp lực lên các công ty Mỹ đang hoạt động tại Trung Quốc.
Một quan chức cấp cao của thị trường chứng khoán Trung Quốc nói những động thái của Mỹ sẽ không có tác dụng gì vì Trung Quốc có nhiều công cụ về chính sách tiền tệ và tài chính để đối phó với những tác động đó. Bắc Kinh đã tăng cường chi tiêu cho cơ sở hạ tầng.
Reuters dẫn lời ông Fang Xinghai, Phó chủ tịch của cơ quan quy định các hoạt động thị trường chứng khoán Trung Quốc, phát biểu tại một hội nghị ở phố cảng Thiên Tân:
“Tổng thống Trump là một doanh nhân cứng rắn, ông ấy đang tìm cách tăng sức ép đối với Trung Quốc để có được những nhượng bộ trong các cuộc đàm phán với chúng tôi. Tôi nghĩ chiến thuật đó sẽ không hiệu quả”,
Mong manh đàm phán
Leo thang mới nhất về thuế quan của ông Trump đối với Trung Quốc diễn ra sau nhiều vòng đàm phán không mang lại tiến bộ nào. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin tuần trước đã mời các quan chức hàng đầu Trung Quốc dự các cuộc thảo luận mới, nhưng cho đến nay chưa có cuộc thảo luận nào được lên kế hoạch.
“Chúng tôi đã nói rất rõ rằng cần phải có thay đổi, và chúng tôi đã cho Trung Quốc mọi cơ hội để đối xử công bằng hơn với chúng tôi”, ông Trump nói trong một tuyên bố. “Nhưng, cho đến giờ, Trung Quốc vẫn không muốn đổi cách làm của mình”.
Tại diễn đàn ở Thiên Tân, ông Fang nói ông hy vọng hai bên có thể ngồi xuống nói chuyện, nhưng ông nói thêm rằng động thái mới nhất của Hoa Kỳ đã “phá hoại” bầu không khí.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Trump nói với các phóng viên rằng Hoa Kỳ đã mở cửa cho khả năng đàm phán thêm với Bắc Kinh, nhưng không cho biết thêm chi tiết về thời điểm.
Cho đến nay, Trung Quốc đã áp đặt hoặc đề xuất mức thuế đối với hàng hóa trị giá 110 tỷ đôla của Mỹ, đại diện cho phần lớn các sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ.
“Căng thẳng trong hệ thống kinh tế toàn cầu thể hiện trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang phá vỡ nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu”, Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc cảnh giác trong một tuyên bố hôm 18/9.
Đồng nhân dân tệ trượt giá so với đồng đôla trong ngày 18/9 sau khi có tin tức về các biện pháp mới của Mỹ. Đồng tiền của Trung Quốc đã giảm giá khoảng 6% kể từ giữa tháng Sáu, bù đắp đáng kể cho mức thuế suất 10%.
Tiêu dùng công nghệ giảm
Văn phòng đại diện thương mại của Hoa Kỳ đã xóa 297 danh mục sản phẩm ra khỏi danh sách thuế được đề xuất mới nhất cùng với một số tập hợp con các danh mục khác.
Tuy nhiên, những điều chỉnh có ít tác dụng trong việc xoa dịu các nhóm công nghệ và bán lẻ, những người cho rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ bị thiệt hại.
Ông Dean Garfield, Chủ tịch Hội đồng Công nghiệp Công nghệ Thông tin, đại diện cho các công ty công nghệ lớn nói: “Quyết định của Tổng thống Trump... là vô trách nhiệm và sẽ gây tổn hại lâu dài cho các cộng đồng trên toàn quốc”.
Ông Kenneth Jarrett, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ ở Thượng Hải, cho biết 3/4 số thành viên của tổ chức của ông sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế quan, và họ sẽ không mang việc làm trở lại cho Hoa Kỳ.
Ông Jarrett nói: “Hầu hết các công ty thành viên của chúng tôi là ‘ở Trung Quốc, cho Trung Quốc’, bán hàng cho các công ty và người tiêu dùng Trung Quốc chứ không phải cho người Mỹ, và do đó rốt cuộc sẽ giúp đẩy mạnh nền kinh tế Mỹ”.
