Tổ chức Human Rights Watch muốn cộng đồng quốc tế, do Liên Hiệp Quốc dẫn đạo, mở cuộc điều tra về vụ giết hại hơn 100 thường dân hôm thứ Sáu, trong đó có hàng chục trẻ em, tại một khu vực có nhiều làng xã thuộc vùng Houla, miền trung Syria.
Ông Nadim Houry, phó giám đốc của tổ chức, phụ trách Trung Đông, nói với Đài VOA là tuyên bố của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc về Syria hôm Chủ Nhật quá yếu.
Ông nói: “Cần phải có sự can dự nhiều hơn của cộng đồng quốc tế. Cần phải có thêm nhiều áp lực đối với chính phủ Syria để chấm dứt các cuộc đàn áp. Và cần phải có những cuộc điều tra đúng đắn. Mọi người phải được tạo điều kiện để tố cáo tội phạm.”
Ông Houry ca ngợi Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã phản ứng nhanh chóng đối với vụ tàn sát này nhưng ông nói thêm là Hội đồng đã không nêu lên những người chịu trách nhiệm. Và ông nêu lên là lời hứa của chính phủ Syria điều tra những vụ sát hại trước đây đã không đưa đến kết quả cụ thể nào.
Ông Houry nói Tổ chức theo dõi Nhân quyền đã phỏng vấn bằng điện thoại 3 người sống sót. Những người này nói là vụ tấn công bắt đầu chiều thứ Sáu, gồm cả pháo kích bằng súng cối và xe tăng.
Các nhân chứng cho biết nhận diện được những kẻ tấn công là những người thân chính phủ nhưng không nói rõ những người này là binh sĩ Syria hay là phe dân quân thân chính phủ gây kinh hoàng, có tên là Shabiha.
Các quan sát viên Liên Hiệp Quốc đi thăm khu vực này nói nhiều người chết bị bắn ở khoảng cách gần và 1/3 là những trẻ em dưới 10 tuổi.
Một phát ngôn viên của phiến quân Syria nói cuộc tấn công đã chấm dứt cuộc ngưng bắn mong manh do đặc sứ Liên Hiệp Quốc Kofi Annan làm trung gian. Hôm thứ Hai, ông Annan đến Damacus để nỗ lực cứu vãn kế hoạch ngưng bắn của ông.
Chính phủ Syria đổ lỗi cho “những phần tử khủng bố vũ trang” về vụ tàn sát hôm thứ Sáu tại Houla. Nga, đồng minh chính của Syria, nói vào hôm thứ Hai là cả hai phe trong cuộc tranh chấp tại Syria đều chịu trách nhiệm trong vụ tàn sát này.
Tuy nhiên, Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon và đặc sứ Kofi Annan công bố một tuyên cáo chung qui trách nhiệm cho Damacus.
Giám đốc Viện Các Vấn đề Quốc tế tại trường đại học the American University ở Beirut, Rami Khouri nói vụ tàn sát tàn bạo đến nỗi có thể làm thay đổi khuynh hướng của cộng đồng quốc tế đối với cuộc tranh chấp Syria.
Ông Khouri nói: “Vụ tàn sát này có thể dấy lên những bước tiến của phe đối lập Syria, các nước Ả Rập và cộng đồng quốc tế muốn lật đổ chính phủ Assad. Nhưng việc này biến thành những sự kiện thực tế như thế nào? Chúng ta phải chờ xem. Tuy nhiên tôi nghĩ việc này đủ nghiêm trọng để đưa đến một sự thay đổi chính trị.”
Vụ tàn sát bị Hoa Kỳ, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều nước Ả Rập chỉ trích kịch liệt. Tại nước láng giềng Libăng, các nhà lãnh đạo thuộc nhiều phe phái chính trị trong đó có Hezbollah và những đảng phái thân chính phủ Syria cũng lên án bạo động.
Ông Houry thuộc Tổ chức theo dõi Nhân quyền cảnh báo là viễn ảnh của một giải pháp ngoại giao có thể phai mờ dần.
Ông Houry nói: “Syria hiện đang trên một con đường rất nguy hiểm. Kế hoạch của ông Annan cho đến nay đã thất bại trong việc ngăn chặn Syria rơi vào cuộc tranh chấp vũ trang. Và nhiều nơi tại nước này rơi vào tình trạng giống như nội chiến, thị trấn này chống thị trấn kia, làng này chống làng khác. Chuyến viếng thăm Syria lần này của ông Kofi Annan có lẽ là cơ may cuối cùng.”
Tuy nhiên ông nói thêm là kế hoạch của ông Annan sẽ không thành công nếu cộng đồng quốc tế trông cậy vào 300 quan sát viên Liên Hiệp Quốc hiện có mặt tại Syria.
Ông nói cần phải có một nỗ lực có phối hợp của cộng đồng quốc tế bao gồm cả Nga để thuyết phục Tổng thống Bashar al-Assad là một giải pháp quân sự cho cuộc khủng hoảng Syria sẽ không thành công.
Video ghi nhận một số hình ảnh các quan sát viên LHQ ở Syria
