Một tờ báo của nhà nước Trung Quốc hôm nay nói chiến tranh là "không thể tránh khỏi” giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về vấn đề Biển Đông trừ phi Washington chấm dứt việc đòi hỏi Bắc Kinh ngưng xây đảo nhân tạo trong vùng biển tranh chấp.
Tờ Hoàn Cầu Thời Báo do Đảng Cộng sản Trung Quốc sở hữu, hôm 25 tháng 5 đăng bài xã luận, nêu lên quyết tâm của Trung Quốc trong việc hoàn tất các công trình xây cất mà họ mô tả là “lằn ranh cuối cùng quan trọng nhất” của quốc gia.
Bài xã luận được đăng tải giữa lúc căng thẳng đang lên cao về những dự án cải tạo đất tại quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Tuần trước, Trung Quốc nói họ “vô cùng bất bình” sau khi một máy bay trinh sát của Mỹ bay trên các khu vực gần các bãi cạn, và cả phía Mỹ lẫn Trung Quốc đều đổ lỗi cho nhau là gây mất ổn định trong khu vực.
Tờ Hoàn Cầu Thời Báo nói Trung Quốc phải “chuẩn bị kỹ lưỡng” để đề phòng khả năng xảy ra xung đột với Hoa Kỳ.
Những lời bình luận đó không phải là những tuyên bố chính thức về chính sách của Trung Quốc, nhưng đôi khi được coi là phản ánh tư duy của chính quyền ở Bắc Kinh.
Hoa Kỳ vẫn thường kêu gọi tất cả các bên tranh giành chủ quyền Biển Đông ngưng các hoạt động lắp đất xây dựng ở Trường Sa, nhưng tố cáo Trung Quốc là nước tiến hành các công trình xây cất quy mô lớn, vượt xa các hoạt động tương tự của các nước nhỏ khác.
Washington khẳng định sẽ tiếp tục các phi vụ và chuyến tàu tuần tra trên Biển Đông, giữa lúc một số chuyên gia về an ninh bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc có thể áp đặt những hạn chế trên biển và trên không ở quần đảo Trường Sa, một khi Bắc Kinh đã hoàn tất việc xây cất 7 đảo nhân tạo trong Biển Đông.
Trong một bài viết có tựa đề “Đã tới lúc Hoa Kỳ nên cứng rắn với Trung Quốc”, báo The National Interests của Mỹ viết rằng các nhà làm chính sách ở Hoa Kỳ đang cân nhắc làm thế nào để khẳng định quyền tự do đi lại trên biển, và quyền sử dụng không phận trên các vùng biển tranh chấp ở Biển Đông, dựa trên Công ước Quốc tế về Luật Biển mà Hoa Kỳ tuân thủ, nhưng không ký kết, trong khi ngược lại, Trung Quốc ký kết nhưng lại không tuân thủ.
Tờ báo nói Washington dường như bị tê liệt tạm thời trong khi đang cân nhắc những sự rủi ro nếu Washington thách thức Bắc Kinh bằng cách đưa tàu vào vùng biển tranh chấp để thực thi quyền tự do hàng hải, hoặc mặc nhiên chấp nhận tham vọng bành trướng của Trung Quốc, mà không làm gì, ngoại trừ những lời “nói suông”.
Tờ báo khuyến cáo rằng nếu chọn giải pháp này, thì uy tín của Hoa Kỳ sẽ bị phương hại nghiêm trọng, đặc biệt là ở Bắc Kinh. Tác giả bài viết nói rằng vì lý do đó, có khả năng cao là trong những ngày sắp tới, Mỹ sẽ làm việc này, nhưng sẽ không làm lớn chuyện, mà với sự tự chế tối đa.
Tờ báo nhắc lại rằng, khi Trung Quốc đơn phương tuyên bố một khu nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông hồi tháng 11 năm 2013, Washington lập tức phản ứng bằng cách phái hai chiếc máy bay ném bom B-52 bay ngang qua không phận mà Trung Quốc tuyên bố là khu nhận dạng phòng không của họ, tuy rằng các máy bay thương mại của Mỹ được lệnh tạm lánh khu không phận này.
Trong khi đó, Tokyo chỉ thị cho các phi cơ quân sự cũng như thương mại của Nhật Bản hãy làm ngơ tuyên bố về khu nhận dạng phòng không của Trung Quốc.
Bài viết trên tờ The National Interests cho rằng Washington lẽ ra nên có phản ứng tương tự như hồi tháng Giêng năm 2008, khi Bắc Kinh phản đối hàng không mẫu hạm Kitty Hawk đi ngang qua Eo biển Đài Loan, Đô Đốc Timothy Keating đã trả lời rằng: “Chúng tôi không cần Bắc Kinh cho phép đi ngang qua eo biển Đài Loan. Chúng tôi thực thi quyền tự do đi lại eo biển này bất cứ khi nào chúng tôi cần, xin nói lại, bất cứ khi nào chúng tôi muốn.”
Cựu Phó Giám Đốc CIA Michael Morell nói với CNN rằng có nguy cơ rõ rệt Mỹ và Trung Quốc sẽ đối đầu nhau trong một cuộc chiến tranh. Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon cũng lên tiếng kêu gọi tất cả các bên liên hệ giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại, dựa trên luật pháp quốc tế.
Việt Nam một trong những nước ủng hộ mạnh nhất vai trò của Mỹ trong vấn đề Biển Đông, đang có dấu hiệu hoà dịu. Bài báo nói tuần trước, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói Việt Nam kêu gọi tất cả các bên hãy tôn trọng quyền của các nước ven biển theo luật quốc tế và đừng gây thêm phức tạp nguyên trạng ở Biển Đông. Phát biểu đó, theo tờ báo, phản ánh những lo ngại sâu sắc của Hà Nội là Việt Nam có thể bị kẹt giữa hai lằn đạn, nếu chiến tranh bùng nổ.
Nguồn: Gmanetwork.com, Reuters, The National Interests.
