Thượng viện Hoa Kỳ hôm thứ Năm 14/5 phê chuẩn dự luật yêu cầu chính quyền của Tổng thống Trump tăng cường cách ứng phó đối với việc Trung Quốc đàn áp người thiểu số Hồi giáo Uighur, trong nỗ lực mới nhất tại Washington để trừng phạt Bắc Kinh giữa lúc TT Trump đổ lỗi cho Trung Quốc là làm cho đại dịch Covid-19 càng xấu hơn nữa.
Dự luật được sự ủng hộ của lưỡng đảng do Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio đề xuất, kêu gọi các biện pháp chế tài chống lại những ai chịu trách nhiệm trong vụ đàn áp người Uighur và các nhóm Hồi giáo khác.
Dự luật này đặc biệt nêu tên một thành viên của Bộ Chính trị đầy quyền lực của Trung Quốc, là người chịu trách nhiệm về những vi phạm nhân quyền thô bạo đối với người Uighur.
Thượng viện Mỹ do đảng Cộng hòa lãnh đạo nhất trí thông qua dự luật và chuyển sang Hạ viện - do Đảng Dân chủ lãnh đạo - để được phê chuẩn trước khi gửi tới Tòa Bạch ốc để Tổng Thống Trump ký thành luật hoặc phủ quyết.
Thượng viện Mỹ hành động trong bối cảnh mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa chính quyền Trump và Bắc Kinh về đại dịch COVID-19 toàn cầu, mà Washington đổ lỗi là do sự thiếu minh bạch của Trung Quốc trong giai đoạn đầu dịch bộc phát.
Trung Quốc bác bỏ cáo buộc của phía Mỹ, đồng thời lên án động thái của Mỹ thông qua luật hỗ trợ người Uighur là những cuộc tấn công ác ý và can thiệp nghiêm trọng vào các vấn đề nội bộ Trung Quốc, sẽ ảnh hưởng đến hợp tác song phương.
Liên Hiệp Quốc ước tính hơn một triệu người Uighur bị giam giữ trong các trại tập trung ở vùng Tân Cương trong vài năm nay. Bắc Kinh phủ nhận đã ngược đãi người Uighur, nói rằng đó là các trại đào tạo huấn nghiệp.
Tháng 11 năm ngoái, Hạ viện Hoa Kỳ phê chuẩn với đa số áp đảo dự luật kêu gọi trừng phạt các quan chức cấp cao Trung Quốc chịu trách nhiệm về vụ đàn áp ở Tân Cương, và nêu đích danh ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo), Bí thư Đảng ủy Khu tự trị Tân Cương và là Ủy viên Bộ Chính trị đầy quyền lực của Trung Quốc.
Dự luật Thượng viện cũng nêu tên ông Trần Toàn Quốc và cựu phó bí thư Tân Cương, ông Chu Hải Luân (Zhu Hailun) mà họ coi là kiến trúc sư xây dựng toàn bộ hệ thống trại tập trung ở Tân Cương, phải chịu trách nhiệm trực tiếp trong vụ đàn áp người Uighur.
Trung Quốc trước đây cảnh báo rằng họ sẽ có biện pháp đáp trả thích ứng nếu ông Trần Toàn Quốc bị nhắm tới.
Đại sứ quán Trung Quốc ở Washington không trả lời yêu cầu của Reuters xin bình luận về động thái của Thượng viện Mỹ.
Hồi tháng 3, Thượng nghị sĩ Marco Rubio đồng tài trợ một dự luật riêng rẽ nhằm chặn hàng hóa do lao động cưỡng bức sản xuất ở Tân Cương nhập vào Hoa Kỳ.
Đảng viên Cộng hòa James Risch, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, và thành viên cao cấp của đảng Dân chủ trong ủy ban, Bob Menendez, hôm 14/5 mô tả dự luật này là một bước quan trọng chống lại những vụ vi phạm nhân quyền thô bạo của chế độ toàn trị ở Trung Quốc.
Hai ông kêu gọi Hạ viện nhanh chóng thông qua dự luật và chuyển tới tổng thống để được ký thành luật.
