Cả thế giới bàng hoàng trước vụ thảm sát ở Na Uy ngày 22-7 vừa qua. Một ngày thứ Sáu đen, 76 công dân Na Uy, trong một nước nổi tiếng là hiền hòa, thanh bình, - quê hương của giải thưởng Quốc tế Hòa bình Nobel - bỗng bị bom và những viên đạn đum đum giết hại.
Những ngày qua, cả thủ đô Oslo, cả nước Na Uy chìm trong tang tóc đau thương, và chưa hiểu hết những gì đã xảy ra, dẫn đến cuộc tàn sát khủng khiếp này.
Thủ phạm là công dân Na Uy, 32 tuổi, tóc nâu, mắt xanh, thuần chủng Bắc Âu, tên là Anders Behring Breivik, theo đạo công giáo, chưa bao giờ phạm pháp, từng tốt nghiệp trường quản lý kinh doanh.
Chiều 22-7 Breivik để một quả bom trong xe ô tô, đậu sát ngôi nhà của Văn phòng Thủ tướng Na Uy Jens Stoltenberg, ngay trung tâm thủ đô, bom nổ lúc 15 giờ 26 phút, làm sập 2 ngôi nhà tại đó, làm 8 người chết và một số bị thương, bụi và gạch ngói tan vỡ bao trùm ngổn ngang cả khu vực, gây hỗn loạn bàng hoàng cả thành phố vào đúng ngày cuối tuần.
Ngay sau đó, kẻ sát nhân mặc bộ đồ cảnh sát, tay cầm súng máy, lưng mang súng ngắn, đi phà qua sông để đến đảo Utoeya, cách Oslo 35 km về phía Tây - Bắc, nơi đang có trại hè cho thanh niên do đảng Lao động Na Uy đang cầm quyền tổ chức. Anh ta nói với người chở phà là cần sang đảo gấp để điều tra về vụ đánh bom vừa xảy ra ở Oslo.
Đặt chân lên đảo, Breivik giương súng bắn mọi người anh ta gặp, bắt đầu từ 16giờ 50 cho đến 17 giờ 40 hung thủ mới bị lực lượng cảnh sát đặc nhiệm bắt. Tổng số người bị giết trên đảo là 68 người, phần lớn là thanh niên dự trại hè. Cảnh sát đến quá chậm vì lúng túng trong việc kiếm thuyền ra đảo, họ cho rằng nếu huy động trực thăng còn có thể chậm hơn.
Việc điều tra, hỏi cung Breivik được khởi đầu ngay. Chiều thứ hai 25-7 việc hỏi cung chính thức lần thứ nhất diễn ra tại tòa án Oslo. Luật sư biện hộ cho nghi can cũng vào cuộc. Nhiều tài liệu khá đồ sộ được thu thập từ ngôi nhà của ở một vùng hẻo lánh và từ máy computơ của đương sự, với hàng ngàn trang tài liệu.
Sơ bộ có thể nhận ra A.B. Breivik là một người có tư tưởng chính trị từ khi còn trẻ. Năm 1999, khi 20 tuổi, Breivik tham gia đảng Tiến bộ, mang tên FrP, thuộc cánh hữu; từ năm 2004 đương sự tham gia đều diễn đàn mang tư tưởng Tân phát xít, phê phán rất mạnh nền văn hóa Mác-xít một thời được thịnh hành ở Na Uy và đặc biệt căm thù sự đột nhập của Hồi giáo truyền thống vào châu Âu.
Breivik thảo ra cả một tập tuyên ngôn, với hình chữ thập đỏ kiểu phát xít ở ngoài bìa. Đương sự chuẩn bị những bức ảnh chân dung gây ấn tượng, mặc quân phục sỹ quan đỏ với nhiều huân chương huy hiệu, mặc đồ biệt kích chĩa súng máy có máy ngắm ra phía trước.
Qua các bài viết, Breivik chủ trương báo động và thức tỉnh dân Na Uy và cả châu Âu, nhằm «quét sạch nền văn hóa Mác-xít cổ vũ bạo lực và các trại tập trung tàn ác», «quét sạch nạn Hồi giáo truyền thống cực đoan bất nhân – ném đá cho đến chết kẻ phạm mọi tội lỗi», với mục đích cuối cùng là để châu Âu trong sạch trở về hoàn toàn là «của người châu Âu thuần chủng trong vài chục năm nữa».
Điều điên khùng trong con người A.B. Breivik là cái luận điệu ngụy biện, cho anh ta cần gây ra những vụ giết người hàng loạt để được dư luận chú ý, và do đó các lập luận và tài liệu của mình được phổ biến rộng rãi (!). Trong buổi khai cung đầu tiên, Breivik không hề tỏ ra hối tiếc về tội ác giết người hàng loạt của mình. Đương sự còn nhơn nhơn, lạnh lùng nói: «Tôi và họ đều là những người tự nguyện tử vì đạo, đó là những cái chết kinh khủng nhưng cần thiết».
Hiện cơ quan điều tra đang xác minh lời khai của Breivik rằng một mình đương sự dùng 6 tấn phân bón mua từ Ba Lan để chế tạo bom tại nông trại Breivik Géofarm của mình, nhưng đương sự cho biết có sinh hoạt chính trị với 2 chi bộ của một tổ chức chưa rõ tên và cả với tổ chức ở nước ngoài.
Hiện nay Breivik sẽ bị giam trong 8 tuần lễ để hỏi cung và điều tra tiếp trước khi đem ra xét xử.
Một số chuyên gia luật pháp ước đoán nghi can có thể bị kết án 30 năm tù giam, vì Na Uy đã hủy bỏ án tử hình.
Luật sư biện hộ cho bị cáo nhận xét rằng A.B. Breivik có dấu hiệu bị bệnh tâm thần, bị bệnh điên nhẹ.
Ngược lại nhiều nhà quan sát cho rằng đương sự hoàn toàn tỉnh táo khi viết hàng ngàn trang tài liệu có lập luận, và ằng một người chế được bom có sức nổ mạnh đến vậy thì không thể là người điên.
Cha của A.B. Breivik hiện sống ở Pháp, tại vùng l’Aude, sau khi ly dị với mẹ đương sự khi đương sự còn nhỏ. Ông nói: «Lẽ ra hắn phải tự sát, chứ không được giết người như thế».
Báo chí Na Uy cho biết tên sát nhân lên án chủ nghĩa Mác vi đảng Lao động Na Uy hiện nay vốn sinh ra từ đảng Cộng sản Na Uy, và đảng CS Na Uy từng nằm trong Quốc tế Cộng sản từ năm 1919 đến năm 1923, và Na Uy khác hẳn với Thụy Điển và Đan Mạch, từng chịu ảnh hưởng sâu sắc của Stalin trong một thời gian dài. Tại Na Uy đã từng lập tổ chức Xô Viết theo gương nước Nga.
Theo lời khai của Breivik, chính 2 học thuyết có tính điên rồ phi nhân là nền văn hóa Mác-xít và Hồi giáo cực đoan đã sản sinh ra cái tư tưởng bài ngoại cực đoan của anh ta. Nhưng nhiều người cho rằng thật ra chính bản chất phi nhân điên rồ của bản thân đương sự đã dẫn đến tội ác giết người hàng loạt không thể nào biện bạch được.
* Blog của Nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
