Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN lần đầu tiên do Tổng thống Barack Obama chủ trì tại California vào tháng tới là cơ hội củng cố mối quan hệ giữa Washington với các nước Đông Nam Á trong chính sách ‘xoay trục’ của Mỹ giữa tranh chấp Biển Đông, theo đánh giá của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế CSIS có trụ sở tại Mỹ.
Trong bài bình luận mới đây, nhà nghiên cứu Murray Hiebert, Phó giám đốc Chương trình Nghiên cứu Đông Nam Á tại CSIS, nói thượng đỉnh tại Sunnylands (bang California) trong hai ngày 15 và 16/2 có phần chắc sẽ khiến Trung Quốc khó chịu giữa lúc Bắc Kinh đang ganh đua với Washington trong việc bành trướng ảnh hưởng và thu phục sự đồng thuận tại Đông Nam Á.
Bên cạnh các chủ đề hợp tác kinh tế, vấn đề an ninh hàng hải cũng sẽ là một trọng tâm lớn trong cuộc gặp lần này.
Theo nhà nghiên cứu Hiebert, Tổng thống Obama sẽ dùng thượng đỉnh để thảo luận về nhu cầu cần có một mặt trận thống nhất trong khối ASEAN sau khi Tòa trọng tài Liên hiệp quốc ra phán quyết về vụ kiện của Philippines chống lại đường lưỡi bò Trung Quốc vẽ ra trên Biển Đông.
Vẫn theo tác giả, nhà lãnh đạo Mỹ nhân dịp này sẽ công bố thêm chi tiết rõ ràng về ngân khoản 250 triệu đô la cho Sáng kiến An ninh Hàng hải Đông Nam Á công bố hồi tháng 5 năm ngoái giúp Việt Nam, Philippines, Indonesia, và Malaysia tăng cường khả năng hải quân và tuần tra biển.
Trong số các đề nghị nêu lên trong bài viết, phân tích gia Hiebert nói Tổng thống Obama trong cuộc họp sắp tới với lãnh đạo 10 nước ASEAN cũng nên tìm cách gầy dựng sự ủng hộ cho công tác tăng cường chia sẻ thông tin tình báo giữa các nước Đông Nam Á để đẩy mạnh nhận thức hàng hải và hợp tác an ninh hàng hải trong khu vực.
