Trung Quốc và 21 nước khác đã đồng ý khởi sự một ngân hàng phát triển quốc tế để tài trợ cho các dự án hạ tầng cơ sở khắp toàn bộ châu Á. Tuy nhiên, đề nghị này đã khơi ra sự chỉ trích của Hoa Kỳ, và 3 nước được mời đã không tham gia việc khai trương ngân hàng hôm nay, thứ Sáu. Thông tín viên VOA Shannon Van Sant tường thuật từ Bắc Kinh.
Trung Quốc và các nước khác đã khai trương cơ sở được gọi là Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng cơ sở Á châu, tức AIIB. Các nước thành viên gồm Myanmar, Việt Nam, Lào, Kampuchea và Philippin. Trong số các quốc gia Nam Á, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, và Nepal đã đăng ký.
Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh cho hay các vị bộ trưởng tài chính hội viên đang trông đợi xem AIIB có thể cải thiện nước mình như thế nào.
Bà nói rằng chủ tịch Tập Cận Bình đã họp với các thành viên của 21 nước khác và cho biết tất cả đều bày tỏ ý muốn theo đuổi công cuộc phát triển chung. Ông Tập tuyên bố AIIB sẽ thúc đẩy phát triển khu vực và sẽ cởi mở và đón nhận tất cả các nước.
Tuy nhiên, 3 nước đã bỏ qua dịp khai trương ngân hàng. Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, không có mặt. Australia và Nam Triều Tiên cũng thế, mặc dầu Nam Triều Tiên nói sẽ không có lý do không gia nhập ngân hàng nếu một số điều kiện được đáp ứng.
Đề nghị thành lập ngân hàng phát triển đã vấp phải sự chỉ trích kịch liệt của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Nữ phát ngôn viên Jen Psaki từng tuyên bố Ngoại trưởng John Kerry đã khẳng định rõ trực tiếp với phía Trung Quốc rằng Washington hoan nghênh khái niệm về một ngân hàng hạ tầng cơ sở cho châu Á, nhưng cực lực kêu gọi ngân hàng phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về quản trị và minh bạch. Bà nói Hoa Kỳ có những mối quan ngại về bản chất mơ hồ của đề nghị AIIB như hiện nay.
Washington cũng đã bày tỏ những mối lo ngại rằng ngân hàng sẽ làm suy yếu Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển Á châu.
Hôm nay, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đáp lại lời chỉ trích đó và nói rằng ngân hàng có ý thoả mãn các nhu cầu về cơ sở hạ tầng trong khu vực.
Nữ phát ngôn viên Hoa Xuân Doanh nói Trung Quốc làm việc này để quảng bá sự đoàn kết, và ngân hàng sẽ hỗ trợ và bổ sung cho các ngân hàng khác.
Về tính minh bạch, bà Hoa nói Trung Quốc và 21 thành viên khác sẽ hợp tác để làm cho cơ chế tài trợ của AIIB cởi mở và toàn diện.
Trung Quốc đề nghị thành lập ngân hàng cách đây 1 năm, và theo dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm tới. Ngân hàng cũng đang khơi ra những mối quan ngại rằng nó sẽ giúp cho Trung Quốc có ảnh hưởng không xứng hợp tại châu Á; Trung Quốc sẽ là cổ đông lớn nhất với 50 phần trăm cổ phần, và sẽ đóng góp tới 50 tỷ đôla vốn.
Những người ủng hộ đề nghị nói khác với Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển Á châu, AIIB sẽ tập trung vào các dự án hạ tầng cơ sở thay vì vào công cuộc giảm nghèo. Năm 2009, Ngân hàng Phát triển Á châu ước tính đến năm 2020 khu vực sẽ cần tới 8 ngàn tỷ về đầu tư cơ sở hạ tầng.
