Quan hệ cá nhân giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Tổng thống Mỹ Donald Trump không ảnh hưởng gì đến lập trường của Bình Nhưỡng đối với Washington trong vấn đề phi hạt nhân hóa, các chuyên gia nói.
“Đáp ứng mới đây của Triều Tiên đối với thiệp sinh nhật của ông Trump rất rõ. Tình cảm cá nhân giữa ông Trump và ông Kim không ảnh hưởng gì đến chính sách của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên,” ông Robert Manning, một nhà nghiên cứu tại Hội đồng Đại Tây Dương nói.
Trong hai năm qua, ông Trump nỗ lực dùng mối quan hệ cá nhân với ông Kim để tạo ra một đột phá trong những cuộc thương thuyết về phi hạt nhân hóa. Bình Nhưỡng bác bỏ thế cờ này hồi cuối tuần, làm mờ hy vọng là những cuộc thương thuyết với Washington sẽ được tái tục căn cứ trên mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo.
Ông Kim Kye Gwan, cố vấn Bộ Ngoại giao Triều Tiên nói “như thế giới công nhận, mối quan hệ giữa Chủ tịch Kim và Tổng thống Trump không tệ.”
Ông nói tiếp “Tuy nhiên thật là ngớ ngẩn khi nghĩ rằng lợi dụng các quan hệ này để làm chúng tôi trở lại đối thoại với Hoa Kỳ hay tạo một không khí thuận lợi cho việc này.”
Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên, truyền thông nhà nước Triều Tiên, loan tải tuyên bố này vào ngày 11/1.
Ông Ken Gause, giám đốc Chương trình Phân tích Đối thủ tại CNA, nói nhận định này không có nghĩa là ông Kim sẽ chấm dứt quan hệ cá nhân với ông Trump nhưng cho rằng “ông Trump không thể trao đổi mối quan hệ này để lấy phi hạt nhân hóa hay có thể ngưng các cuộc thử nghiệm.”
Tiếp xúc ngoại giao với Bình Nhưỡng trong chính quyền ông Trump bắt đầu vào năm 2018 và ông Trump đã khoe mối quan hệ cá nhân với ông Kim, bằng vệc trao đổi thư tín giữa hai ông.
“Tôi thực sự cứng rắn và ông ấy cũng vậy, và chúng tôi trao đổi qua lại,” ông Trump nói với các người ủng hộ tại cuộc tập họp ở tiểu bang West Virginia vào ngày 30/9/2018, vài tháng sau khi ông gặp ông Kim lần đầu tiên tại Singapore. “Và sau đó chúng tôi thích nhau, OK? Không, thật vậy, ông viết cho tôi những bức thư thân thiện, và đây là những bức thư rất hay. Chúng tôi thích nhau.” Vào tháng 12, ông Trump nói quan hệ của ông với ông Kim “rất tốt” ngay cả cho dù không có tiến bộ nào về việc phi hạt nhân hóa và dù mối đe dọa của Triều Tiên tăng cao vì nước này đã phóng thử nghiệm 13 phi đạn vào năm ngoái.
Ông Bruce Klingner, cựu phụ tá trưởng ban phụ trách về Triều Tiên của CIA và hiện là một nhà nghiên cứu cao cấp tại Heritage Foundation nói “Tuyên bố của Triều Tiên cho thấy mối quan hệ cá nhân mà Tổng thống Trump đánh giá cao không làm thay đổi mong muốn từ nhiều thập niên nay của Triều Tiên là trở thành một nước có vũ khí hạt nhân.”
Ông Trump đã gặp ông Kim ba lần: tại Singapore vào tháng 6/2018, tại Hà Nội vào tháng 2/2019 và tại một cuộc họp thượng đỉnh không dự trù trước ở vùng biên giới liên Triều vào tháng 6/2019. Tuy nhiên những cuộc thương thuyết về phi hạt nhân hóa vẫn bế tắc kể từ khi những cuộc thảo luận cấp làm việc tại Stockholm đổ vỡ vào tháng 10 năm ngoái.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Robert O’Brien nói Washington đã “tiếp xúc với Triều Tiên” để tái tục các cuộc thương thuyết đổ vỡ tại Stockholm “qua nhiều kênh khác nhau” trong một cuộc phỏng vấn với Axios ngày 12/1.
Tuy nhiên ông Manning nói tuyên bố của cố vấn hàng đầu của ông Kim cho thấy ông Kim quyết định không thương thuyết với Hoa Kỳ vì những cuộc thảo luận và quan hệ cá nhân của ông với ông Trump không đưa đến nhượng bộ nào từ Washington.
Cố vấn ngoại giao của ông Kim, ông Kim Kye Gwan, nói rằng Bình Nhưỡng sẽ tái đối thoại với Hoa Kỳ với một điều kiện—Washington “chấp nhận yêu cầu của chúng tôi vô điều kiện.”
Kể từ khi cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội vào tháng 2/2019 thất bại, Triều Tiên đã yêu cầu Hoa Kỳ nới lỏng các chế tài đối với nước này.
Cố vấn ông Kim nói Triều Tiên đề nghị tại cuộc Họp thượng đỉnh ở Hà Nội đóng cửa một cơ sở hạt nhân chính tại Yongbyon để đổi lấy việc nới lỏng các chế tài, không còn giá trị nữa.
Ông Klingner cho rằng “Đòi hỏi của Bình Nhưỡng vẫn bất biến, là Hoa Kỳ chấp nhận những yêu cầu của chế độ nếu Washington muốn có một thỏa thuận hạt nhân khác.”
Ông Gause nói “Hoa Kỳ sẽ nhượng bộ để tái khởi động các cuộc thương thuyết. Thiệp mừng sinh nhật không làm được việc này.”
Ông Gause không hy vọng ông Trump “nhượng bộ để tái tục các cuộc thương thuyết cho đến khi nào ông cảm thấy được trong nước khích lệ.”
Ông Trump nhắm tái đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ hai vào tháng 11 năm nay. Tuy nhiên việc tái đắc cử của ông bị lu mờ vì vụ xử luận tội tại Thượng viện sau khi Hạ viện bỏ phiếu chuyển điều khoản luận tội sang Thượng viện trong tuần này.
(BTV Christy Lee)
