Tổng thống Ai Cập gặp các thẩm phán giữa tình hình bất ổn

Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi sẽ họp với Hội đồng Tư pháp Tối cao, vào lúc các vị thẩm phán tìm cách thuyết phục tổng thống hạn chế các quyền hành rộng rãi mà ông tự ban cho mình hồi tuần trước.

Sắc lệnh đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình của giới hoạt động chính trị, vẫn tiếp tục cắm trại ở Quảng trường Tahrir trong 4 ngày liên tiếp đòi ông Morsi thay đổi quyết định.

Ông Morsi bênh vực một sắc lệnh đặt các quyết định của ông lên trên sự xét duyệt của ngành tư pháp, và nhấn mạnh trong một thông cáo rằng quyết định này chỉ có tính cách tạm thời.

Lập luận của ông đã không dập tắt được tình trạng bạo loạn, dự trù sẽ lại lên đến cao điểm vào ngày mai bởi vì điều mà những người chống đối ông coi như một hành động tiếm quyền. Những người chống đối và ủng hộ tổng thống đã kêu gọi các cuộc biểu tình kình chống nhau ở thành phố vào ngày mai.

Nhà hoạt động chính trị Wael Khalil nói: "Tiền lệ mà ông đang đặt ra, cho rằng ông ta nắm quyền hành tối thượng, cho dù chỉ trong vài tháng, thực là khó chịu và đáng lo ngại và thực sự không phải là điều ta mong đợi từ một vị tổng thống dân cử.”

Lý lẽ của ông Morsi

Ông Morsi lập luận rằng ông cần phải vượt lên trên ngành tư pháp của phe bảo thủ để bảo đảm một hiến pháp và quốc hội mới.

Nhưng ưóc nguyện về một hệ thống kiểm soát chống lại quyền hành tuyệt đối - một lực thúc đẩy cuộc cách mạng hồi năm ngoái - vẫn còn.

Các đối thủ của ông Morsi hy vọng quyền hành của dân chúng sẽ có tác dụng như một sự kiểm soát đối với điều mà một số người gọi là mưu toan của ông định trở thành “một quốc vương mới.”

Nhà hoạt động Khalil nói: “Tôi nghĩ nói như thế cũng hơi quá, không phải bởi vì tôi biết các ý đồ của ông – tôi thực sự không quan tâm đến các ý đồ của ông – nhưng tôi cho rằng ông ta không thể thực sự trở thành một tân cương và điều chúng ta đã chứng kiến trong mấy ngày vừa qua thực sự chứng minh như thế.”

Các cuộc biểu tình đã đem lại sinh lực mới cho một phe đối lập manh mún.

Chuyên gia phân tích chính trị Mustafa el-Labbad nói cuộc biểu tình ngày mai được hô hào bởi tất cả mọi người từ phe tả phái cho đến những người theo chủ nghĩa dân tộc.

Ông Labbad nói: “Tất cả các lực lượng phi Hồi giáo sẽ có mặt ở đó và tôi nghĩ rằng kết quả sẽ không mấy tươi sáng cho ông Morsi.”

Tác động rộng rãi

Các hậu quả đang ngấm về mặt kinh tế, với thị trường chứng khoán Ai Cập sụt mạnh bất kể một thoả thuận sơ khởi mới với Quỹ Tiền tệ Quốc tế và mạng lưới quốc tế ủng hộ vai trò của Ai Cập trong việc làm trung gian cho một cuộc ngưng bắn ở Gaza hồi tuần trước.

Ông El-Labbad nói: “Họ đang diễn giải sai sự kiện đó như là bật đèn xanh cho họ vì sự thừa nhận của Tây phương cho nên họ có thể làm mọi thứ họ muốn trong nội bộ ở Ai Cập. Tôi cho đó là một lỗi lầm tai hại.”

Không ngăn được kinh tế suy thoái là điều đáng ngại.

Nhà hoạt động chính trị Khalil nói: “Tôi nghĩ sự kiện đó góp phần gây căm phẫn chống lại ông – là điều mà ông không định làm. Tỷ như, giá mà ông ấy tìm cách làm một điều gì đó cho dân chúng, đề xuất cải thiện đời sống của họ mà các thẩm phán ngăn chặn, thì ông ấy còn có lý.”

Tại Washington, thượng nghị sĩ John McCain chỉ trích sắc lệnh của ông Morsi là “không thể chấp nhận được”, trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình tin tức Fox.

Chính quyền của tổng thống Obama đã đề nghị một kế hoạch hoãn trả nợ cho Ai Cập để giúp hồi phục nền kinh tế khó khăn của nước này. Ai Cập cũng đã nhận hàng tỷ đôla viện trợ quân sự của Hoa Kỳ trong 3 thập niên quan hệ chặt chẽ.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói các tuyên bố của ông Morsi “gây quan ngại cho nhiều người Ai Cập và cho cộng đồng quốc tế. Bộ cho rằng một trong các nguyện vọng của cuộc cách mạng năm 2011 là “bảo đảm quyền hành không tập trung quá mức vào trong tay bất cứ một người nào hay một cơ chế nào.