Tổng thống Donald Trump hôm 11/1 nói ông sẽ không tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia “ngay lúc này” để chấm dứt tình trạng đối đầu về an ninh biên giới khiến 1/3 chính phủ Mỹ đóng cửa. Như vậy, chắc chắn ông Trump sẽ là Tổng thống chứng kiến chính phủ Mỹ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử.
Cuộc tranh chấp đã làm gián đoạn mọi thứ từ du hành hàng không cho đến thu thuế trong khi gần 800.000 công chức chính phủ không nhận được tiền lương.
Ông Trump đã nhiều lần mô tả tình hình ở biên giới Mỹ-Mexico là một cuộc “khủng hoảng nhân đạo” trong khi có nhiều đồn đoán trong tuần này rằng ông sẽ gạt Quốc hội qua một bên để bắt đầu xây dựng bức tường biên giới hứa hẹn thời tranh cử - một hành động mà chắc chắn sẽ bị phe Dân chủ kiện ra tòa.
Thay vào đó, Tổng thống kêu gọi các nhà lập pháp cấp cho ông 5,7 tỉ đôla mà ông đang tìm kiếm cho an ninh biên giới.
“Giải pháp dễ dàng cho tôi là tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tôi có thể làm điều đó rất nhanh,” ông Trump nói trong một sự kiện ở Nhà Trắng về an ninh biên giới. “Tôi có quyền tuyệt đối để làm vậy. Nhưng tôi sẽ không làm điều đó quá nhanh. Bởi vì đây là điều mà Quốc hội nên làm.”
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi chế nhạo Tổng thống khi bà nói với các phóng viên rằng hành động kế tiếp là tùy thuộc ở ông Trump.
“Hãy cho ông ấy thời gian để suy nghĩ kĩ. Suy nghĩ? Tôi nói là suy nghĩ phải không?” bà nói.
Ông Trump phát biểu sau khi các nhà lập pháp ngưng nghị họp để nghỉ cuối tuần, nghĩa là sẽ không có bất cứ hành động khả dĩ nào cho đến tuần sau. Bước sang ngày 12/1, đợt đóng cửa chính phủ lần này trở thành dài nhất trong lịch sử Mỹ.
Trước đó hôm 11/1, Hạ viện do phe Dân chủ kiểm soát đã biểu quyết với tỉ lệ 240-179 để khôi phục ngân khoản cấp cho Bộ Nội vụ và Cơ quan Bảo vệ Môi trường, hai trong số các cơ quan đã bị đóng cửa kể từ ngày 22 tháng 12.
Nhưng phe Cộng hòa kiểm soát Thượng viện cho đến giờ vẫn sát cánh cùng ông Trump và nhấn mạnh rằng bất kì dự luật chi tiêu nào cũng phải bao gồm tiền xây bức tường do Tổng thống đề xuất. Thượng viện ngưng họp mà không đưa dự luật của Hạ viện lên để biểu quyết.
Tình trạng khẩn cấp quốc gia sẽ cho phép ông Trump chuyển tiền từ các dự án khác để thanh toán tiền xây tường, một lời hứa trọng tâm trong chiến dịch tranh cử Tổng thống 2016 của ông. Điều này, ngược lại, có thể khiến ông ký các dự luật khôi phục ngân khoản cấp cho các cơ quan đã bị ảnh hưởng vì chính phủ đóng cửa để toàn bộ cổ máy vận hành trở lại.
