Hút thuốc, nguyên nhân chủ yếu của các ca tử vong có thể tránh

Thưa quý vị, mỗi năm có đến 5 triệu người chết vì hút thuốc lá. Các chuyên gia nói hút thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu gây ra các ca tử vong có thể tránh được, và là nguyên nhân thứ nhì gây tử vong, sau ung thư.

Hút thuốc còn là nguyên nhân chính gây bệnh ung thư. Các chuyên gia nói có thể tránh 40% các ca ung thư, bằng cách tránh hút thuốc và sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác.

Thuốc lá còn là nguyên nhân gây ra 42% các ca bệnh về đường hô hấp, kể cả bệnh suyễn, viêm cuống phổi và khí thũng. Hút thuốc còn là nguyên nhân gây một số bệnh tim, như nghẹt động mạch.

Giới nghiên cứu không ngừng đưa ra những chứng cớ vì sao những người hút thuốc nên bỏ thói quen này. Một cuộc nghiên cứu mới đây của Đại học California ở San Francisco kết luận rằng những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao gấp hai lần, so với những người không hút thuốc. Alzheimer là một chứng bệnh làm suy yếu trí nhớ và khả năng suy luận.

Trong một cuộc nghiên cứu trước đó, 7000 người đã được quan sát trong thời gian trung bình 7 năm. Các đối tượng đều trong lứa tuổi từ 55 trở lên. Những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, cao hơn 50% so với những người chưa từng hút thuốc, hoặc đã bỏ thuốc.

Các cuộc nghiên cứu khác cũng đã liên kết thói quen hút thuốc với bệnh Amyotrophic Lateral Sclerosis, gọi tắt là ALS, một chứng bệnh nguy hiểm ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh và các cơ bắp. Hồi năm ngoái, một cuộc nghiên cứu trong tạp chí Thần kinh học cho thấy người hút thuốc có thể phát triển bệnh ALS, và đã có một số chứng cớ cho thấy thói quen này có thể là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh ALS.

Hút thuốc cũng tăng nguy cơ phát triển bệnh thoái hóa thị giác liên hệ tới tuổi tác. Đây là nguyên nhân chủ yếu gây bệnh mù nơi thành phần trên 50 tuổi.

Mới đây các nhà nghiên cứu thuộc Đại học California ở Los Angeles đã thực hiện một cuộc nghiên cứu để xác định xem hút thuốc có ảnh hưởng tới nguy cơ mắc chứng thoái hóa thị giác khi về già hay không.

Trong số gần 2000 phụ nữ được chọn làm đối tượng nghiên cứu, có 4% hút thuốc lá. Mỗi phụ nữ được chụp hình võng mạc mắt vào năm 78 tuổi. Các nhà nghiên cứu so sánh tấm ảnh này với ảnh chụp 5 năm sau, khi đối tượng lên 83 tuổi.

Kết quả được đăng trong Tạp chí Nhãn Khoa của Hoa Kỳ, cho thấy nơi các phụ nữ hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh thoái hóa thị giác cao hơn 11% so với các phụ nữ khác. Đối với phụ nữ trên 80, những người hút thuốc có nguy cơ phát triển bệnh thoái hóa thị giác cao gấp 5 lần rưỡi những người không hút thuốc.

Những người hút thuốc không chỉ làm hại sức khỏe của chính mình, mà còn phương hại đến sức khỏe của những người chung quanh. Tổ chức Y tế Thế giới nói ước lượng mỗi năm 600.000 người không hút thuốc tử vong vì hít phải khói thuốc một cách gián tiếp.

Liên đoàn Quốc tế Chống Ung Thư nói có khoảng 700 triệu trẻ em trên thế giới bị buộc phải hít thở trong một bầu không khí đầy khói thuốc lá. Những bà mẹ đang mang thai mà hút thuốc có nguy cơ cao sinh con thiếu ký. Và những đứa trẻ này khi lớn lên có thể bị ảnh hưởng tới sức khỏe.

Tổ chức Y tế Thế giới nói bất chấp những lời khuyến cáo, hiện vẫn còn 1 tỉ 300 triệu người hút thuốc mỗi ngày. Dự kiến con số này sẽ tăng lên khoảng 1 tỉ 700 triệu trước năm 2025. Tỷ lệ hút thuốc đã giảm tại Hoa Kỳ và Châu Âu, nhưng đang tăng tại những nơi khác.

Vẫn theo Tổ chức Y tế Thế giới, 84% những người hút thuốc cư ngụ tại các nước đang phát triển. Các nước vùng tây Thái Bình Dương có tỷ lệ hút thuốc cao nhất. 1 phần 3 tất cả những người hút thuốc trên thế giới sống tại khu vực Đông Á - Thái Bình Dương. Khu vực này có số đàn ông hút thuốc cao nhất thế giới, và cũng là nơi tỷ lệ phụ nữ và trẻ em hút thuốc tăng nhanh nhất. Hệ quả là trong khu vực này mỗi ngày, có hơn 3000 người chết vì các bệnh liên quan tới hút thuốc.

Các nhà khoa học đã phát hiện hơn 4000 chất hóa học trong khói thuốc lá, trong số này, có ít nhất 250 loại được coi là có hại cho sức khỏe con người, 50 chất có thể gây bệnh ung thư. Các hóa chất trong khói thuốc gồm cả arsenic, và khói thuốc còn chứa formaldehyde, một chất lỏng được sử dụng để ướp xác.

Nhưng độc hại nhất vẫn là nicotine, một chất độc tìm thấy trong lá thuốc lá. Nó tạo cảm giác sảng khoái và gây nghiện, làm những người nghiện rất khó bỏ thuốc. Các cuộc nghiên cứu cho thấy đặc tính gây nghiện của nicotine còn mạnh hơn cả rượu và cocaine. Các chuyên gia nói nếu sử dụng với số lượng lớn, nicotine có thể gây tử vong vì nó làm tê liệt các cơ bắp của hệ thống hô hấp.

Thế có cách nào hút thuốc mà không phương hại đến sức khỏe không? Dựa trên đa số các cuộc nghiên cứu về đề tài này, thì câu trả lời dứt khoát là Không. Hút thuốc, dù chỉ vài điếu mỗi ngày, vẫn nguy hiểm. Tuy nhiên phần lớn những ảnh hưởng tai hại của thuốc lá có thể được lật ngược, nếu ta ngưng hút thuốc. Chính vì lý do này mà các chuyên gia y tế khuyên mọi người nên bỏ hẳn thuốc lá.

Viện Nghiên cứu bệnh Ung thư Hoa Kỳ nói áp huyết sẽ trở lại bình thường 20 phút sau khi một người hút điếu thuốc cuối cùng. Mức carbon monoxide, thán khí, trong máu trở lại bình thường sau 8 tiếng đồng hồ. Nguy cơ lên cơn đau tim giảm bớt sau 1 ngày. Và sau một năm không hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim đối với một người từng hút thuốc lá thấp hơn 50% so với những người tiếp tục hút thuốc.

Có một số sản phẩm trên thị trường có thể giúp một số người bớt lệ thuộc vào thuốc lá. Chantix và Zyban là hai loại thuốc đã chứng tỏ có hiệu quả trong việc giúp những người nghiện bỏ thuốc lá. Hai loại thuốc này không chứa chất nicotine. Chantix tác động đến những protein tiếp nhận nicotine trong não bộ để giảm thiểu cơn nghiền. Còn thuốc Zyban thì tăng lượng dopamine trong não bộ. Dopamine là một chất hóa học gây cảm giác sảng khoái.

Một số người đã bỏ thuốc khuyên những người muốn bỏ thuốc hãy tránh xa rượu và thuốc lá, vì hai món này thường đi đôi với nhau, và hãy lánh xa những người bạn còn hút thuốc. Hãy đi bộ khi lên cơn thèm thuốc lá. Bỏ thuốc lá không dễ, nhưng bác sĩ khuyên bệnh nhân rằng bỏ thuốc là một cách để dành lại quyền kiểm soát sức khỏe và cuộc sống của chính mình.