Đài Loan không cần đến Cục Tân Văn nữa

Cục Tân Văn, được thành lập ở Trung Quốc trước khi Quốc Dân Đảng chạy sang Đài Loan, sẽ chính thức giải thể vào ngày chủ nhật này khi ông Mã Anh Cửu nhậm chức Tổng thống nhiệm kỳ thứ nhì. Các giới chức cho hay họ dẹp cơ quan này để tinh giản chính phủ và để sánh vai với các cơ chế đồng sự nước ngoài không có một cơ quan như vậy.

Các chuyên gia phân tích chính trị ở Đài Loan nói các chức năng chủ yếu trước đây của Cục này đã trở nên lỗi thời. Trong số các chức năng đó có việc kiểm duyệt tin tức trong nước, nói với các phóng viên phải viết gì và chọn các loại phim ủng hộ xã hội cho khán giả Đài Loan. Cơ quan này đã nổi bật hồi thập niên 1970 khi kêu gọi thế giới ủng hộ vào lúc sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc làm Đài Loan bị cô lập về mặt ngoại giao.

Ông Hoàng Chấn Nhan, một nhà cựu lập pháp và từng là giới chức của Cục Tân Văn, nói rằng dân chủ đã làm giảm thiểu tầm quan trọng của cơ quan này.

Ông Hoàng nói kể từ khi Đài Loan cho phép bầu cử dân chủ, các ký giả địa phương có thể đi thẳng lên tổng thống, mà không cần qua Cục Tân Văn để giải thích chính sách trong nước.

Phe Quốc Dân Đảng đã cai trị Đài Loan một cách độc tài kể từ khi thành lập chính phủ ở Đài Bắc vào năm 1949 với mục đích chiếm lại lục địa Trung Hoa sau khi mất về tay phe Cộng sản của Mao Trạch Đông.

Trong những năm đầu dưới quyền kiểm soát của Quốc Dân Đảng ở Đài Loan, Cục Tân Văn đã gay gắt nghiêm cấm các nhật báo và tạp chí nêu thắc mắc về sự cai trị của Quốc Dân đảng.

Nỗ lực của cơ quan này nằm trong khuôn khổ một vụ trấn át rộng lớn hơn, và thường gây chết chóc được gọi là vụ Khủng bố Trắng. Vào đầu thập niên 1980, chính cơ quan này cũng đã đình bản những sách báo của một phong trào đã trở thành đảng đối lập chính ở đảo quốc này sau khi nền dân chủ bén rễ.

Năm 1987, sau hơn một thập niên tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, Đài Loan cuối cùng đã bãi bỏ quân luật để nới lỏng áp lực đè lên người dân cũng như đồng minh trung kiên không chính thức là Hoa Kỳ. Trong nhiều năm sau đó, nhiều cơ quan có thời bị cáo buộc là thực thi luật lệ độc đoán đã giải thể hoặc được tái tổ chức để hỗ trợ cho dân chủ.

Cục trưởng Cục Tân Văn sắp xuất nhiệm Dương Vĩnh Minh nói cơ quan của ông lúc đó đã xoay sang phục vụ giới truyền thông bất chợt trở thành tự do và sử dụng sách báo trong nước để quảng bá cho Đài Loan ở nước ngoài.

Tại một buổi lễ từ biệt ở Cục Tân Văn, Tổng thống Mã Anh Cửu nói rằng đã có thắc mắc về số phận của cơ quan này ngay từ khi bãi bỏ quân luật.

Ông Mã nói thế giới đã cảm nhận được rằng Đài Loan đang thay đổi, nhưng khi quân luật được bãi bỏ, nhiều người không biết phải xử lý mô thức lãnh đạo mới ra sao, và Cục Tân Văn đứng trước một thách thức cực kỳ to lớn trong việc tìm hiểu vai trò tương lai của mình.

Bắt đầu từ chủ nhật, khoảng 700 nhân viên của cơ quan này và nhiệm vụ của họ sẽ được sát nhập với 2 cơ quan khác, chủ yếu là bộ ngoại giao và Hội đồng Văn hóa.