Tình hình bất ổn ở Yemen đang khơi ra những quan ngại trong vùng và xa hơn nữa, vào lúc tổng thống và nội các của ông đệ đơn từ chức, và phiến quân Houthi nắm quyền kiểm soát thủ đô Sana’a.
Một số người Yemen nói phe Houthi, một phong trào của người Shia, đang hành động nhân danh Iran theo Shia. Phe Houthi phủ nhận việc này.
Phiến quân Houthi vũ trang hùng hậu vẫn ở bên ngoài tư thất của tổng thống và dinh tổng thống, bất kể một thoả thuận triệt thoái vào đêm hôm trước.
Một phiến quân ở Sana’a cho biết họ ở đó để ngăn ngừa bạo động: "Chúng tôi ở đây để cung cấp an ninh và ổn định và để bảo vệ tự do và các dịch vụ cho tất cả dân chúng."
Tổng thống Abd Rabbuh Mansour Hadi đã đệ đợn từ chức hôm qua, ngay sau quyết định tương tự của Thủ tướng Khaled Bahah, là người nói rằng chính phủ của ông không muốn bị lôi kéo vào “một mê lộ chính trị vô dụng.”
Đặc sứ Liên Hiệp Quốc ở Sana’a kêu gọi tất cả các bên tôn trọng các thoả thuận đề nghị chia quyền và chấm dứt bạo động.
Ông Jamal Benomar nói: “Tôi muốn khẳng định một lần nữa rằng vụ khủng hoảng không thể được giải quyết mà chỉ dựa vào những gì quý vị đã đồng ý qua kết quả của Thoả thuận Hoà bình và Hợp tác Dân tộc. Tôi kêu gọi tất cả quý vị vận dụng sự khôn ngoan và tinh thần quốc gia, dành ưu tiên cho quyền lợi quốc gia của Yemen, và dùng đối thoại và quyết định chính trị để giải quyết mọi bất đồng chính trị, tránh xa bạo lực, tống tiền và trì hoãn.”
Hoa Kỳ kêu gọi đối thoại và chuyển quyền êm thắm tại Yemen. Tổng thống Hadi đã từng là đồng minh của Washington trong việc nhắm mục tiêu vào các nhóm có liên hệ với al-Qaida ở Yemen. Phe Houthi cũng đã chiến đấu chống al-Qaida. Nhưng chưa rõ liệu họ có hợp tác với Hoa Kỳ hay không.
Tác động toàn vùng
Chuyên gia phân tích David Schenker ở Washington nói với đài truyền hình Alhurra rằng phe Shia có vũ trang và được sự hỗ trợ của Iran.
Ông nói: “Hiện chưa rõ được trong tình hình hiện nay, Hoa Kỳ, nhất là chính quyền Obama đang hợp tác nhiều như thế với Iran, cho dù đang chống lại ISIS ở Iraq, thôi không xung đột với Iran về chính sách Syria – liệu có thể có được một thoả thuận tạm thời về Yemen trong khi chờ một giải pháp chung quyết hay không.”
Theo dõi tình hình từ Cairo, một nhà hoạt động chính trị Ai Cập nói các diễn biến ở Yemen tác động đến toàn thể khu vực.
Ông Ghazaly Harb nói: “Vậy là, với Iran ở phía đông và Houthi ở phía nam, đây không phải là một tình hình thoải mái cho Ảrập Sê-út, và dĩ nhiên ảnh hưởng đến Ả Rập Sê-út là có tác động đến toàn vùng, tác động đến vùng Vịnh, tác động đến Tiểu vương quốc và đến cả Ai Cập nữa.”
Nhà hoạt động Ai Cập nói điều cấp thiết là mở các cuộc đàm phán với Iran bởi vì, theo ý ông, Tehran, chứ không phải phe Houthi, là một bên đóng vai trò chủ yếu ở Yemen.
Phe nổi dậy Houthi đã chiến đấu chống lại chính phủ Yemen để giữ lại những cứ địa của họ tại miền bắc kể từ giữa những năm 2000. Vào tháng 9 năm ngoái, các chiến binh Houthi tràn vào thủ đô và tiếp tục chiến đấu để kiểm soát những phần đất khác của Yemen.
Phe nổi dậy Houthi thuộc một giáo phái Sia thiểu số trong một quốc gia đa số là người Sunni. Và giữa lúc Houthi tiếp tục chiến đấu để giành quyền lực, các bộ tộc Sunni giận dữ đang lập các liên minh với al-Qaida tại Bán đảo Ảrập, một chi nhánh lớn nhất của al-Qaida.
