Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba đả kích Iran là "chế độ độc tài hủ bại" đang cướp bóc người dân của mình để chi trả cho hành vi gây hấn của họ ở nước ngoài, sử dụng bài phát biểu của ông trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc để đe dọa áp đặt thêm chế tài nữa đối với Tehran.
"Các nhà lãnh đạo Iran gieo rắc hỗn loạn, chết chóc và hủy diệt," ông Trump phát biểu trước hội nghị hàng năm của các nhà lãnh đạo thế giới. "Họ không tôn trọng các nước láng giềng hoặc biên giới hoặc các quyền chủ quyền của các quốc gia."
Bài diễn văn của ông Trump trong hội trường Liên Hiệp Quốc nhắm thẳng mục tiêu vào Iran, nước mà Mỹ cáo buộc nuôi dưỡng tham vọng hạt nhân và gây bất ổn ở Trung Đông thông qua sự hỗ trợ của họ dành cho các nhóm dân quân ở Syria, Lebanon và Yemen.
Nhưng phần lớn bài diễn văn 35 phút của ông là lời biện hộ cho các chính sách "Nước Mỹ Trước Tiên" của ông khi đặt lợi ích của Mỹ lên trước bất kì sự dịch chuyển nào về hướng chủ nghĩa toàn cầu, một thông điệp được đón nhận bằng sự im lặng trong hội trường.
Ngoài việc công khai chỉ trích Iran, ông Trump cũng chỉ trích Trung Quốc về các tập tục thương mại của nước này nhưng không đề cập đến sự can thiệp của Nga ở Syria hay sự can thiệp vào các cuộc bầu cử ở Mỹ.
Ông Trump, vốn hay mở đầu các cuộc tập hợp chính trị của ông bằng cách khoe khoang thành tích kinh tế đạt được trong chưa đầy hai năm, sử dụng những lời lẽ như vậy trước các nhà lãnh đạo thế giới và các nhà ngoại giao, nói với họ rằng ông đã đạt nhiều thành tựu hơn hầu hết các tổng thống Mỹ tiền nhiệm.
Phát biểu của ông khơi ra những tiếng thì thầm và tiếng cười trong đám đông, khiến tổng thống hơi ngạc nhiên.
"Tôi không mong đợi phản ứng đó, nhưng không sao," ông nói.
Ông Trump viết trên Twitter vào sáng thứ Ba rằng ông đã từ bỏ hi vọng cho một cuộc gặp với Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong khi cả hai đều có mặt ở thành phố New York. Ông nói ông sẽ gia tăng áp lực kinh tế lên Tehran.
Vào tháng 5, ông rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận quốc tế đạt được vào năm 2015 để áp đặt những hạn chế lên chương trình hạt nhân của Iran nhằm đổi lấy việc nới lỏng các chế tài. Là kẻ thù của nhau từ hàng chục năm qua, Washington và Tehran ngày càng đối đầu gay gắt kể từ tháng 5. Thỏa thuận đạt được với Iran, một nước thành viên của OPEC, đã được đàm phán dưới thời Tổng thống Mỹ Đảng Dân chủ Barack Obama.
"Các chế tài bổ sung sẽ có hiệu lực trở lại vào ngày 5 tháng 11 và sẽ có thêm chế tài tiếp nối và chúng tôi đang làm việc với các nước nhập khẩu dầu thô của Iran để cắt giảm đáng kể các thương vụ của họ," ông Trump nói.
Ông nói rằng Mỹ sẽ giúp tạo ra một liên minh chiến lược trong khu vực giữa các quốc gia vùng Vịnh và Jordan và Ai Cập, một kế hoạch mà Mỹ coi là thành trì chống lại Iran.
Ông Trump so sánh mối quan hệ của Mỹ và Iran với điều mà ông gọi là mối quan hệ được cải thiện với lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un, người mà ông Trump đã gặp ở Singapore vào tháng 6 như một phần trong một nỗ lực vẫn chưa thành tựu là buộc Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân của mình.
Trong bài diễn văn của ông vào năm ngoái, ông Trump đã sỉ nhục ông Kim là “ông hỏa tiễn” rắp tâm gây nên hủy diệt hạt nhân. Hôm thứ Ba, ông Trump ca ngợi ông Kim là đã đình chỉ các vụ thử nghiệm hạt nhân và phi đạn, phóng thích những người Mỹ bị giam cầm và trả lại hài cốt một số binh lính Mỹ tử trận trong cuộc Chiến tranh Triều Tiên trong những năm 1950.
Hai nhà lãnh đạo đang cố gắng thu xếp một hội nghị thượng đỉnh thứ hai và đang trao đổi thư tín riêng tư. Ông Trump đã nói rằng chế tài đối với Triều Tiên sẽ vẫn giữ nguyên vào thời điểm này.
