Hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam vừa xới vụ Bệnh viện Sản – Nhi Quảng Nam, trị giá 150 tỉ, tuy đã hoàn tất nhưng vẫn chưa thể đón sản phụ và thiếu nhi vào khám bệnh, chữa bệnh vì… thiếu tiền đầu tư hệ thống thang thoát hiểm, hệ thống phòng và chữa cháy cho cả hai khối nhà cao tầng - Khoa Nhi 8 tầng, Khoa Sản 4 tầng. Đó là chưa kể theo tường thuật của báo chí Việt Nam thì cũng vì thiếu tiền, Bệnh viện Sản – Nhi chỉ mới có vỏ, chưa có… ruột. Đề nghị mua sắm trang bị thiết bị y tế tuy đã được trình từ năm ngoái nhưng đến giờ chưa được duyệt (1).
Một điểm đáng chú ý khác là tuy Quảng Nam đã dùng hàng trăm tỉ để thành lập Bệnh viện Sản – Nhi nhưng từ năm 2019 đến nay, chỉ có Khoa Nhi khám bệnh – chữa bệnh ở cơ sở điều trị cũ. Khoa Sản có cũng như không vì… thiếu bác sĩ chuyên khoa. Cuối năm ngoái, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam thú thật với báo giới: Dù tỉ lệ nhân viên y tế chỉ khoảng 50% so với nhu cầu nhưng ít nhất là đến 2025, Bệnh viện Sản – Nhi sẽ… không có tiền để… tuyển dụng thêm, đặc biệt là tuyển dụng hoặc ký hợp đồng, mời các bác sĩ chuyên khoa, các chuyên gia đến hỗ trợ hoạt động (2)…
Câu chuyện Bệnh viện Sản – Nhi Quảng Nam là một ví dụ cho thấy, chính quyền tỉnh Quảng Nam nói riêng và chính phủ Việt Nam nói chung không biết thế nào là soạn – lập – thực hiện dự án, có tiền nhưng không biết phân bổ - sử dụng ra sao cho thật sự hiệu quả. Với hệ thống chính trị, hệ thống công quyền kém cỏi như thể, không hiểu ông Nguyễn Xuân Phúc - Thủ tướng dựa vào đâu để liên tục yêu cầu và bày tỏ sự tin tưởng Quảng Nam sẽ… trở thành cực tăng trưởng có sức lan tỏa về công nghiệp hiện đại, nông nghiệp thông minh, du lịch phát triển của khu vực Trung Trung bộ và Tây Nguyên (3)?
***
Khoan kể đến những dự án, kế hoạch được quảng cáo là hỗ trợ phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vốn đã tích lũy đủ loại vấn đề “trời ơi, đất hỡi”, chỉ cần ngắm nghía những dự án – kế hoạch được quảng cáo là phục vụ dân sinh như bệnh viện cũng đã đủ để thấy cả trí lẫn tâm của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam ở mức nào. Bệnh viện Sản – Nhi Quảng Nam không phải là trường hợp cá biệt. Việt Nam có rất nhiều dự án – kế hoạch được quảng cáo là phục vụ dân sinh mà tính chất, mức độ chậm trễ nếu không như thế thì còn… hơn thế!
Năm 2013, chính quyền tỉnh Bình Dương triển khai kế hoạch xây ba bệnh viện chuyên khoa, một về lao, một về tâm thần, một về phụ sản. Trừ Bệnh viện Phụ sản đã xây dựng hoàn chỉnh (ngốn 400 tỉ), hai bệnh viện còn lại (Lao và Tâm thần) đã hoàn tất giai đoạn 1 (ngốn 500 tỉ). Công trình xây dựng ba bệnh viện ngốn hơn 900 tỉ này kết thúc vào năm 2018 nhưng bỏ hoang từ đó đến nay vì Bệnh viện Phụ sản thiếu… điện, nước giúp vận hành thiết bị y tế, Bệnh viện Lao và Bệnh viện Phụ sản thiếu… nhà vệ sinh, nhà để xe,… nhiều chỗ chưa dùng đã hư (4).
Mãi đến năm ngoái, ba bệnh viện trị giá hơn 900 tỉ ấy vẫn là nơi… chăm cỏ, phục vụ… trâu bò. Phần lớn đèn, máy lạnh, bàn ghế, giường bệnh,… đã được lắp đặt, sắp xếp từ năm 2018 rồi bị bỏ… thí cho đến nay chưa hư hỏng thì cũng giảm chất lượng (5). Tháng 8 năm ngoái, Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương mới tổ chức… khảo sát thực trạng (6)… Nếu những người bị thu hồi đất, giải tỏa nhà để xây ba bệnh viện này không khiếu nại, báo chí không tường thuật, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương sẽ tiếp tục ngồi chơi, không làm gì cả!..
Giống như trường hợp Quảng Nam, với những gì đã xảy ra đối với chuỗi bệnh viện chuyên khoa ở Bình Dương, có lẽ cần phải hỏi Thủ tướng Việt Nam, ông dựa vào đâu để yêu cầu và kỳ vọng rằng Bình Dương cần… trở thành đầu tàu kinh tế phát triển mạnh nhất cả nước (7)? Nếu chỉ thu hồi đất, giải tỏa nhà, tạo ra những khu công nghiệp để cho các doanh nghiệp ngoại quốc thuê, dựng nhà, mở xưởng và quản trị, điều hành tùy tiện, vô lối tới mức khó có thể tưởng tượng như thế, những đầu tàu kiểu đó sẽ kéo quốc gia đến đâu? Đi lên hay… đi xuống? Tới chỗ nào mới chịu ngừng?
***
Tuần rồi, khi đến Hải Phòng, ông Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu thành phố này phải là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa Việt Nam kết hợp hài hòa với những giá trị văn hóa tiến bộ của nhân loại (8). Giống như yêu cầu và kỳ vọng từng đặt ra với Quảng Nam (trở thành cực tăng trưởng của khu vực Trung Trung bộ và Tây Nguyên), Bình Dương (trở thành đầu tàu kinh tế phát triển mạnh nhất cả nước), ông Phúc không chỉ ra cho Hải Phòng cách thức để trở thành nơi hội tụ tinh hoa văn hóa Việt Nam kết hợp hài hòa với những giá trị văn hóa tiến bộ của nhân loại!
Cần lưu ý, khi đến Hải Phòng như vừa kể, ông Phúc không sắm vai Ủy viên Bộ Chính trị, ông cũng không bước ra sân khấu với tư cách Thủ tướng mà giữ vai… đại diện cho ý chí, nguyện vọng của dân chúng Hải Phòng tại Quốc hội Việt Nam. Đại biểu Quốc hội gặp gỡ, tiếp với cử tri mà không cần biết cử tri nghĩ gì, không thèm nghe xem cử tri muốn gì, rõ ràng vừa… quá phận, vừa bất bình thường!
Song chắc chắn các viên chức trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Hải Phòng không những không thắc mắc mà còn rất… hoan hỉ. Muốn… hội tụ tinh hoa, kết hợp hài hòa… gì gì đó thì dứt khoát phải… rót tiền như đã… rót tiền cho Quảng Nam làm Bệnh viện Sản – Nhi để… trở thành cực tăng trưởng, rót tiền cho Bình Dương thực hiện chuỗi bệnh viện chuyên khoa, xứng với việc… trở thành đầu tàu kinh tế phát triển mạnh nhất!
Cứ nhìn thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam sẽ thấy tác hại của các chỉ đạo, kỳ vọng trở thành… cực tăng trưởng, đầu tàu kinh tế phát triển mạnh nhất, nơi hội tụ tinh hoa,… Muốn dân tộc hạnh phúc một cách… bình thường như thiên hạ, muốn quốc gia hùng cường một cách… bình thường như thiên hạ, Thủ tướng nói riêng và các viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam từ trung ương đến địa phương nói chung phải trở thành… bình thường trước đã! Hồng phúc dân tộc đơn giản chỉ là vậy thôi nhưng đáng buồn là mong ước rất đỗi bình thường đó rất khó có thể đạt!
Chú thích
(2) http://daidoanket.vn/benh-vien-phu-san--nhi-quang-nam-khong-nhu-ky-vong-523864.html
(3) http://baochinhphu.vn/thoi-su/thu-tuong-mong-quang-nam-tao-cuc-tang-truong-moi/332455.vgp
(5) https://dantri.com.vn/xa-hoi/nhung-benh-vien-tram-ty-nam-cho-o-binh-duong-20200826202037277.htm
(6) https://thanhnien.vn/thoi-su/hdnd-binh-duong-giam-sat-cac-du-an-benh-vien-bo-hoang-1271706.html
