Sau khi có tin Tổng thống Mỹ Donald Trump dùng cụm từ “các nước hố phân” trong lời phát biểu mới đây, đã có những phản ứng nhanh chóng của nhiều bên.
Ông Trump đã gây choáng váng đối với các nhà lập pháp trong một cuộc họp của Tòa Bạch Ốc về nhập cư hôm thứ Năm, 11/1, khi ông đề cập đến Haiti và các quốc gia châu Phi như là "các nước hố phân".
Liên hiệp châu Phi (AU) nói họ "thấy chấn động" về phát biểu của tổng thống Mỹ. Phát ngôn viên của AU, Ebba Kalondo, nói với hãng tin AP: "Xét đến thực tế lịch sử là có rất nhiều người châu Phi đến Hoa Kỳ trong tình trạng là nô lệ, lời phát biểu đó trái ngược và thách thức tất cả các hành vi và tập quán đã được chấp nhận". Bà nói thêm: "Điều này đặc biệt đáng ngạc nhiên khi Hoa Kỳ vẫn là một ví dụ ở tầm toàn cầu về cách thức di cư đã tạo ra một quốc gia xây dựng trên các giá trị của sự đa dạng và cơ hội".
Đảng cầm quyền Đại hội Dân tộc Phi của Nam Phi nói lời phát biểu của ông Trump là "cực kỳ xúc phạm".
Có tin Haiti đã triệu một quan chức Mỹ đến, đề nghị để giải thích về lời phát biểu của tổng thống.
Cựu Tổng thống Mexico Vincente Fox viết trên Twitter rằng "miệng của ông là hố phân ghê gớm nhất thế giới ... sự vĩ đại của nước Mỹ được xây dựng trên sự đa dạng, hay là ông đã quên mất gốc gác di dân của ông, hả Donald?"
Sau khi các hãng truyền thông, trong đó có VOA, đề nghị trả lời, người phát ngôn Tòa Bạch Ốc đã ra tuyên bố trong đó không phủ nhận các tin tức về việc tổng thống đã sử dụng ngôn từ dung tục khi nói về Haiti và châu Phi.
Dân biểu bang New Mexico, bà Michelle Lujan Gisham, đưa ra tuyên bố: "Phát biểu của Tổng thống thật đáng xấu hổ, đáng khinh, không xứng tầm tổng thống, và đáng phải nhận những lời lên án mạnh mẽ nhất của chúng ta. Chúng ta phải sử dụng tiếng nói của mình để bảo đảm rằng đất nước chúng ta không bao giờ quay trở lại với cái thời mà sự thiếu hiểu biết, thành kiến và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc chi phối việc chúng ta đưa ra quyết định”.
Bà nói thêm: "Sức mạnh của đất nước chúng ta và Giấc mơ Mỹ bắt nguồn từ nguồn gốc nhập cư và sự đa dạng của chúng ta”.
Hiệp hội Quốc gia vì Sự tiến bộ của Người da màu (NAACP) lên tiếng trong một tuyên bố: "Vị thế của Hoa Kỳ với tư cách là một lãnh tụ đạo đức trên thế giới đã bị phá hỏng hoàn toàn do chủ nghĩa phân biệt chủng tộc thấp kém, trắng trợn và không bị ngăn chặn, liên tục được Tổng thống Trump khai thác. Việc ông ấy quyết định sử dụng ngôn từ xấu xa để mô tả các quốc gia châu Phi, Trung Mỹ và Caribê không chỉ là một điểm kém dành cho vị tổng thống này, mà còn là một điểm thấp đối với quốc gia chúng ta”.
Tuyên bố của Tòa Bạch Ốc hôm 11/1 nói:
"Một số chính trị gia ở Washington chọn việc tranh đấu cho nước ngoài, nhưng Tổng thống Trump sẽ luôn luôn tranh đấu cho nhân dân Mỹ. Tổng thống sẽ chỉ chấp nhận một thỏa thuận giải quyết thỏa đáng hệ thống xổ số visa và nhập cư dây chuyền, hai chương trình làm tổn thương nền kinh tế của chúng ta và cho phép những kẻ khủng bố đi vào đất nước chúng ta. Giống như các nước khác áp dụng việc nhập cư dựa trên phẩm chất, Tổng thống Trump đang đấu tranh để có các giải pháp lâu dài làm cho đất nước chúng ta mạnh mẽ hơn bằng cách hoan nghênh những người có thể đóng góp vào xã hội của chúng ta, phát triển nền kinh tế của chúng ta và đồng hóa vào quốc gia vĩ đại của chúng ta. Ông sẽ luôn luôn bác bỏ các biện pháp chắp vá, có tính tạm thời, yếu ớt và nguy hiểm, đe doạ đến mạng sống của những người Mỹ chăm chỉ, và bất công đối với những người nhập cư mong tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn ở Hoa Kỳ thông qua con đường hợp pháp. "
