Tối thứ Ba 16/7, Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua một nghị quyết lên án “bình luận có tính cách phân biệt chủng tộc” của Tổng thống Donald Trump chống lại bốn dân biểu da màu thuộc đảng Dân chủ. Tuy không đích danh nêu tên ai, nhưng hình như ông Trump muốn đề cập đến 4 nữ dân biểu đang phục vụ nhiệm kỳ đầu tiên trong quốc hội gồm: Alexandria Ocasio-Cortez, đại diện cho bang New York, Ilhan Omar đại diện cho Minnesota, Ayanna Pressley, bang Massachusetts và Rashida Tlaib, bang Michigan –Nghị quyết của đảng Dân chủ được sự ủng hộ của 240 dân biểu, trong đó có 4 dân biểu Cộng hòa, và 187 phiếu chống.
Nghị quyết được thông qua chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Donald Trump hôm 14/7 nói với 4 nữ dân biểu Dân chủ cấp tiến trên Twitter rằng “Hãy trở về xứ sở nơi mấy người ra đi mà giúp chấn chỉnh lại hệ thống cầm quyền hoàn toàn vô hiệu quả và đầy tội ác.”
Nghị quyết của Hạ viện ngày 16/7 không có tính cách ràng buộc về phương diện pháp lý nhưng cũng gây ra phản ứng bất lợi cho Tổng thống Donald Trump, dù khảo sát do Reuters và Ipsos thực hiện cho thấy mức độ ủng hộ của các đảng viên Cộng hòa đối với ông tăng lên 5% (thành 75%) sau phát biểu gây tranh cãi nhắm vào 4 nữ dân biểu da màu.
Ông Đỗ Quang Tỏa, cựu Tổng giám đốc BDAG, một tổ chức bất vụ lợi nhằm giúp các doanh nghiệp nhỏ có trụ sở tại bang Virginia, cho rằng một Tổng thống Mỹ không nên phát biểu như vậy:
“Tôi nhận thấy, thứ nhất câu nói này từ một vị Tổng thống, nhất là Tổng thống Hoa Kỳ thì quả thật là một việc rất đáng tiếc. Mình có thể nói là mang tính chất kỳ thị hay là mang tính chất chê bai. Đó là một vấn đề, nhưng quan trọng nhất là từ một vị Tổng thống thì quả thật là một việc đáng tiếc và không nên làm. Tôi cũng nhớ lại là cách đây khoảng mười mấy năm, khi tôi được mời đến nói chuyện tại một cuộc họp ở một khu phố do một bà quận trưởng ở địa phương này tổ chức. Cuộc họp nói về vấn đề cuộc đời của những di dân đến đây. Sau khi chúng tôi tôi trình bày xong, tôi nhớ có một ông Mỹ trắng đứng lên nói các ông đến đây ở, các ông ở quá đông, các ông đậu xe bừa bãi, ảnh hưởng đến căn nhà của chúng tôi, hay nói cách khác làm cho giá trị nhà của chúng tôi xuống rất thấp do đó kết luận là sao các ông không về nước các ông sống, đến đây làm cái gì. Một người dân thường nói như vậy chúng tôi ngồi ở phía trên cảm thấy rất là đau lòng khi một người hàng xóm chúng ta nói như vậy huống hồ là một vị Tổng thống. Tôi thấy đây là một việc làm rất đáng tiếc. Ở một cương vị như vậy, dù có bất đồng ý kiến hay những người kia có làm gì ông thì với tư cách là một vị Tổng thống, ông không nên nói những lời lẽ như vậy.”
Trong khi đó, ông Lê Văn Quan, một cư dân bang Virginia, tán thành ý kiến của Tổng thống Trump vì, theo ông, 4 nữ dân biểu chống ông Trump không vì quyền lợi của dân tộc Mỹ mà vì quyền lợi của cá nhân họ và vì quyền lợi của đảng Dân chủ. Ông cho rằng 4 nữ dân biểu đó càng làm nhiều nữa càng bất lợi cho đảng Dân chủ.
“Tôi gần như khẳng định ông Trump không kỳ thị chủng tộc. Ổng chỉ phát biểu đối với 4 bà này tại vì hành động của những bà này quá đáng, không có nghĩa là ông kỳ thị chủng tộc. Ổng đâu có ghét sắc tộc của những bà này đâu, nhưng mà nhắm vào 4 cá nhân này. Thành ra, trong lời nói vừa qua, phát biểu vừa qua của ông Trump, tôi không cho là kỳ thị chủng tộc mà cái đó đối với tôi phát biểu của ông Trump rất là thẳng thắn để cho những bà đó phải tự nhìn lại mình mà hành động cho hợp lý hơn.”
“Ở đây đứng về mặt khách quan, những người đó sắc tộc nào cũng vậy, đã là công dân Mỹ thì phải làm có lợi cho đất nước Mỹ chứ không thể làm theo khuynh hướng của đảng mình gia nhập. Ý kiến nào của mỗi đảng cũng phải phục vụ cho quyền lợi quốc gia. Đảng nào không làm điều đó thì không xứng đáng là một đảng chính trị,” ông Quan chia sẻ thêm.
Ông Quan nói ông không là người ủng hộ ông Trump. Trong cuộc bỏ phiếu bầu cử Tổng thống năm 2016, ông không bỏ phiếu cho ông Trump, nhưng ông tán đồng ông Trump vì “phản ứng của ông Trump là phản ứng thẳng thắn, không ỡm ờ như những con buôn chính trị khác.”
Trong vụ này, Tổng thống Donald Trump được sự ủng hộ của Lãnh tụ khối Thiểu số Hạ viện, dân biểu Cộng hòa Kevin McCarthy thuộc bang California, và những đảng viên Cộng hòa cao cấp khác. Họ cáo buộc 4 nữ dân biểu bị ông Trump chỉ trích là những dân biểu dân chủ khuynh tả vì thường xuyên chỉ trích ông Trump, là những người theo chủ nghĩa xã hội. Đây cũng là một chủ đề chính trong chiến dịch tranh cử Tổng thống và Quốc hội Mỹ năm 2020 của đảng Cộng hòa nhằm vào các ứng cử viên Dân chủ, theo Washington Post.
