Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Anh và Canada hôm 22/3 áp đặt trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc vì những vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, theo Reuters. Đây là hành động phối hợp đầu tiên của phương Tây chống lại Bắc Kinh dưới thời tân Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden.
Bắc Kinh ngay lập tức đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt chống lại EU, bao gồm đối với các nhà lập pháp, nhà ngoại giao, các viện và gia đình ở châu Âu, đồng thời cấm các doanh nghiệp của họ buôn bán với Trung Quốc.
Các chính phủ phương Tây đang tìm cách buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về việc giam giữ hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở tây bắc Trung Quốc, nơi Hoa Kỳ cho rằng Trung Quốc đang phạm tội diệt chủng.
Trung Quốc phủ nhận mọi cáo buộc lạm dụng.
Theo Reuters, nỗ lực phối hợp của phương Tây dường như đã sớm đạt được kết quả trong việc thúc đẩy ngoại giao phối hợp của Hoa Kỳ nhằm đối đầu với Trung Quốc cùng với các đồng minh, một yếu tố cốt lõi trong chính sách đối phó Trung Quốc của ông Biden.
Các quan chức cấp cao của chính quyền Hoa Kỳ cho biết họ đang tiếp xúc hàng ngày với các chính phủ ở châu Âu về các vấn đề liên quan đến Trung Quốc, điều mà họ gọi là “biểu diễn lưu động châu Âu”.
Các nhà hoạt động và các chuyên gia nhân quyền của Liên Hiệp Quốc cho biết có ít nhất 1 triệu người Hồi giáo đã bị giam giữ trong các trại ở Tân Cương. Các nhà hoạt động và một số chính trị gia phương Tây cáo buộc Trung Quốc sử dụng hình thức tra tấn, cưỡng bức lao động và triệt sản. Trung Quốc nói các trại của họ là trại huấn nghiệp và cần thiết để chống lại chủ nghĩa cực đoan.
Liên minh châu Âu là khu vực đầu tiên áp đặt các biện pháp trừng phạt vào 22/3 đối với 4 quan chức Trung Quốc, bao gồm một giám đốc an ninh hàng đầu và một tổ chức. Quyết định này sau đó được Anh và Canada áp dụng.
Những quan chức Trung Quốc bị Hoa Kỳ nhắm tới là Chen Mingguo, Giám đốc Sở Công an Tân Cương và một quan chức cấp cao khác trong khu vực tên Wang Junzheng.
Năm ngoái, Hoa Kỳ đã chỉ định trừng phạt quan chức hàng đầu ở Tân Cương, Chen Quanguo. Quan chức này không bị các đồng minh phương Tây khác nhắm vào hôm 22/3, nhằm tránh một cuộc tranh chấp ngoại giao lớn hơn, Reuters dẫn lời các chuyên gia và nhà ngoại giao cho biết.
Bộ trưởng Ngoại giao của Canada và Anh đưa ra một tuyên bố chung với Ngoại trưởng Mỹ Blinken, nói rằng cả ba đã thống nhất trong việc yêu cầu Bắc Kinh chấm dứt “các hoạt động đàn áp” ở Tân Cương. Họ nói rằng bằng chứng về các vụ lạm dụng rất “khủng khiếp”, trong đó có các hình ảnh vệ tinh, lời khai của nhân chứng và các tài liệu của chính phủ Trung Quốc.
Ngoài ra, các bộ trưởng ngoại giao của Úc và New Zealand cũng ra một tuyên bố bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng về việc ngày càng có nhiều báo cáo đáng tin cậy về những vụ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng đối với người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm thiểu số Hồi giáo khác ở Tân Cương”, và hoan nghênh các biện pháp trừng phạt của Canada, Liên minh châu Âu, Anh và Hoa Kỳ.
Bắc Kinh nhanh chóng trả đũa bằng các biện pháp trừng phạt đối với các nhà lập pháp châu Âu, cơ quan ra quyết định chính sách đối ngoại chính của EU là Ủy ban Chính trị và An ninh và hai viện.
Trung Quốc cũng triệu tập đại sứ EU, Nicolas Chapuis, và đại sứ Vương quốc Anh, Caroline Wilson, để “phản đối nghiêm khắc”.
“Cái gọi là các biện pháp trừng phạt dựa trên sự dối trá là không thể chấp nhận được”, Bộ trưởng Ngoại giao-Ủy viên Quốc vụ viện Vương Nghị nói trong cuộc họp riêng với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov.
