Tổng thống Mỹ Barack Obama kêu gọi nhanh chóng thông qua Hiệp định Hợp tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong Diễn văn Tình trạng Liên bang hôm Thứ Ba. Ông nói hiệp định sẽ cắt giảm thuế quan đối với các sản phẩm Mỹ, mở cửa các thị trường ngoại quốc và tạo ra việc làm có lương cao hơn ở trong nước. Tuy nhiên, theo tường thuật của thông tín viên Mil Arcega của đài VOA, ít có khả năng các nhà lập pháp sẽ thông qua hiệp định thương mại có tính chất dấu ấn này trong năm cuối nhiệm kỳ của tổng thống Obama.
Trong bài diễn văn có thể là diễn văn cuối cùng của ông trước lưỡng viện Quốc hội, Tổng thống Obama kêu gọi hành động nhanh chóng về hiệp định TPP, mà ông cho là một cách mở cửa các thị trường ngoại quốc cho hàng hóa Mỹ và tạo sân chơi công bằng để cạnh trạnh với Trung Quốc.
“Với TPP, Trung Quốc sẽ không đặt ra các luật lệ trong khu vực; chúng ta đặt ra. Quý vị muốn thể hiện sức mạnh của chúng ta trong thế kỷ này phải không? Hãy phê chuẩn hiệp định. Hãy cho chúng tôi công cụ để thực thi. Đó là điều đúng đắn cần làm”.
Nhưng hiệp định thương mại tự do của 12 nước ven bờ Thái Bình Dương đang đối mặt với một cuộc chiến vô cùng khó khăn tại Quốc hội vì có sự chống đối của các nhà lập pháp thuộc cả hai đảng. Họ lo ngại các công ty Mỹ không thể cạnh tranh với các nước có mức lương thấp hơn ở châu Á.
Dân biểu Rob Wittman, người của Đảng Cộng hòa, đại diện bang Virginia, nói:
“Riêng tôi, tôi có một số quan ngại lớn về hiệp định đó và những gì nó quy định để bảo đảm một sân chơi công bằng cho Mỹ, cho các sản phẩm của chúng ta và những sản phẩm nhập khẩu từ các nước châu Á”.
Những người chỉ trích tổng thống mạnh mẽ nhất lại là các đảng viên cùng đảng của ông và các nhóm vận động về vấn đề lao động. Những người này cho rằng TPP là làm cho công ăn việc làm ở Mỹ bị mất đi. Nhưng Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman phản biện rằng TPP sẽ cắt giảm thuế quan đánh vào hàng hóa Mỹ và đẩy mạnh xuất khẩu của Mỹ.
Một lượng hàng hóa xuất khẩu trị giá 1 tỷ đôla hỗ trợ cho 5.000 đến 7.000 việc làm ở Mỹ. Những việc làm đó có lương cao hơn 18% so với mức bình quân của những việc làm không liên quan đến xuất khẩu. Như vậy với việc mở cửa các thị trường, tạo sân chơi công bằng, chúng ta sẽ góp phần hỗ trợ để tạo thêm các việc làm lương cao ở trên đất Mỹ, và đó chính là mục đích của hiệp định này”.
Tuy hiệp định TPP có thể thực sự dẫn đến việc giảm công ăn việc làm ở Mỹ, song các nhà kinh tế nói tình trạng đó có thể được bù đắp lại nhờ có những công việc mới được tạo ra ở các ngành nghề khác. Trở ngại lớn hơn có thể là vấn đề chính trị, với thực tế là một số nhà lập pháp nói rằng xác suất để hiệp định TPP được thông qua trong năm có bầu cử bởi một quốc hội bị chia rẽ là thấp hơn 50%.
