Một số thỏa thuận về mậu dịch đã bị trì hoãn từ lâu nay có thể tiến tới vì đảng Cộng hòa vừa chiếm được thế đa số tại Thượng viện Hoa Kỳ. Theo tường trình của Thông tín viên Đài VOA Jim Randle từ Washington, để có được sự chấp thuận của Quốc hội về những thỏa thuận mậu dịch, có thể phải cần đến những liên minh chính trị bất thường.
Thượng nghị sĩ dự kiến sẽ trở thành trưởng khối đa số sắp tới Mitch McConnell và những đảng viên Cộng hòa khác đã chống lại những đề nghị của tổng thống Obama thuộc đảng Dân chủ. Nhưng không giống những đảng viên Dân chủ khác, tổng thống Obama thường tỏ ý tán thành các thỏa thuận mậu dịch, mở đường cho một thoả hiệp với đối thủ Cộng hòa của ông. Thượng nghị sĩ McConnell nói:
“Tôi nghĩ tổng thống muốn tiến tới. Tôi đã nói hãy gởi đến chúng tôi những thỏa thuận mậu dịch, chúng tôi nóng lòng muốn thấy những thỏa thuận này.”
Những người ủng hộ mậu dịch đang cố gắng soạn thảo một thỏa thuận để Quốc hội có thể bỏ phiếu thuận hay chống những thỏa thuận mậu dịch mà chính quyền Obama đã đạt được với các nước khác, nhưng không cho phép Quốc hội thay đổi các thỏa thuận.
Chuyên gia về mậu dịch Claude Barfield thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ nói chính quyền Obama và các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội đang tập trung vào một dự luật phức tạp và gây tranh cãi có tên là “Thẩm quyền Tăng tiến mậu dịch” viết tắt là TPA.
“Theo dự đoán của tôi sẽ có những cuộc thương thảo trong chính quyền, vì thế họ đã sẵn sàng xúc tiến một dự luật về TPA ngay khi Quốc hội nhóm họp trở lại.”
Bà Lori Wallach thuộc tổ chức Theo dõi Mậu dịch Toàn cầu nói việc đảng Cộng hòa trỗi dậy có nghĩa là một vài đảng viên Dân chủ đang làm việc về một thoả hiệp để có đủ số phiếu cần thiết chấp thuận TPA sẽ không còn quyền hành nữa. Sự kiện này có thể đưa đến hệ quả trớ trêu là gây tổn hại cho tiến bộ hướng tới việc đạt được mục đích của đảng Cộng hòa.
“Tôi nghĩ cơ may có một dự luật về thẩm quyền mậu dịch có thể được Hạ viện thông qua đã bị giảm bớt một ít.”
Các giới chức Hoa Kỳ đang làm việc về một thỏa thuận với nhiều quốc gia Thái Bình Dương và một thoả thuận riêng rẽ khác với Liên hiệp châu Âu. Những thỏa thuận mậu dịch trong quá khứ đã cắt giảm thuế quan để đẩy mạnh mậu dịch bằng cách làm cho hàng hoá rẻ hơn. Những thỏa thuận mới này sẽ nhắm mục đích hoà hợp các qui định của các nước khác nhau chi phối vấn đề sức khoẻ, an toàn và giải quyết những tranh chấp kinh doanh.
Nhiều công đoàn Mỹ nói những thỏa thuận mậu dịch bảo vệ lợi nhuận của những công ty đa quốc gia lớn, thay đổi luật pháp một cách không dân chủ, và không giúp ích gì để bảo vệ công ăn việc làm của người Mỹ.
Ông Larry Cohen chủ tịch Công nhân Truyền thông Mỹ nói:
“Chúng ta cần đặt người dân trên hết, nhưng không làm ngơ đối với đầu tư. Chúng ta sẽ không có phát triển kinh tế mà không có đầu tư, nhưng không phải là loại đầu tư chỉ có một chiều mà quyền của người dân phải mất nhiều năm hoặc không bao giờ giải quyết được.”
Tổng thống Barack Obama và những người khác ủng hộ các thỏa thuận mậu dịch nói các thỏa thuận này giúp phát triển kinh tế và tạo thêm việc làm. Ông đã ký những thỏa thuận với Hàn Quốc, Colombia và Panama.
