Tổng thống Barack Obama hôm nay đã có cuộc họp lịch sử với người tương nhiệm Cuba Raul Castro và nói rằng ông muốn “lật qua một trang mới” về những ngăn cách của kỷ nguyên Chiến tranh Lạnh bằng cách giao tiếp với chính phủ Cuba bị cô lập lâu nay.
Cuộc gặp được dự kiến bên lề Hội nghị Thượng đỉnh các nước Châu Mỹ tại Panama là cuộc họp chính thức đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo của hai nước trong hơn nửa thế kỷ.
Các đoạn phim truyền hình trước cuộc họp riêng cho thấy Tổng thống Obama và Chủ tịch Castro trong một phòng hội nghị nhỏ ngồi cạnh nhau, chung quanh là các nhân viên tham mưu và các thông dịch viên.
Chủ tịch Castro nói với tổng thống Mỹ là ông sẵng sàng thảo luận về một số các vấn đề gây tranh cãi, bao gồm nhân quyền và tự do báo chí. Ông cũng công nhận những lãnh vực tiếp tục có nhiều khác biệt, và nói việc trao đổi ngoại giao hoàn toàn sẽ mất nhiều thời gian.
Về phần mình, tổng thống Obama công nhận Cuba sẽ tiếp tục nêu những quan tâm về chính sách của Hoa Kỳ, trong đó có việc cấm vận kinh tế kéo dài nhiều thập niên của Mỹ đối với đảo quốc cộng sản này.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh sáng sớm ngày thứ Bảy, ông Castro chỉ trích Hoa Kỳ nhưng sau đó xin lỗi nhà lãnh đạo Mỹ, gọi ông là “một người chân thật” và không qui trách cho tổng thống Obama về việc cấm vận lâu dài đối với Cuba và những hành động khác được thực hiện dưới thời các chính quyền trước.
Ông Castro nói: “Tôi xin lỗi Tổng thống Obama và những người khác tham dự hội nghị này vì đã bày tỏ như thế. Tôi đã nói với Tổng thống Obama là tôi quá xúc động khi nói đến cuộc cách mạng. Tôi xin lỗi vì Tổng thống Obama không có tránh nhiệm trong việc này.”
Về phần mình, Tổng thống Obama nói việc tái lập quan hệ ngoại giao với Cuba sẽ nâng cao những cơ hội đối với đảo quốc này cũng như đối với Hoa Kỳ và các nước khác nữa.
Nhà lãnh đạo Cuba nói ông hoan nghênh và xem như là “một bước tích cực” lời loan báo của Tổng thống Obama là ông sẽ sớm quyết định có nên xóa tên Cuba trong danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố hay không. Trong danh sách này có cả Iran, Sudan và Syria.
Cuba đã yêu cầu xóa tên trong danh sách bảo trợ khủng bố trong các cuộc đàm phán phục hồi các quan hệ ngoại giao.
Hôm thứ Năm, Tổng thống Obama loan báo tại Jamaica là một cuộc duyệt xét của Bộ Ngoại giao Mỹ về qui chế của Cuba trong danh sách đó giờ đây đã hoàn tất và ông đang chờ một khuyến nghị chót. Được biết là khuyến nghị này ủng hộ việc xóa tên Havana khỏi danh sách khủng bố.
Cuộc thảo luận ngày thứ Bảy là cuộc gặp gỡ lần đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Cuba kể từ năm 1956 và diễn ra sau khi hai nhà lãnh đạo loan báo vào tháng 12 năm ngoái kế hoạch bình thường hóa ngoại giao giữa hai nước.
Đây cũng là lần đầu tiên trong hơn 20 năm lịch sử của Hội nghị Thượng đỉnh các nước Châu Mỹ, Cuba được mời tham dự hội nghị.
Tại lễ khai mạc hội nghị thượng đỉnh hồi tối thứ 6, ông Obama và ông Castro đã bắt tay nhau trong một cử chỉ được xem là biểu tượng của những nỗ lực nhằm chôn vùi sự thù địch kéo dài nhiều thập niên.
Hai năm đã trôi qua kể từ khi hai ông bắt tay nhau lần đầu tiên tại lễ truy điệu cố Tổng thống Nelson Mandela của Nam Phi.
Theo Tòa Bạch Ốc, hôm thứ Tư, Tổng thống Obama và Chủ tịch Castro đã nói chuyện bằng điện thoại trước khi nhà lãnh đạo Mỹ lên đường tham dự hội nghị thượng đỉnh. Ông Ben Rhodes, phụ tá cố vấn an ninh của Tổng thống Obama nói hai nhà lãnh đạo duyệt xét lại những nỗ lực nhằm khôi phục hoàn toàn các mối quan hệ ngoại giao nhưng vẫn còn “những khác biệt” giữa hai bên.
Tại lễ khai mạc hôm qua, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon đã lên tiếng ca ngợi hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Cuba.
Ông Ban nói: “Tôi muốn một lần nữa ca ngợi sự lãnh đạo của Tổng thống Obama và Chủ tịch Castro về việc khởi động tiến trình bình thường hoá quan hệ song phương.”
