Hiệp ước hạt nhân quốc tế với Iran sẽ chiếm sân khấu chính tại Quốc hội khi các nhà lập pháp trở về sau một tháng nghỉ hè vào tuần tới. Tổng thống Barack Obama đã quy tụ đủ hậu thuẫn của Đảng Dân chủ dành cho thỏa thuận để có thể duy trì việc phủ quyết một cuộc biểu quyết không chấp thuận của viện lập pháp do Đảng Cộng hòa lãnh đạo, nhưng không đủ số phiếu để ngăn dự quyết được đệ trình lên tổng thống. Thông tín viên VOA Michael Bowman ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật.
Chủ tịch Hạ viện, ông John Boehner của Đảng Cộng hòa cho biết sẽ làm mọi điều có thể làm để ngăn chặn thỏa thuận.
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell thì cho rằng thỏa thuận đó rất khó thuyết phục. Rất khó.
Các nhà lãnh đạo ở cả hai viện Quốc hội dự báo thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ vấp phải thất bại lúc ban đầu. Tổng thống Obama đã hứa sẽ phủ quyết mọi nghị quyết không chấp thuận hiệp ước. Tính đến tuần này, đã có đủ số thành viên Dân chủ loan báo sự ủng hộ của họ để bảo đảm rằng việc ông phủ quyết được duy trì ở thượng viện và hiệp ước bắt đầu có hiệu lực.
Thượng nghị sĩ Chris Coons thuộc Đảng Dân chủ nói:
“Tôi bỏ phiếu tán thành thỏa thuận bởi vì đó là cơ hội khả tín nhất của chúng ta để lãnh đạo một cộng đồng toàn cầu trong việc ngăn chặn một mối đe dọa có thật”.
Một số người ủng hộ thỏa thuận hy vọng sẽ tránh được toàn bộ biện pháp của thượng viện, nhưng hiện đang thiếu số phiếu để ngăn chặn việc cứu xét một nghị quyết bất tán đồng. Các đảng viên chủ chốt trong Đảng Cộng hòa rất bực bội trước điều họ coi là một nỗ lực bịt miệng Quốc hội.
Thượng nghị sĩ Bob Corker của Đảng Cộng hòa nói:
“Có lẽ không có vấn đề địa lý chính trị nào lớn hơn mà thế giới ngày nay phải đương đầu so với việc ngăn chặn một nước Iran có vũ trang hạt nhân. Và chúng ta có nghĩa vụ đối với người dân Mỹ phải tranh luận một cách thấu đáo và chín chắn”.
Những người khác nhận thấy giá trị của việc tránh né một thủ tục phơi bày những chia rẽ chính trị trong nước về một thỏa thuận quốc tế quan trọng.
Ông Norman Eisen thuộc Viện Brookings nêu nhận xét:
“Có lý lẽ cho việc ngăn chặn thủ tục chấm dứt tranh luận nhanh, ngăn chặn việc biểu quyết, bởi vì điều đó là vô ích. Tại sao lại dựng lên một bi kịch lớn khi thỏa thuận dù gì cũng sẽ được thông qua?”.
Một số nhà lập pháp chưa thông báo lập trường. Như thượng nghị sĩ Ben Cardin thuộc Đảng Dân chủ:
“Đây là một trong những quyết định khó khăn hơn mà Quốc hội và chính tôi đã thực hiện. Một quyết định khơi ra rất nhiều cảm xúc”.
Một cuộc biểu quyết tại hạ viện có thể diễn ra ngay trong tuần tới. Thảo luận công khai dự kiến sẽ gây nhiều tranh cãi và sôi nổi hơn bất cứ vấn đề nào khác tại Quốc hội trong những năm gần đây.
