Thượng viện Mỹ đã thông qua với tỉ lệ sít sao một dự luật cải tổ thuế quan trọng, đưa phe Cộng hòa và Tổng thống Donald Trump tiến một bước lớn gần hơn tới mục tiêu cắt giảm thuế cho các doanh nghiệp và người giàu, trong khi người dân Mỹ trung lưu vừa có lợi mà cũng vừa chịu thiệt.
Trong một thay đổi lớn nhất đối với luật thuế của Mỹ kể từ những năm 1980, phe Cộng hòa muốn thêm 1,4 ngàn tỉ đôla vào khối nợ quốc gia 20 ngàn tỉ đôla trong 10 năm tới để tài trợ cho những thay đổi mà họ nói là sẽ thúc đẩy nền kinh tế vốn đang tăng trưởng.
"Chúng ta đã tiến một bước gần hơn tới việc mang tới những khoản cắt giảm thuế KHỔNG LỒ cho các gia đình lao động khắp nước Mỹ," ông Trump viết trên Twitter sáng sớm thứ Bảy.
Thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng điểm trong những tháng qua với hy vọng Washington sẽ thông qua dự luật cắt giảm thuế đáng kể cho các tập đoàn.
Mừng chiến thắng của họ tại Thượng viện, các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa tiên đoán những khoản cắt giảm thuế sẽ khuyến khích các công ty Mỹ đầu tư nhiều hơn và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
"Giờ đây chúng ta có cơ hội làm cho nước Mỹ có tính cạnh tranh hơn, giữ cho việc làm không bị chuyển nước ngoài và bớt đáng kể gánh nặng cho tầng lớp trung lưu," Mitch McConnell, lãnh đạo khối Cộng hòa tại Thượng viện, nói.
Thượng viện phê chuẩn dự luật trong cuộc biểu quyết với tỉ lệ 51-49. Phe Dân chủ phàn nàn rằng những sửa đổi vào phút chót để giành sự ủng hộ của những thượng nghị sĩ Cộng hòa còn hoài nghi đã được soạn thảo qua quýt và sau này dễ bị các luật sư và kế toán viên lợi dụng để tránh thuế.
"Phe Cộng hòa đã nỗ lực làm cho một dự luật tồi trở nên tệ hơn," Lãnh đạo khối Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer nói. "Lợi dụng lúc tối khuya và biểu quyết một cách vội vàng, những thay đổi vào phút chót sẽ càng nhét thêm tiền vào túi của người giàu có và các tập đoàn lớn nhất."
Không thượng nghị sĩ Dân chủ nào biểu quyết ủng hộ dự luật này, nhưng họ không thể ngăn chặn được vì phe Cộng hòa chiếm thế đa số 52-48.
Các cuộc thương thảo sẽ bắt đầu, có phần chắc là vào tuần sau, giữa Thượng viện và Hạ viện, vốn đã thông qua một dự luật cải tổ thuế của riêng họ.
Ông Trump muốn có dự luật này trước cuối năm nay, cho phép ông và phe Cộng hòa đạt được thành tựu lập pháp quan trọng đầu tiên trong năm 2017, dù họ kiểm soát cả Nhà Trắng, Thượng viện và Hạ viện kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1.
Phe Cộng hòa thất bại trong nỗ lực bãi bỏ luật chăm sóc y tế Obamacare mùa hè vừa rồi và nhiệm quyền của ông Trump trong năm đầu tiên đã gặp phải nhiều sóng gió vì đấu đá nội bộ trong Nhà Trắng và vì cuộc điều tra liên bang về sự thông đồng khả dĩ giữa ban vận động của ông và với các quan chức Nga trong chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm ngoái.
Cải tổ thuế được ông Trump và phe Cộng hòa coi là thiết yếu cho triển vọng của họ trong các cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 năm 2018, khi họ phải bảo vệ thế đa số tại Quốc hội.
Bản dự thảo cuối cùng của dự luật này không được công khai cho đến khi chỉ vài giờ trước cuộc biểu quyết.
Khuôn khổ cho cả hai dự luật của Thượng viện và Hạ viện được soạn thảo bí mật trong vài tháng bởi sáu nhà lãnh đạo Quốc hội của phe Cộng hòa và các cố vấn của ông Trump, với ít ý kiến đóng góp của các nghị sĩ cấp thấp đồng đảng và không nghị sĩ nào từ phe Dân chủ tham gia.
Sáu thượng nghị sĩ Cộng hòa, những người muốn có những sửa đổi vào phút chót và trước đó đã tỏ ra hoài nghi, hôm thứ Sáu nói rằng họ sẽ ủng hộ dự luật và đã làm đúng như vậy.
Thượng nghị sĩ Bob Corker, một trong số ít những thượng nghị sĩ Cộng hòa có chủ trương bảo thủ về thâm hụt ngân sách, trước đó đã tuyên bố phản đối bất kỳ dự luật nào khiến thâm hụt ngân sách liên bang tăng lên. Ông là thượng nghị sĩ Cộng hòa duy nhất biểu quyết chống lại dự luật.
"Tôi không thể gạt sang một bên những lo ngại về tài chính của tôi và biểu quyết ủng hộ dự luật này mà có thể thêm vào gánh nặng nợ nần cho các thế hệ tương lai," ông Corker, người đã tuyên bố sẽ không tái tranh cử, phát biểu.
