Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/7 gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin là “đối thủ” chứ không phải “kẻ thù” và bày tỏ hy vọng hai ông sẽ thân thiện với nhau hơn khi họp thượng đỉnh vào tuần tới.
Phát biểu trước khi rời Brussels nơi ông gặp các nhà lãnh đạo NATO, ông Trump nhắc lại nhận định trước đây là cuộc gặp của ông với ông Putin có thể là phần dễ nhất trong chuyến đi của ông bao gồm hội nghị thượng đỉnh với đồng minh quân sự phương Tây và viếng thăm nước Anh.
“Tôi nghĩ chúng tôi sẽ dễ hòa hợp với nhau. Nhưng cuối cùng ông ấy vẫn là một đối thủ đại diện nước Nga. Tôi đại diện nước Mỹ. Do đó trên một phương diện chúng tôi là đối thủ, không phải là bạn bè hay kẻ thù. Ông ấy không phải là kẻ thù của tôi,” ông Trump nói.
“Hy vọng một ngày nào đó, có thể ông ấy là một người bạn. Việc này có thể xảy ra nhưng tôi không biết rõ ông ấy.”
Tổng thống Trump tránh chỉ trích việc Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 hay gọi ông Putin là một mối đe dọa khi được hỏi. Ông chỉ nói “Tôi không muốn ông là kẻ thù, và tôi đoán đó là lý do tại sao chúng ta có NATO.”
Lời lẽ nồng ấm của ông Trump đối với ông Putin đáng để ý đến so với những chỉ trích mạnh mẽ của ông đối với các đồng minh tại hội nghị thượng đỉnh NATO khi ông liên tục chỉ trích các nước châu Âu vì chi tiêu quốc phòng quá ít.
Tổng thống Mỹ sẽ gặp trực tiếp ông Putin vào thứ Hai 16/7 tại Helsinki mà các nhà ngoại giao NATO nói đây sẽ là một thử thách thật sự về cam kết của ông Trump đối với đồng minh phương Tây.
Ba giới chức cao cấp Mỹ nói với Reuters là không ai tại Ngũ Giác Đài, kể của Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, biết được ông Trump sẽ nói gì tại Helsinki.
Một vài giới chức châu Âu nói trong tư cách riêng là họ lo ngại ông Trump có thể bày tỏ sự mong muốn hạn chế các cuộc tập trận của Mỹ tại châu Âu hay giảm bớt binh sĩ Mỹ như ông đã bất thình lình hủy các cuộc tập trận tại Hàn Quốc sau khi gặp lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un vào tháng trước.
Ông Trump hạ giảm những kỳ vọng về những cuộc thảo luận với ông Putin, nói rằng ông không trông mong có những kết quả cụ thể nhưng ông sẽ nêu lên những bất đồng về Syria, Ukraine và những cáo buộc là Nga can thiệp vào chính trị Hoa Kỳ.
Trả lời câu hỏi về các vấn đề khác sẽ được thảo luận, ông đề cập đến những cuộc tập trận của Hoa Kỳ tại Baltics và vấn đề kiểm soát vũ khí.
Các nhà lãnh đạo NATO đã nêu lên những quan ngại về các hoạt động của Nga. Thông cáo chung của hội nghị thượng đỉnh ngày thứ Tư 11/7 nói Moscow đe dọa ổn định đồng thời bày tỏ “đoàn kết” với đánh giá của Anh trong xác quyết Nga là thủ phạm của cuộc tấn công bằng chất độc thần kinh tại thành phố Salisbury của Anh.
Mặc dầu lo ngại về cuộc gặp Putin-Trump, các nhà lãnh đạo NATO tái xác nhận là đối thoại với Moscow là cần thiết để giải quyết những khác biệt.
