Trung Quốc gần đây tăng tốc xây dựng khu định cư dọc theo biên giới trong vòng tranh chấp với Bhutan, với hơn 200 cấu trúc, bao gồm cả các tòa nhà hai tầng, đang được xây dựng ở 6 địa điểm, theo phân tích hình ảnh vệ tinh được thực hiện cho Reuters.
Các hình ảnh và phân tích do công ty phân tích dữ liệu HawkEye 360 của Mỹ cung cấp cho Reuters, sử dụng vệ tinh để thu thập thông tin tình báo về các hoạt động trên mặt đất, và được hai chuyên gia khác xác minh, mang lại cái nhìn chi tiết về hoạt động xây dựng gần đây của Trung Quốc dọc biên giới với Bhutan.
Hoạt động liên quan đến xây dựng ở một số địa điểm dọc theo biên giới phía tây của Bhutan đã được tiến hành kể từ đầu năm 2020, với việc Trung Quốc ban đầu làm đường mòn và khai hoang các khu vực, dựa trên tài liệu do công ty hình ảnh vệ tinh Capella Space và Planet Labs cung cấp, Chris Biggers, giám đốc ứng dụng tại HawkEye 360, cho biết.
Những hình ảnh cho thấy công việc được tăng tốc vào năm 2021. Các cấu trúc nhỏ hơn được dựng lên - có thể là nơi chứa thiết bị và vật tư - tiếp theo là việc xây nền móng và sau đó là xây dựng các tòa nhà, Biggers nói thêm.
Hai chuyên gia khác đã nghiên cứu vị trí của công trình xây dựng mới và các bức ảnh vệ tinh gần đây do Capella Space chụp cho biết tất cả sáu khu định cư dường như nằm trong lãnh thổ có tranh chấp giữa Trung Quốc và Bhutan - bao gồm cả một khu vực tranh chấp rộng khoảng 110 km2- với rất ít tài nguyên hoặc dân số bản địa.
“Chính sách của Bhutan là không nói công khai về các vấn đề ranh giới”, Bộ Ngoại giao Bhutan trả lời câu hỏi của Reuters và từ chối bình luận thêm.
Các chuyên gia và một nguồn tin quốc phòng Ấn Độ cho rằng việc xây dựng cho thấy Trung Quốc đang cố gắng giải quyết các yêu sách biên giới bằng cách biến các tham vọng dưới dạng cụ thể.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói việc xây dựng này “hoàn toàn nhằm mục đích cải thiện điều kiện sống và làm việc của người dân địa phương”.
“Trung Quốc hoàn toàn có chủ quyền để tiến hành các hoạt động xây dựng bình thường trên lãnh thổ của mình”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói và từ chối bình luận thêm.
Hai trong số các chuyên gia nói rằng những ngôi làng mang lại cho Bắc Kinh một số giá trị chiến lược. Công trình mới cách khu vực Doklam ở ngã ba biên giới Ấn Độ, Bhutan và Trung Quốc từ 9 đến 27 km, nơi quân đội Ấn Độ và Trung Quốc đã rơi vào tình trạng bế tắc trong hơn hai tháng vào năm 2017.
Theo một chuyên gia và nguồn tin quốc phòng Ấn Độ, các khu định cư sẽ cho phép Trung Quốc kiểm soát và giám sát tốt hơn các khu vực xa xôi và có khả năng sử dụng chúng để thiết lập các cơ sở tập trung vào an ninh.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Bhutan, quốc gia có chưa đến 800.000 dân, đã đàm phán với Bắc Kinh trong gần 4 thập niên để giải quyết vấn đề biên giới dài 477 km của họ. Vấn đề đối với Bhutan không chỉ là sự toàn vẹn lãnh thổ mà còn là mối quan tâm về các tác động an ninh tiềm tàng đối với Ấn Độ, đồng minh và đối tác kinh tế chính của vương quốc vùng Himalaya.
Bộ Ngoại giao Bhutan cho biết Bhutan và Trung Quốc đã đồng ý trong vòng đàm phán biên giới gần đây nhất vào tháng 4 năm 2021 trong việc đẩy nhanh quá trình giải quyết những khác biệt của họ. Bộ này từ chối thảo luận về các chi tiết của kế hoạch.
Robert Barnett, một cộng tác viên nghiên cứu chuyên nghiệp tại Đại học SOAS London, chuyên gia về Tây Tạng và đã nghiên cứu chặt chẽ vấn đề biên giới Trung Quốc-Bhutan, nói với Reuters rằng: “Việc xây dựng khu định cư của Trung Quốc bên kia biên giới mà Bhutan tuyên bố chủ quyền dường như được thiết kế để buộc Bhutan phải nhượng bộ các yêu cầu của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán biên giới của họ, hiện đã ở vòng 24 sau 37 năm”.
Các khu định cư dường như là một phần của kế hoạch mà Bắc Kinh đã công khai vào năm 2017 nhằm xây dựng hơn 600 ngôi làng ở các khu vực biên giới trong Khu tự trị Tây Tạng (TAR), nằm ở bên đất Trung Quốc ven đường biên giới có tranh chấp, Barnett và M. Taylor Fravel, giám đốc Chương trình Nghiên cứu An ninh tại Viện Công nghệ Massachusetts, cho biết.
TAR do Trung Quốc kiểm soát được thành lập vào năm 1965, sáu năm sau khi Đức Đạt Lai Lạt Ma chạy trốn khỏi Tây Tạng giữa bối cảnh cuộc nổi dậy chống lại sự thống trị của Trung Quốc bị thất bại.
Một số ngôi làng gần biên giới được xây dựng ở những nơi chưa từng được xây dựng trước đây. Ông Barnett cho biết chính phủ Trung Quốc trợ cấp cho cư dân đến định cư ở đó.
