Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã khai mạc cuộc Đối thoại Sách lược và Kinh tế với Trung Quốc với lời tuyên bố rằng thế giới lệ thuộc vào thành quả chung của cả hai nước trong việc thông qua các vấn đề đáng quan tâm.
Trong khi nói thẳng về những cách biệt giữa Washington và Bắc Kinh, phó tổng thống nói, “Chúng ta sẽ không giải quyết được tất cả các vấn đề trong cuộc họp này, nhưng chúng ta phải cam kết cố gắng tiến tới các giải pháp.”
Các giới chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đã bắt đầu 2 ngày thảo luận cấp nội các về an ninh, được cho là một cơ hội tăng cường hợp tác về những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và chống khủng bố, trong khi giải quyết những bất đồng, kể cả việc Trung Quốc xây dựng các hòn đảo trong vùng Biển Đông đang có tranh chấp.
Đáp lại, Phó thủ tướng Trung Quốc Vương Dương đồng ý rằng hai nền kinh tế hàng đầu thế giới không đồng ý về tất cả mọi thứ, và thừa nhận rằng “về một số vấn đề, sự đồng thuận vẫn còn xa lánh chúng ta.”
Nhưng ông Vương nhấn mạnh,”đối thoại vẫn luôn luôn tốt hơn là đối đầu … Trung Quốc và Hoa Kỳ không nên đi theo các con đường cũ là đối đầu và xung đột.”
Trong khi không diễn dịch những bất đồng giữa hai quốc gia, ông Biden ca ngợi Trung Quốc là “một đối tác” về nhiều vấn đề từ thương nghị hạt nhân cho đến biến đổi khí hậu.
Biển Đông
Nhưng ông đưa ra một lời cảnh báo gay gắt cho Bắc Kinh giữa lúc xảy ra những tranh chấp với các lân quốc Á châu có liên quan đến biển Hoa Đông và biển Hoa Nam, và nói rằng các thủy lộ của thế giới phải giữ nguyên tình trạng “mở rộng và được bảo vệ” cho việc giao thương.
Ông Biden nói, “Các nước có trách nhiệm tôn trọng luật pháp quốc tế và hợp tác với nhau để giữ cho các tuyến đường biển quốc tế được mở rộng cho thương mại vận hành mà không gặp trở ngại. 80% toàn bộ thương mại ngày nay là nằm trên một con tàu ở đâu đó lênh đênh trên các đại dương.”
Ông nói thêm, “Khái niệm các tuyến đường biển được cởi mở và bảo vệ còn cấp thiết hơn ngày nay so với bất kỳ thời điểm trong lịch sử con người, bởi vì sự tương quan lẫn nhau của thế giới.”
Hai nước vẫn còn bất đồng về những khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh đối với phần lớn vùng biển Hoa Nam và Washington đã nhiều lần hối thúc chấm dứt việc xây dựng các hòn đảo nhân tạo trong khu vực. Tuy nhiên, tháng trước Trung Quốc cho hay họ sẽ phóng sức mạnh quân sự vượt ra khỏi biên giới ngoài biển và kiên quyết hơn trên không.
An ninh Mạng
Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói ông trông chờ một cuộc thảo luận “rất thẳng thắn” về an ninh mạng, tự do Internet và nhân quyền.
Trong phiên khai mạc, thành viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì nói Trung Quốc sẽ hợp tác với Hoa Kỳ và các nước khác về những vấn đề an ninh mạng.
Ông Dương nói qua một thông dịch viên, “Chúng tôi nghĩ an ninh mạng là điều rất quan trọng. Chúng tôi sẽ hợp tác với Hoa Kỳ và các nước khác để làm việc trong tinh thần cởi mở để giải quyết một cách thỏa đáng các vấn đề liên hệ. Chúng tôi hy vọng rằng vòng đối thoại Sách lược và Kinh tế này sẽ đạt được kết quả tích cực.”
Hoa Kỳ đang điều tra một vụ tấn công mạng ồ ạt nhắm vào hồ sơ cá nhân của khoảng 4 triệu công chức liên bang đã về hưu hoặc còn đang làm việc.
Nhân viên điều tra nói dường như vụ tấn công bắt đầu hồi năm ngoái, mặc dù mãi đến 2 tháng trước mới bị phát hiện. Chính phủ Hoa Kỳ đã chưa công khai cáo buộc Trung Quốc là thủ phạm vụ hacking này. Nhưng các giới chức từng nói một cuộc điều tra đang được tiến hành để xác định xem có sự can dự của Trung Quốc hay không.
Các cuộc đàm phán khai mạc hôm thứ hai với một loạt các cuộc họp Đối thoại An ninh Sách lược về nhiều vấn đề, mà một giới chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ mô tả là thẳng thắn.
Thông tấn xã chính thức của Trung Quốc, Tân Hoa xã, nói hai bên đã mở một “cuộc trao đổi sâu rộng về các quan điểm đối với những vấn đề quan tâm chung” và nói họ đã đồng ý tiếp tục thảo luận để thúc đẩy niềm tin và cải thiện quan hệ.”
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Jack Lew nói các cuộc thảo luận cấp cao trong 2 ngày sắp tới sẽ đề cập đến một loạt các vấn đề kinh tế quan trọng đối với cả dân chúng Mỹ và Hoa.
Ông Lew nói, “Cùng nhau, Hoa Kỳ và Trung Quốc chiếm 1 phần ba GDP toàn cầu và gần 40% mức tăng trưởng mới đây trên toàn thế giới.”
Ông nói, “Chúng ta dự phần to lớn vào thành tích kinh tế của nhau… Chúng ta có một lợi ích chung và một trách nhiệm chung phải theo đuổi các chính sách ủng hộ nền kinh tế toàn cầu cũng như ủng hộ và tiếp tục cải thiện cấu trúc kinh tế và tài chính toàn cầu, kể cả “những trách nhiệm tuân hành một số tiêu chuẩn hành xử bên trong không gian ảo.”
Các chương trình khí hậu
Hôm thứ hai, Bộ trưởng Năng lượng Ernest Moniz phác thảo một loạt các nỗ lực hợp tác giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về biến đổi khí hậu, trong đó có việc Sử dụng khối Carbon thu được và dự án Dự trữ.
Dự án năng lượng có thể tái tạo bao gồm việc thu hồi khí thải carbon dioxide từ những nguồn như nhà máy than đá với mục tiêu hoặc sử dụng lại những khí thải hay dự trữ chúng để chúng không lọt vào khí quyền.
Ông Moniz nói, “Hoa Kỳ và Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu cuộc vận động thúc đẩy tham vọng về năng lượng sạch của chúng ta thêm nữa, cả ở trong hai nước lẫn trên toàn cầu.”
Cũng trong phiên họp hôm Thứ hai, Đại diện Đặc biệt của Trung Quốc về Biến đổi Khí hậu, ông Hạ Chấn Hoa, nói Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể có một tác động đáng kể đối với sự biến đổi khí hậu ở các mức độ song phương và đa phương.
Các giới chức cho rằng cuộc đối thoại 3 ngày cũng sẽ giúp dọn sân cho chuyến thăm Washington của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 9 sắp tới.
