Sau hai năm làm kẻ phá vỡ thỏa hiệp trong cuộc nội chiến Syria, Nga đã bất ngờ trở thành người xây dựng hòa bình. Từ Moskova, thông tín viên VOA James Brooke tường thuật về những thách thức Điện Kremlin đang phải đối mặt về vấn đề Syria.
Nhiều người Nga đang ăn mừng chiến thắng ngoại giao của nước họ vì Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã quyết định hoãn lại cuộc tấn công Syria để đổi lấy việc chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad giao nộp vũ khí hóa học cho Liên hiệp quốc để tiêu hủy.
Ông Fyodor Lukyanov, biên tập viên của tạp chí “Nước Nga trên Vũ đài Toàn cầu” (Russia in Global Affairs), nhận định như sau:
"Nga đã dùng một cơ hội rất tốt để bước vào và đưa ra một sáng kiến để có được một giải pháp hòa bình cho một vấn đề rất quan trọng."
Sau khi trải qua những sự bỉ mặt của thời kỳ hậu Sô viết, người Nga giờ đây cảm thấy hãnh diện khi nước họ xuất hiện lại trên sân khấu chính của thế giới trong vai trò của một người xây dựng hòa bình.
Hôm thứ ba vừa qua, Ngoại trưởng Syria Walid al-Moualem đã phá vỡ một điều cấm kỵ của nhiều thập niên và thừa nhận tại Moskova là chính phủ ông có trong tay một kho vũ khí hóa học. Ông hứa đặt kho vũ khí này dưới sự kiểm soát của quốc tế và sẽ ký kết hiệp ước cấm vũ khí hóa học.
Giờ đây, các nhà ngoại giao Nga đang gấp rút làm việc để tranh thủ sự hậu thuẫn chính trị của các nước trên thế giới. Họ đã nhận được sự ủng hộ của Trung Quốc và Iran. Họ cũng đã bày tỏ một cử chỉ thân thiện với Hoa Kỳ qua việc tuyên bố Washington là đồng tác giả của đề nghị giải giới.
Về đề nghị này, ông Lukyanov nhận xét như sau:
"Đối với tất cả mọi người ở Mỹ thì đây là một giải pháp tốt vì ông Obama, và mọi người, kể cả Quốc hội, có thể nói “Có được điều đó là nhờ công của chúng tôi. Chúng tôi đã làm áp lực. Chúng tôi gây sức ép rất lớn lên ông Assad. Chúng tôi dọa tấn công và ông ấy đã chịu thua.” Về phía người Nga, đây là một cơ hội rất tốt để chứng tỏ cho mọi người thấy rằng lập trường của Nga là hợp lý."
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Điện Kremlin còn phải đối mặt với nhiều thách thức trước mắt.
Điều trước tiên là các nhà lãnh đạo Syria có thể trắc nghiệm vai trò mới của một người xây dựng hòa bình của ông Putin.
Ông Alexander Golts, một chuyên gia quân sự và là người chủ biên một tạp chí trên mạng, cho biết Tổng thống Putin đã có những trải nghiệm không hay với các nhà lãnh đạo của Iran và Bắc Triều Tiên. Ông nói:
"Vấn đề căn bản về sáng kiến của Nga là chúng ta có thể tin vào lời nói của các giới chức Syria hay không? Điều không may là nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã có kinh nghiệm không vui với hai nhà lãnh đạo của Bắc Triều Tiên và Iran là ông Kim Jong Il và ông Mahmoud Ahmadinejad. Ông Putin đã gặp họ, nhận được những lời hứa mà ông muốn có, nhưng sang tới ngày hôm sau họ lại nói rằng họ bị hiểu lầm hoặc họ chỉ nói đùa mà thôi."
Bên cạnh đó, việc thực thi kế hoạch của Nga cũng có những thách thức lớn.
Trong 15 năm qua, Nga đã học được nhiều kinh nghiệm trong quá trình tiêu hủy kho vũ khí hóa học của nước họ.
Người ta tin rằng Syria có 1.000 tấn hóa chất rất độc dùng làm vũ khí, được bố trí rải rác tại hơn 60 địa điểm, trong lúc nước này đang bị tàn phá bởi cuộc nội chiến khốc liệt đã gây tử vong cho hơn 100.000 người và làm cho 1/3 dân số phải bỏ nhà cửa đi lánh nạn.
Các chuyên gia cho rằng cách tốt nhất là sử dụng những lò đốt di động được bảo vệ bởi các binh sĩ duy trì hòa bình quốc tế. Ông Golts cho biết như sau.
"Khi Nga đứng trước vấn đề tiêu hủy vũ khí hóa học của họ, họ đã xây các nhà máy và những cơ sở đặc biệt để phá hủy các vũ khí đó ngay tại những nơi mà các vũ khí đó được tồn trữ, thay vì di chuyển những hóa chất đó trên khắp nước."
Tới đầu tuần sau, Nga sẽ có một lực lượng hải quân đặc nhiệm gồm 10 chiến hạm bố trí ngoài khơi Syria.
Tuần trước, mọi người đều nghĩ rằng các chiến hạm này chạy tới Syria trong một hành động ngoại giao pháo hạm nhắm vào hải quân Hoa Kỳ.
Nhưng giờ đây, các khẩu đại bác trên tàu của Nga có lẽ đã chuyển hướng với mục tiêu là làm cho Syria tuân thủ cam kết tiêu hủy vũ khí hóa học.
Nhiều người Nga đang ăn mừng chiến thắng ngoại giao của nước họ vì Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã quyết định hoãn lại cuộc tấn công Syria để đổi lấy việc chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad giao nộp vũ khí hóa học cho Liên hiệp quốc để tiêu hủy.
Ông Fyodor Lukyanov, biên tập viên của tạp chí “Nước Nga trên Vũ đài Toàn cầu” (Russia in Global Affairs), nhận định như sau:
"Nga đã dùng một cơ hội rất tốt để bước vào và đưa ra một sáng kiến để có được một giải pháp hòa bình cho một vấn đề rất quan trọng."
Sau khi trải qua những sự bỉ mặt của thời kỳ hậu Sô viết, người Nga giờ đây cảm thấy hãnh diện khi nước họ xuất hiện lại trên sân khấu chính của thế giới trong vai trò của một người xây dựng hòa bình.
Hôm thứ ba vừa qua, Ngoại trưởng Syria Walid al-Moualem đã phá vỡ một điều cấm kỵ của nhiều thập niên và thừa nhận tại Moskova là chính phủ ông có trong tay một kho vũ khí hóa học. Ông hứa đặt kho vũ khí này dưới sự kiểm soát của quốc tế và sẽ ký kết hiệp ước cấm vũ khí hóa học.
Giờ đây, các nhà ngoại giao Nga đang gấp rút làm việc để tranh thủ sự hậu thuẫn chính trị của các nước trên thế giới. Họ đã nhận được sự ủng hộ của Trung Quốc và Iran. Họ cũng đã bày tỏ một cử chỉ thân thiện với Hoa Kỳ qua việc tuyên bố Washington là đồng tác giả của đề nghị giải giới.
Về đề nghị này, ông Lukyanov nhận xét như sau:
"Đối với tất cả mọi người ở Mỹ thì đây là một giải pháp tốt vì ông Obama, và mọi người, kể cả Quốc hội, có thể nói “Có được điều đó là nhờ công của chúng tôi. Chúng tôi đã làm áp lực. Chúng tôi gây sức ép rất lớn lên ông Assad. Chúng tôi dọa tấn công và ông ấy đã chịu thua.” Về phía người Nga, đây là một cơ hội rất tốt để chứng tỏ cho mọi người thấy rằng lập trường của Nga là hợp lý."
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Điện Kremlin còn phải đối mặt với nhiều thách thức trước mắt.
Điều trước tiên là các nhà lãnh đạo Syria có thể trắc nghiệm vai trò mới của một người xây dựng hòa bình của ông Putin.
Ông Alexander Golts, một chuyên gia quân sự và là người chủ biên một tạp chí trên mạng, cho biết Tổng thống Putin đã có những trải nghiệm không hay với các nhà lãnh đạo của Iran và Bắc Triều Tiên. Ông nói:
"Vấn đề căn bản về sáng kiến của Nga là chúng ta có thể tin vào lời nói của các giới chức Syria hay không? Điều không may là nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã có kinh nghiệm không vui với hai nhà lãnh đạo của Bắc Triều Tiên và Iran là ông Kim Jong Il và ông Mahmoud Ahmadinejad. Ông Putin đã gặp họ, nhận được những lời hứa mà ông muốn có, nhưng sang tới ngày hôm sau họ lại nói rằng họ bị hiểu lầm hoặc họ chỉ nói đùa mà thôi."
Bên cạnh đó, việc thực thi kế hoạch của Nga cũng có những thách thức lớn.
Trong 15 năm qua, Nga đã học được nhiều kinh nghiệm trong quá trình tiêu hủy kho vũ khí hóa học của nước họ.
Người ta tin rằng Syria có 1.000 tấn hóa chất rất độc dùng làm vũ khí, được bố trí rải rác tại hơn 60 địa điểm, trong lúc nước này đang bị tàn phá bởi cuộc nội chiến khốc liệt đã gây tử vong cho hơn 100.000 người và làm cho 1/3 dân số phải bỏ nhà cửa đi lánh nạn.
Các chuyên gia cho rằng cách tốt nhất là sử dụng những lò đốt di động được bảo vệ bởi các binh sĩ duy trì hòa bình quốc tế. Ông Golts cho biết như sau.
"Khi Nga đứng trước vấn đề tiêu hủy vũ khí hóa học của họ, họ đã xây các nhà máy và những cơ sở đặc biệt để phá hủy các vũ khí đó ngay tại những nơi mà các vũ khí đó được tồn trữ, thay vì di chuyển những hóa chất đó trên khắp nước."
Tới đầu tuần sau, Nga sẽ có một lực lượng hải quân đặc nhiệm gồm 10 chiến hạm bố trí ngoài khơi Syria.
Tuần trước, mọi người đều nghĩ rằng các chiến hạm này chạy tới Syria trong một hành động ngoại giao pháo hạm nhắm vào hải quân Hoa Kỳ.
Nhưng giờ đây, các khẩu đại bác trên tàu của Nga có lẽ đã chuyển hướng với mục tiêu là làm cho Syria tuân thủ cam kết tiêu hủy vũ khí hóa học.
