Hôm thứ Sáu 17/9, Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết ông từng nêu ra khả năng nước ông có thể hủy bỏ hợp đồng tàu ngầm năm 2016 với một công ty Pháp trong cuộc hội đàm với Tổng thống Pháp hồi tháng 6. Như vậy, thủ tướng Australia bác bỏ những lời chỉ trích của Pháp về chuyện không cảnh báo trước điều đó.
Australia hôm 16/9 cho biết sẽ hủy thỏa thuận trị giá 40 tỷ đô la với Tập đoàn Hải quân của Pháp về chế tạo một hạm đội tàu ngầm thông thường. Thay vào đó, Australia sẽ đóng ít nhất 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với công nghệ của Mỹ và Anh sau khi ba nước này nhất trí về chương trình đối tác an ninh ba bên.
Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian mô tả quyết định kể trên như là một nhát dao đâm sau lưng.
Thủ tướng Australia Morrison hôm 17/9 thừa nhận quan hệ Australia-Pháp bị tổn hại, nhưng ông khẳng định đã từng nói với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hồi tháng 6 rằng Australia đã thay đổi tư duy về thỏa thuận và có thể phải đưa ra quyết định khác.
"Chúng tôi ăn tối rất lâu ở Paris. Tôi đã nói rất rõ ràng đến mối quan ngại to lớn của chúng tôi về các tàu ngầm thông thường có khả năng đối phó ra sao với môi trường chiến lược mới mà chúng tôi phải đối mặt", ông Morrison nói với đài 5aa Radio.
Ông nói tiếp: “Tôi đã nói rất rõ rằng đây là vấn đề mà Australia cần phải đưa ra quyết định vì lợi ích quốc gia của chúng tôi”.
Mối quan hệ giữa Australia và Pháp trở nên căng thẳng giữa lúc Hoa Kỳ và các đồng minh tìm kiếm thêm sự ủng hộ ở châu Á và Thái Bình Dương trong bối cảnh có mối quan ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của một nước Trung Quốc lấn lướt hơn.
Pháp sắp nhậm chức chủ tịch Liên hiệp châu Âu, khối này hôm 16/9 công bố chiến lược về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cam kết tìm kiếm một thỏa thuận thương mại với Đài Loan và triển khai thêm tàu thuyền để giữ cho các tuyến đường biển luôn rộng mở.
