Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhận định những phát biểu của Tổng Thống Philippines Rodrigo Duterte, tự ví mình với lãnh tụ Đức Quốc xã Adolf Hitler là “vô cùng đáng quan ngại”.
Nói chuyện với các nhà báo ở Hawaii sau cuộc họp với các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN, ông Carter nói những phát biểu gần đây của Tổng Thống Philippines Rodrigo Duterte và những hành động bên trong nước này không được mang ra thảo luận trong cuộc gặp hôm thứ Sáu, cho nên ông chỉ nói lên quan điểm cá nhân của ông.
Hôm thứ Sáu, ông Duterte mang ông ra so sánh với lãnh tụ Đức Quốc xã, nói rằng “Hitler đã tàn sát 3 triệu người Do thái. Ở nước tôi có 3 triệu người nghiện ma tuý. Tôi sẽ vui vẻ tàn sát họ.”
Từ khi ông Duterte lên nắm quyền vào cuối tháng 6 cho tới nay, cảnh sát Philippines và những người tình nguyện, tự cho mình có trách nhiệm thực thi pháp luật, đã giết chết ít nhất 3000 người vì đã sử dụng hay bán ma tuý.
Phát biểu của ông đã bị các tổ chức Do thái ở Mỹ lên án là "không thích hợp" và "có tính cách xúc phạm".
Người phát ngôn của ông Duterte hôm nay đã bác bỏ mối liên kết với Hitler. Ông giải thích: “Chúng tôi không muốn xem thường những sự mất mát to lớn gây ra bởi cái chết của 6 triệu người Do thái trong cuộc Đại diệt chủng… Tổng thống Duterte nhắc tới vụ tàn sát này như một cách phản ứng gián tiếp việc ông bị miêu tả như một kẻ giết người hàng loạt, một kẻ như Hitler, là một cái nhãn mà ông bác bỏ.”
Trong một diễn biến khác, ông Carter hôm thứ Năm nói quan hệ quân sự giữa Mỹ và Philippines vẫn “bền chặt”, bất chấp tuyên bố của Tổng thống Philippines mới đây rằng các lực lượng đặc biệt của Mỹ trú đóng tại các căn cứ ở Philippines nên rút ra khỏi nơi này.
Bộ trưởng Carter nói ông đã có những cuộc trao đổi tích cực với Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lornzana về các hoạt động hỗn hợp. Ông nói đó là đề tài mà Mỹ sẽ tiếp tục bàn luận với chính phủ Philippines.
Cuộc họp quy tụ các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN ở Hawaii trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu vừa rồi đánh dấu lần đầu tiên ông Carter nói chuyện với người đồng cấp bên phía Philippines sau khi Tổng thống Duterte nói nước ông sẽ theo đuổi “một chính sách đối ngoại độc lập”, và nói thêm rằng “chừng nào mà chúng ta còn về phe Mỹ, chúng ta sẽ không bao giờ có hoà bình.”
Nhưng lời phát biểu đó của ông Duterte đã lập tức bị Bộ trưởng Quốc phòng Philippines lật ngược, theo ông Gregory Poling, Giám đốc Tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS). Nói với VOA, ông Poling nói “Rõ ràng là các quan chức quân sự Philippines không đồng tình với Tổng thống Duterte.”
Các giới chức Mỹ nói với VOA rằng cho tới nay, vẫn chưa có bất cứ động thái nào để rút các lực lượng Mỹ ra khỏi các căn cứ ở miền Nam Philippines.
Ông Carter nói liên minh “Mỹ-Philippines” là một liên minh giữa “hai nước độc lập và mạnh mẽ” mà sự trường tồn “tuỳ thuộc vào việc cả hai quốc gia còn tiếp tục chia sẻ những quyền lợi chung.”
Một quan chức quốc phòng cấp cao nói quan hệ Mỹ-Philippines đã tồn tại bất chấp những thăng trầm trong hơn 60 năm qua.
Chính phủ Mỹ và Philippines đã lên kế hoạch để thực hiện một cuộc tập trận chung vào đầu tháng 10, nhưng các giới chức quốc phòng nói họ không mấy chắc chắn về việc liệu sẽ có thêm các cuộc diễn tập khác nữa trong tương lai hay không.
