Trung Quốc đã thắng cuộc trong đề nghị đăng cai Thế vận hội Mùa đông năm 2022 tại thủ đô Bắc Kinh, khiến thành phố này là thành phố đầu tiên tổ chức cả thế vận hội mùa hè lẫn thế vận hội mùa đông. Quyết định được đưa ra bất chấp những mối quan ngại được lớn tiếng bày tỏ từ phía giới hoạt động và các tổ chức quốc tế nhân quyền cho rằng chọn Bắc Kinh là quyết định sai lầm xét vì thành tích nhân quyền của họ. Từ thủ đô Trung Quốc, thông tín viên VOA Bill Ide gửi về bài tường thuật.
Cuộc bỏ phiếu để quyết định thành phố nào trong 2 thành phố còn lại xin đang cai thế vận là Almaty của Kazakhstan và Bắc Kinh của Trung Quốc có kết quả rất xít xao với 44 phiếu ủng hộ Bắc Kinh và 40 phiếu ủng hộ Almaty. Một trục trặc kỹ thuật nhỏ đã làm lu mờ tiến trình, khi các thành viên trong Ủy ban Thế vận Quốc tế (IOC) phải chuyển từ các máy tính bảng điện tử qua bỏ phiếu bằng giấy.
Chủ tịch IOC Thomas Bach loan báo quyết định Bắc Kinh đã thắng.
Các giới chức Trung Quốc và các thành viên của toán vận động xin đăng cai có mặt tại cuộc biểu quyết của IOC tại Kuala Lumpur, Malaysia, đã đứng bật dậy khỏi ghế và ôm hôn nhau sau khi nghe quyết định. Một số ứa nước mắt. Trong một sự bày tỏ tình cảm hiếm hoi, một xướng ngôn viên truyền hình trên kênh tin tức CCTV của nhà nước Trung Quốc đã phải ngưng lại khi bắt đầu đọc tin về quyết định này để kiềm chế sự xúc động.
Tại Bắc Kinh, bên ngoài sân vận động biểu tượng Tổ Chim, là địa điểm chính của các cuộc tranh tài Thế vận hội Mùa hè năm 2008, những phụ nữ lớn tuổi ca múa trong cảnh tượng dường như là một cuộc tụ tập có tổ chức hơn là một cuộc ăn mừng tự phát. Những người khác phất cờ Trung Quốc và leo lên đứng trên Vạn lý Trường thành.
Quảng bá các môn thể thao mùa đông
Tại thành phố Trương Gia Khẩu, cách Bắc Kinh chừng 200 kilomet, nơi một số sự kiện sẽ được tổ chức, dân chúng địa phương vui mừng lên đến tột điểm. Tuy nhiên ở các nơi khác tại Bắc Kinh, không có mấy cuộc chào mừng, trong khi đa số hài lòng về quyết định vừa kể.
Những vận động viên nổi tiếng như Diêu Minh, thành viên trong toán vận động đăng cai, coi việc Bắc Kinh được chọn là một cơ hội để thắp lên mối quan tâm đối với các môn thể thao mùa đông ở đây. Các giới chức nói Trung Quốc có thể chứng kiến khoảng 300 triệu người sẽ theo đuổi các môn thể thao mùa đông.
Không còn nghi ngờ gì là quyết định này sẽ là một động cơ chính thúc đẩy cho các môn thể thao mùa đông như trượt tuyết, khúc côn cầu trên băng và trượt băng nghệ thuật, nhưng giới hoạt động cho nhân quyền trong và ngoài nước tỏ ý quan ngại.
Quan ngại về nhân quyền
Bà Minky Worden, giám đốc sáng kiến toàn cầu của tổ chức Human Rights Watch, nói việc giao đăng cai thế vận hội cho những chính quyền áp bức như Nga và Trung Quốc chỉ làm cho tình trạng nhân quyền thêm tệ hại.
Trong một tuyên bố được thu hình phổ biến ngay sau thông báo, bà nói quyết định được đưa ra vào một thời điểm đang diễn ra vụ trấn át nhân quyền tệ hại nhất ở Trung Quốc từ hơn 2 thập niên.
“Các luật sư và các nhà hoạt động đã bị giam giữ, truyền thông độc lập bị đóng cửa và hỏa thành của Trung Quốc, hệ thống kiểm duyệt Internet khét tiếng của nước này, hoạt động tệ hơn bao giờ hết”.
IOC cho biết đã nhận được sự trấn an của Trung Quốc về vấn đề nhân quyền, nhưng giới hoạt động nói hành vi của Trung Quốc trước Thế vận hội năm 2008 và sau đó nói lên một câu chuyện khác.
Ông Alistair Currie thuộc tổ chức nhân quyền Tây Tạng Tự do. Ông nói trong khi còn tới 7 năm nữa, Trung Quốc đã chứng tỏ họ sẽ không giữ lời hứa.
“Điều ta thấy khắp Trung Quốc vào ngay lúc này là sự thù nghịch đối với nhân quyền và dân chủ còn sâu xa hơn so với thời kỳ trước Thế vận hội 2008. Đây là một trong những lý do vì sao việc IOC làm ngơ trước tất cả tình hình này là điều hết sức đáng ngại”.
Trong thời gian trước thế vận hội, Bắc Kinh đã cam kết chi ra trên 7 tỷ đôla để làm sạch bầu không khí khói mù, thường tệ hại nhất vào mùa đông.
Các giới chức cũng nói việc Trung Quốc tổ chức các cuộc trượt băng tuột dốc ở vùng núi khô cằn của Trương Gia Khẩu, dự kiến sẽ lệ thuộc nặng vào tuyết nhân tạo, sẽ có một tác động tối thiểu đến môi trường. Giới khoa học và bảo vệ môi trường nghi ngờ về lời cam kết đó.
