Tổng thống Mỹ Barack Obama ca ngợi những "tiến bộ đáng kể" mà các nước trên thế giới đã đạt được về an ninh hạt nhân, và cam kết Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác với tất cả nỗ lực để giảm thiểu những kho dự trữ hạt nhân và giữ cho chúng được an toàn.
Phát biểu trước hơn 50 nhà lãnh đạo thế giới tề tựu về dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân tại thủ đô Washington, ông Obama cho biết hơn một chục quốc gia đã hủy bỏ toàn bộ nguồn uranium và plutonium đã tinh chế - những nguyên tố phóng xạ cần có để chế tạo bom hạt nhân.
Trong những cuộc họp quốc tế về an ninh hạt nhân - trong đó có bốn hội nghị thượng đỉnh suốt sáu năm qua, do ông khởi xướng - Tổng thống Mỹ nói, "Chúng ta đã ủng hộ một kiểu tư duy mới và một kiểu hành động mới."
"Đây là một thí dụ hoàn hảo của một thách thức an ninh thế kỷ 21 mà không một quốc gia nào có thể giải quyết một mình được," ông Obama nói với các nhà lãnh đạo tại một phiên họp toàn thể của hội nghị thượng đỉnh được truyền hình khắp thế giới. "Nó đòi hỏi những liên minh và sự phối hợp liên tục xuyên biên giới và khắp những tổ chức. Và tin tốt là chúng ta đã đạt được tiến bộ đáng kể."
Ông Obama cũng gặp gỡ nhóm các nước chủ yếu tham gia chặt chẽ trong thỏa thuận hạt nhân hồi năm ngoái với Iran. Ông nói với nhóm P5+1 rằng thỏa thuận với Iran "đạt được thành công đáng kể và tập trung vào những mối nguy hiểm của việc phổ biến hạt nhân theo một cách thực tế."
Tuy nhiên ông nhấn mạnh rằng "việc thi hành đầy đủ và tiếp diễn" thỏa thuận Iran sẽ "cần cùng mức độ hợp tác như vậy" từ cộng đồng quốc tế.
Hội nghị thượng đỉnh an ninh hạt nhân năm nay diễn ra vào lúc lo ngại tăng cao về khả năng những kẻ chủ chiến Nhà nước Hồi giáo thủ đắc vật liệu hạt nhân để chế tạo "bom bẩn" có thể lan truyền bụi phóng xạ chết người khắp những khu vực rộng lớn. Chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên cũng được nghiên cứu kỹ lưỡng.
Ông Obama nói hàng chục quốc gia cùng nhau làm việc về an ninh hạt nhân đã đưa ra "260 cam kết cụ thể để cải thiện an ninh hạt nhân," cả tại hội nghị thượng đỉnh năm nay và tại những phiên trước đó.
"Và cho đến nay," Tổng thống báo cáo, "ba phần tư những bước này đã được thực hiện. Hơn một chục quốc gia đã hủy bỏ tất cả uranium và plutonium được tinh chế của họ."
"Một lần nữa, tôi nói rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ làm phần việc của chúng tôi," ông Obama nói thêm. "Hôm nay chúng tôi công bố mô tả chi tiết những biện pháp mà quân đội của chúng tôi thực hiện để bảo vệ vật liệu hạt nhân, để các quốc gia khác cũng có thể cải thiện an ninh và tính minh bạch của mình.
"Lần đầu tiên trong một thập niên, chúng tôi công khai những kho dự trữ uranium được tinh chế mức độ cao của chúng tôi. ... Và những kho dự trữ này đã được chúng tôi giảm thiểu đáng kể."
Ông Obama đã hội kiến những nhà lãnh đạo của Hàn Quốc và Nhật Bản bên lề hội nghị thượng đỉnh về mối lo ngại chung của họ đối với những cử chỉ và hành động khiêu khích của Bắc Triều Tiên. Mặc dù không có phản ứng cụ thể nào từ Bình Nhưỡng về cuộc họp ba bên, hay đối với cuộc họp riêng của Tổng thống Obama hôm thứ Năm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, quân đội Bắc Triều Tiên lại phóng một phi đạn đạn đạo nhỏ khác ra biển sớm ngày thứ Sáu, chính thức tuyên bố họ đang chặn những website phương Tây phổ biến và tăng cường gây nhiễu dữ liệu định vị toàn cầu truyền xuống Trái đất bởi một mạng lưới những vệ tinh.
Hơn nữa tại Geneva, một phái viên hàng đầu của Bắc Triều Tiên nói với hãng tin Reuters rằng Bình Nhưỡng có ý định theo đuổi chương trình hạt nhân và phi đạn đạn đạo của mình trong lúc đối mặt với những cảnh báo nhiều lần từ phía Mỹ và những nước khác.
