Hai vụ thay đổi lai lịch mới đây tại Hoa Kỳ đã châm ngòi tranh luận về việc liệu mọi người có quyền chọn lựa lai lịch về giới tính và chủng tộc của mình và thay đổi nó nếu họ không thích lai lịch lúc ra đời của mình hay không. Sự kiện vận động viên Bruce Jenner chuyển giới tính từ nam qua nữ được nhiều người đón nhận. Nhưng một nhà hoạt động về nhân quyền nói rằng bà là một phụ nữ da đen đã buộc phải từ nhiệm khi cha mẹ đẻ của bà được phát hiện là người da trắng.
Hôm thứ Hai tuần này, bà Rachel Dolezal, đứng đầu chi nhánh ở Spokane thuộc tiểu bang Washington của tổ chức NAACP, đã từ chức với sự hổ thẹn bởi vì bà đã giả danh là một phụ nữ da đen mặc dầu bà sinh ra là người da trắng. Trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “Today” của đài NBC ngày hôm sau, bà nói bà đã tự nhận mình là người da đen ngay từ lúc còn nhỏ. Bà nói:
“Tôi có thể nói là vào khoảng 5 tuổi, tôi đã vẽ những tranh tự họa bằng bút chì màu nâu thay vì màu quả lê, và tự cho mình làn tóc quăn của người da đen, đó là hình ảnh tôi tự họa.”
Cha mẹ bà Dolezal đã nhận nuôi một số trẻ em người Mỹ gốc Phi châu cùng lớn lên với bà. Bà có hai con trai qua một hôn nhân với một người đàn ông da đen và bà dạy về văn hóa Mỹ gốc Phi châu tại một trường đại học trong tiểu bang Washington. Bà đã thay đổi diện mạo để phù hợp với điều bà cảm thấy là lai lịch da đen của mình. Việc phát hiện bà sinh ra là người da trắng đã gây phẫn nộ nhiều người nói rằng bà đã thủ lợi qua việc giả dạng là người da đen.
Ông Greg Carr, trưởng khoa nghiên cứu về Mỹ gốc Phi châu của trường Đại học Howard nói:
“Theo cách nói của các học giả ở Hoa Kỳ này, bà Dolezal dường như đã thủ đắc được mọi thứ từ sự kiện là người da đen, ngoại trừ cái gánh nặng của họ. Đầu đuôi là sự kiện bà là da trắng đe dọa đến bản chất mà bà đã có thể dựng lên trong đời sống của chính mình.”
Trước đây trong năm, Bruce Jenner, một vận động viên Olympic đã kết hôn ba lần và có sáu người con, hoàn tất việc chuyển giới tính từ nam qua nữ. Sự thay đổi lai lịch của ông nói chung đã được công chúng chấp nhận, như được minh họa qua một bức hình bìa của tạp chí nổi tiếng Vanity Fair. Nhưng các nhà xã hội học nói việc chuyển biến sẽ không tạo điều kiện dễ dàng cho cả bà Dolezal lẫn ông Jenner.
Giáo sư xã hội học tại trường Đại học New York, bà Anne Morning nói:
“Họ đều phải đối phó với những người xung đột với chúng ta về niềm tin đã có từ lâu về những thể loại thực sự tự nhiên là gì khi nói về chủng tộc hoặc phái tính.”
Cũng giống như bà Dolezal, nhiều người tin rằng ta nên có quyền chọn chủng tộc hoặc bất cứ lai lịch nào.
“Cuộc thảo luận thực sự có liên quan đến bản chất con người là gì và tôi hy vọng điều đó có thể thực sự nhắm vào cốt lõi của những định nghĩa về chủng tộc, sắc tộc, văn hóa, quyền tự quyết, sinh hoạt cá nhân và chung cuộc là sự khai phóng.”
Trường hợp của Jenner dường như đã khai mở một kỷ nguyên dung chấp rộng lớn hơn ở Hoa Kỳ về lai lịch mọi người. Trường hợp của Dolezal cho thấy cuộc tranh luận về sự lựa chọn lai lịch cá nhân mới chỉ bắt đầu.
