Theo chương trình ấn định vào ngày thứ Hai sắp tới, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sẽ lắng nghe những lập luận trong một vụ kiện quan trọng về di trú, chống lại lệnh hành pháp của Tổng thống Obama, hoãn việc trục xuất gần 5 triệu di dân không có giấy tờ hợp lệ.
Vụ kiện chính phủ Mỹ chống bang Texas liên quan tới 2 chương trình của chính phủ Tổng thống Obama, mang tên Hoãn Hành động đối với di dân tới Mỹ khi còn nhỏ, gọi tắt tiếng Anh là DACA, và Hoãn Hành động đối với Cha mẹ của các Công dân Mỹ, gọi tắt là DAPA. Hai chương trình này đề nghị bảo vệ di dân, cho phép họ được làm việc hợp pháp trong một thời gian 2 năm với điều kiện là giấy phép này phải được gia hạn.
Các biện pháp này cũng bảo vệ những trẻ em di dân bất hợp pháp sang Mỹ lúc còn nhỏ. Thành phần này sẽ không bị trục xuất, đồng thời gia hạn lệnh không trục xuất cha mẹ của các công dân Mỹ và thường trú nhân Mỹ đã ở Hoa Kỳ trong một thời gian nhất định.
Được thụ hưởng lợi ích là những người như bà Teresa Garcia ở Seattle. Bà này nói với hãng Associated Press rằng bà đã sống ở Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp từ 14 năm sau khi ở lại quá thời hạn thị thực du lịch. Bà có một đứa con gái 11 tuổi mang quốc tịch Mỹ và 2 con trái được sự bảo vệ của DACA.
Chồng bà là một kế toán viên có bằng, nhưng làm các công việc trong ngành xây dựng. Bà Garcia nói bà sẽ sốt sắng làm việc “bắt đầu ngay bây giờ” nếu bà trở thành hợp lệ để làm việc.
Những người ủng hộ di dân đang dự định tổ chức một cuộc biểu tình vào cùng ngày Tối cao Pháp viện dự trù nghe các lập luận của 26 tiểu bang chống lại quyết định hành pháp của Tổng thống Obama.
Trong cuộc tụ tập “Tranh đấu cho các Gia đình”, các lãnh tụ dân quyền, các giới chức công cử và thành viên của cộng đồng dự kiến sẽ mở một cuộc họp báo trên các bậc thềm của Tối cao Pháp viện.
Ông Torres cho biết các nhà lãnh đạo rất “lạc quan” và thông điệp gửi đến các di dân là “chúng tôi sẽ tiếp tục tranh đấu, nhưng nay quyết định nằm trong tay Tối cao Pháp viện”.
Phe Cộng hòa chỉ trích kế hoạch là một hành động lạm quyền hành pháp bất hợp lệ khi ông Obama loan báo kế hoạch đó vào tháng 11 năm 2014. Chính quyền lập luận rằng việc quyết định hoãn trục xuất các nhóm di dân được tuyển chọn nằm trong phạm vi quyền hạn của ngành hành pháp.
Với cái chết bất ngờ của Thẩm phán Antonin Scalia, tòa án tối cao sẽ phải xúc tiến công tác với 8 vị thẩm phán. Một cuộc biểu quyết 4 thuận 4 chống sẽ có nghĩa là giữ nguyên phán quyết của tòa dưới.
Trong vụ kiện Hoa Kỳ chống bang Texas, phán quyết của tòa dưới có nghĩa là ngăn chặn việc mở rộng các chương trình DAPA và DACA của ông Obama.
