Trung Quốc có kế hoạch lập hai tòa án quốc tế để giải quyết các tranh chấp kinh tế và đầu tư liên quan đến dự án ‘Một vành đai, một con đường’ và các chuyên gia cho rằng các tòa án này sẽ là các cơ quan tư pháp quốc tế được thiết lập theo quy định và luật pháp quốc tế và sẽ mời các chuyên gia và những nhà chuyên môn có hiểu biết và có tên tuổi ngoài Trung Quốc tham gia, tờ Hoàn cầu Thời báo đưa tin.
Tờ báo này lấy nguồn từ Tân Hoa Xã dẫn một thông báo của Quốc vụ viện Trung Quốc cho biết Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc sẽ thành lập tòa án thương mại quốc tế đầu tiên ở Thâm Quyến thuộc tỉnh ven biển Quảng Đông với thẩm quyền xử lý các tranh chấp liên quan đến Con đường Tơ lụa trên biển vào thế kỷ 21. Tòa án quốc tế thứ hai sẽ được thành lập ở Tây An, thủ phủ của tỉnh Thiểm Tây nằm sâu trong đại lục với thẩm quyền xử lý các vụ việc liên quan đến Vành đai kinh tế Con đường Tơ lụa.
Hai tòa án này sẽ có thẩm quyền dàn xếp và phán quyết các tranh chấp thương mại xuyên quốc gia trong khuôn khổ Ý tưởng Vành đai-Con đường của Trung Quốc.
Bản kế hoạch thiết lập một cơ chế để giải quyết các tranh chấp về thương mại và đầu tư về mặt pháp luật đã được chuẩn thuận trong cuộc họp thứ hai của Tiểu tổ về Cải cách Toàn diện Sâu sắc của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung hồi tháng Giêng năm nay, theo Tân Hoa Xã.
Kế hoạch thành lập hai tòa án này đã đặt ra những câu hỏi, quan ngại và một số nghi ngờ từ các chuyên gia và những người làm kinh doanh ở phương Tây.
“Cơ quan tư pháp này phải tuân thủ theo Đảng Cộng sản Trung Quốc và những lợi ích của Đảng đó, do đó nó sẽ gây ra những qua ngại chính đáng về tính bất thiên vị,” ông Hugo Brennan, một phân tích gia của công ty tư vấn rủi ro Verisk Maplecroft nói trong một cuộc phỏng vấn với CNBC.
“Chúng tôi có thể hiểu những quan ngại này của phương Tây. Trước khi Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) ra đời, cũng đã có nhiều nghi vấn và quan ngại từ thế giới bên ngoài nhưng giờ đây AIIB đang hoạt động khá tốt. Trung Quốc cần phải kiên nhẫn giải thích và công bố các chính sách và ý tưởng về các tòa án này và giải đáp những câu hỏi này,” ông Lưu Chí Cầm, một chuyên gia nghiên cứu cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu Tài chính Trùng Dương thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc được tờ Hoàn cầu Thời báo dẫn lời nói.
Các tòa án quốc tế này gần giống các cơ quan tư pháp quốc tế và không nằm dưới quyền của Tòa án nhân dân tối cao Trung Quốc, vốn chỉ toàn là người Trung Quốc, ông Lưu giải thích.
“Cũng giống như Ngân hàng AIIB, các tòa án này sẽ có những chuyên gia những nhà chuyên môn pháp lý có tên tuổi và có hiểu biết để đảm bảo tính minh bạch, chính đáng và không thiên vị của nó,” ông Lưu nói them.
Ông Bạch Minh, một chuyên gia nghiên cứu cao cấp thuộc Học viện Thương Mại và Hợp tác Kinh tế Quốc tế của Trung Quốc, nói rằng ‘một cơ quan phán xử quốc tế cần phải có được sự tôn trọng và thừa nhận của cộng đồng quốc tế, nếu không thì nó sẽ trở thành vô dụng. Các tòa án mà Trung Quốc dự định thành lập không phải là cơ quan của Trung Quốc mà là tổ chức quốc tế do Trung Quốc đề xuất. Chúng sẽ hoạt động độc lập.”
Các tòa án thương mại quốc tế sẽ tuân theo một số nguyên tắc cơ bản, bao gồm hợp tác cùng phát triển và chia sẻ cơ chế và giải quyết các tranh chấp một cách công bằng, hiệu quả và thuận tiện, theo Tân Hoa Xã.
Một số công ty Trung Quốc đầu tư hay làm ăn ở một số khu vực trên thế giới như Trung Á và châu Phi đã gặp phải tranh chấp và họ nhận thấy rằng hệ thống pháp lý ở những quốc gia đó không hiện đại cho lắm, và đó chính là lý do mà các tòa án thương mại quốc tế lại cần đến như vậy, ông Tương Quân Vịnh, một chuyên gia về dự án Vành đai Con đường ở Bắc Kinh được Hoàn cầu Thời báo dẫn lời nói.
